Bài 2: Những điểm sáng

 Đổi thay ở huyện 30a

Trở lại huyện miền núi Bác Ái trong chuyến công tác vào cuối tháng 6 vừa qua, chứng kiến sự đổi thay của một huyện miền núi ngày nào còn khó khăn, thiếu thốn về kết cấu hạ tầng và đường giao thông đi lại. Bác Ái hôm nay đang khoác lên mình diện mạo mới đẹp tươi của sự đổi thay, no ấm và chuyển mình mạnh mẽ. Là một trong 74 địa phương trên cả nước được hưởng thụ các chính sách của Nghị quyết 30a (năm 2008), sau 16 năm triển khai chương trình, với hỗ trợ tích cực của trung ương, của tỉnh, cùng với sự chủ động, sáng tạo của cả hệ thống chính trị ở cơ sở, tinh thần và ý chí vươn lên của đồng bào các dân tộc, huyện Bác Ái đã có những bước chuyển mình, phát triển tích cực, đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được nâng lên.

Đồng chí Phan Ninh Thuận, Chủ tịch UBND huyện Bác Ái, cho biết: Từ các nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước, của tỉnh giúp địa phương đầu tư kết cấu hạ tầng, trang thiết bị phục vụ cho phát triển KT-XH. Đặc biệt hệ thống đường giao thông hoàn chỉnh đóng vai trò quan trọng đối với sự bứt phá vươn lên của huyện Bác Ái. Hiện nay 9/9 xã trên địa bàn huyện ô tô đến tận nơi, giúp việc đi lại và vận chuyển hàng hóa của bà con được thuận lợi, góp phần phát triển kinh tế. Cùng với đó, từ nguồn vốn của trung ương, tỉnh, huyện đã xây dựng trên 40 đập dâng, ao, hồ chứa nước và hệ thống kênh mương phục vụ sản xuất nông nghiệp. Đặc biệt, hồ chứa nước Sông Cái với dung tích gần 220 triệu m3 khối hoàn thành đưa vào vận hạnh được xem là "trái tim" của hệ thống thủy lợi của tỉnh. Đây là một trong những dự án trọng điểm, đa mục tiêu, phục vụ sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu, góp phần quan trọng cho việc phát triển KT-XH của huyện và tỉnh.

Trong 5 năm qua (2019-2024), Bác Ái được quan tâm hỗ trợ nhiều chương trình, chính sách và các chương trình mục tiêu quốc gia, chính sách đầu tư, hỗ trợ cho phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS với tổng số tiền trên 970,5 tỷ đồng. Huyện đã đầu tư 485 công trình, tập trung hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, các công trình thiết yếu phục vụ dân sinh như mở rộng kênh mương, nâng cấp đường giao thông nội đồng, cầu cống, công trình thủy lợi, sân phơi để phục vụ sản xuất và vận chuyển hàng hóa, các công trình cung cấp điện sinh hoạt, điện cho sản xuất, công trình trường lớp đạt chuẩn...

Hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng với 365 mô hình, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất và chăn nuôi như: Bắp, mì, bưởi, điều, bò, dê, heo đen, gà... Các mô hình, dự án đã đem lại hiệu quả thiết thực, phù hợp với điều kiện sản xuất, chăn nuôi tại địa phương, giúp các đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo nâng cao thu nhập, có khả năng thoát nghèo bền vững. Đến thăm mô hình chăn nuôi cừu sinh sản theo chuỗi giá trị kết hợp trồng cây ăn quả của chị Chamaléa Thị Ngọc ở thôn Núi Rây, xã Phước Chính mới thấy cách thay đổi tư duy trong phát triển kinh tế của bà con nơi đây. Chị Ngọc, cho biết: Cuộc sống của gia đình tôi trước đây khó khăn do thiếu vốn để phát triển kinh tế gia đình, tháng 10/2023 gia đình được nhận hỗ trợ chăn nuôi cừu sinh sản theo chuỗi giá trị với 15 con cừu thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 để phát triển kinh tế, nhờ chăm chỉ làm ăn, đến nay đàn cừu đã phát triển lên 26 con, giúp gia đình ổn định cuộc sống. Vừa rồi gia đình mạnh dạn vay thêm 20 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội để mở rộng diện tích trồng cây ăn quả nhằm tăng thu nhập cho gia đình trong tương lai.

Với quyết tâm của cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở, đến cuối năm 2023, toàn huyện Bác Ái có 24/25 chỉ tiêu đạt, vượt kế hoạch đề ra. Thu nhập bình quân đầu người 23,6 triệu đồng/người/năm, đạt 116,3% kế hoạch; tỷ lệ hộ nghèo cuối năm 2023 giảm 6,36%, đạt 127,2% kế hoạch ...

