Đối với vốn vay ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài, trong năm 2020, có 7 dự án được giao, với số vốn gần 48,5 tỷ đồng; đến nay đã giải ngân đạt 100% so với kế hoạch. Năm 2021, nguồn vốn được phân bổ và giao cho các chủ đầu tư thực hiện trên 473,5 tỷ đồng; đến cuối tháng 9 đã giải ngân trên 272,6 tỷ đồng, đạt 58% so với kế hoạch. Đối với vốn ODA giải ngân theo cơ chế tài chính trong nước, năm 2020 có 3 dự án, được giao 199,1 tỷ đồng, đã giải ngân 12,1 tỷ đồng, chỉ mới đạt 6% so với kế hoạch. Riêng nguồn vốn năm trước chuyển sang năm 2021 gần 236.6 tỷ đồng, đã giải ngân 87,3 tỷ đồng, đạt 37% so với kế hoạch được chuyển sang, còn lại 149,2 tỷ đồng. Đối với vốn vay lại từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ, năm 2020, có 5 dự án, vốn được giao 206,2 tỷ đồng, đã giải ngân gần 27,2 tỷ đồng, đạt 13% so với kế hoạch. Năm 2021, nguồn vốn được phân bổ và giao cho các chủ đầu tư thực hiện các dự án gần 121 tỷ đồng, giải ngân gần 36,5 tỷ đồng, đạt 30% so với kế hoạch; số vốn chưa thực hiện gần 84,5 tỷ đồng.
Qua kết quả cho thấy, một số nguyên nhân dẫn đến kết quả giải ngân còn chậm, đó là do công tác đền bù giải phóng mặt bằng, tái định cư phải theo tiêu chí nhà tài trợ; các dự án sử dụng vốn nước ngoài phải thực hiện xây dựng kế hoạch giải ngân gửi về Bộ Tài chính và đơn vị tài trợ xem xét, phê duyệt. Do ảnh hưởng dịch COVID-19, một số khu vực trên địa bàn tỉnh phải thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, do đó việc tổ chức thi công một số công trình phải tạm hoãn. Trách nhiệm và năng lực một số chủ đầu tư còn hạn chế, nắm chưa sát tình hình triển khai của từng dự án, cập nhật chưa đầy đủ kịp thời các quy định về đầu tư, xây dựng... Ngoài ra còn do vướng về thanh toán tiền thuế từ nguồn vốn đối ứng của tỉnh quy định tại Nghị định số 56/2020/NĐ-CP của Chính phủ, đến ngày 21-9-2021 mới được giải quyết tại Văn bản số 6718/VPCP-QHQT của Văn phòng Chính phủ. Một nguyên nhân không kém phần quan trọng, đó là vốn nước ngoài năm 2020 chuyển nguồn sang năm 2021 giải ngân chậm do vướng theo quyết định điều chỉnh kế hoạch đầu tư vốn ngân sách trung ương năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giảm gần 383,4 tỷ đồng cho nguồn vốn vay ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài. Trong khi, UBND tỉnh đề nghị điều chỉnh kế hoạch vốn nước ngoài năm 2020 là 383,4 tỷ đồng bao gồm 2 nguồn vốn (vốn vay ODA; vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài và vốn ODA giải ngân theo cơ chế tài chính trong nước).
Để đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công từ nguồn vay nước ngoài đúng theo kế hoạch phân bổ, UBND tỉnh đã quán triệt tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm năm 2021 nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, thực hiện cao nhất các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh đại dịch COVID-19. Do đó, cần thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ thực hiện giải ngân vốn đầu tư công, nhất là công tác đền bù, giải phóng mặt bằng; yêu cầu chủ đầu tư khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, thanh toán ngay với Kho bạc Nhà nước tỉnh khi có khối lượng nghiệm thu, không để dồn vào cuối năm mới làm thủ tục thanh toán.
Qua báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư, tính đến hết tháng 9, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công từ nguồn vay nước ngoài trên địa bàn tỉnh được gần 310/595 tỷ đồng, đạt 52% trên tổng số vốn được giao. Đây là sự cố gắng, quyết tâm cao của các ngành, địa phương, đơn vị trong bối cảnh dịch COVID-19 kéo dài ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, trong đó có các dự án đang được triển khai tại các địa phương. Từ nay đến cuối năm, các ngành, địa phương, đơn vị tiếp tục tập trung quyết liệt hơn nữa trong triển khai đồng bộ các giải pháp theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và của UBND tỉnh để về đích giải ngân vốn đầu tư công từ nguồn vay nước ngoài.
Nhật Nguyên