Khởi sắc ở vùng đồng bào DTTS

Không riêng gì Bác Ái, đến các huyện: Ninh Sơn, Ninh Phước, Thuận Nam, Thuận Bắc... đời sống của đồng bào DTTS cũng có bước phát triển mới. Thông qua thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia gồm: Xây dựng nông thôn mới; phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN; xóa đói giảm nghèo bền vững; Chương trình 135; Chương trình 30a của Chính phủ và nhiều chương trình khác, các địa phương tập trung hỗ trợ, xây dựng các dự án, đề án phát triển KT-XH, xóa đói giảm nghèo với các mô hình nổi bật như: Mô hình trồng bắp lai, mì cao sản, các loại cây ăn quả, thực hiện có hiệu quả 19 cánh đồng lúa lớn, măng tây xanh, bắp lai... với diện tích gần 2.500ha ở các xã vùng DTTS&MN; hỗ trợ nhà ở cho các đối tượng là hộ nghèo, hộ cận nghèo các đối tượng chính sách, qua đó giúp giải quyết cơ bản nhu cầu về nhà ở cho nhân dân theo quy định; chính sách hỗ trợ vay vốn tín dụng ưu đãi được triển khai kịp thời, tạo điều kiện cho người dân được tiếp cận, nhất là những hộ nghèo, hộ cận nghèo nhằm phát triển kinh tế.

Đặc biệt, với quan điểm ưu tiên đầu tư, chăm lo nâng cao đời sống cho vùng đồng bào DTTS&MN, không để ai bị bỏ lại phía sau là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội, Tỉnh ủy đã ban hành Nghị quyết số 19-NQ/TU ngày 25/1/2022 về phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Sau gần 3 năm triển khai thực hiện, đến nay KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN có nhiều chuyển biến đáng kể. Kết cấu hạ tầng tiếp tục được quan tâm đầu tư đồng bộ, thông suốt. Toàn tỉnh có trên 99% hộ dân vùng DTTS được sử dụng lưới điện quốc gia và các nguồn điện khác phù hợp; trên 99% hộ gia đình sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; 100% xã có đường ô tô đến trung tâm xã được trải nhựa hoặc bê tông; 75% thôn có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa; có 14/28 xã đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm 50% so với số xã vùng đồng bào DTTS. Chất lượng giáo dục vùng DTTS được cải thiện, hệ thống trường học các cấp phủ khắp các thôn, xã; đội ngũ giáo viên được chuẩn hóa; có 28/28 xã vùng DTTS đạt chuẩn phổ cập mầm non trẻ năm tuổi và được công nhận đạt mục tiêu phổ cập giáo dục mầm non trẻ 5 tuổi. Hệ thống y tế cơ bản đáp ứng nhu cầu khám bệnh cho người dân, với các bệnh viện đa khoa khu vực, 100% thôn, xã có trạm y tế, bác sĩ, nhân viên y tế, trên 96% trạm y tế được xây dựng kiên cố. Tỷ lệ đồng bào DTTS tham gia bảo hiểm y tế đạt 87,75%; tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng thể nhẹ cân 16,6%; nhiều mô hình sản xuất, kinh doanh hình thành và phát triển. Đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào DTTS được cải thiện, thu nhập tăng lên. Thu nhập bình quân của người đồng bào DTTS đạt 32,4 triệu đồng/người, tăng 3,19 triệu đồng so với năm 2020, đạt 55,5% so với mục tiêu đến 2025; tỷ lệ hộ nghèo DTTS (theo chuẩn mới) là 13,04%, giảm 9,42% so năm 2021, bình quân giảm 3-4%/năm, riêng huyện nghèo Bác Ái tỷ lệ hộ nghèo còn 28,45%, giảm 11,64% so với với năm 2021. Tình hình an ninh trật tự vùng đồng bào DTTS được giữ vững, ổn định.

Đồng chí Bạch Văn Dương, Phó Trưởng Ban Dân tộc tỉnh, chia sẻ: Những năm qua, được sự quan tâm hỗ trợ nhiều chương trình, chính sách và các chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách đầu tư, hỗ trợ cho phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS cùng với sự lồng ghép của các chương trình, sự quan tâm giúp đỡ của các bộ, ngành trung ương, sự chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, nhất là sự tập trung chỉ đạo của cả hệ thống chính trị từ huyện đến cơ sở, hỗ trợ của các doanh nghiệp, sự đồng thuận của nhân dân nên tình hình hình KT-XH ở các địa phương vùng đồng bào DTTS đã có nhiều bước khởi sắc rõ nét. Đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng lên rõ rệt; quốc phòng, an ninh luôn giữ vững; nhân dân đồng tình, ủng hộ và tin tưởng vào sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp.

Nhóm PV