Đây là dự án thuộc chương trình hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ của Bộ KH&CN đã được Hội đồng thẩm định xét duyệt và đưa vào danh mục dự án Trung ương quản lý, thực hiện trong giai đoạn 2009-2010, với tổng kinh phí thực hiện 739.000.000 đồng.
Nông dân huyện Ninh Hải chăm sóc cây nho. Ảnh: Văn Miên
Anh Phạm Thanh Hưng, Phó Phòng Phụ trách Quản lý KHCN cơ sở (Sở KH&CN) cho biết: Mặc dù điều kiện bảo hộ chỉ dẫn địa lý khá khó khăn và phải qua nhiều thủ tục, nhưng Sở KH&CN đã phối hợp với các đơn vị thực hiện rất tốt tất cả các khâu, từ tiến hành thu thập tài liệu về điều kiện kinh tế- xã hội, kết quả nghiên cứu khoa học về cây nho đến việc chọn các vùng trọng điểm trồng nho để đăng ký chỉ dẫn địa lý. Cùng với đó, đơn vị còn lấy mẩu đất ở 5 vùng trồng nho đăng ký chỉ dẫn địa lý là: Phước Sơn, Phước Dân, Phước Nam, Phước Thuận và Phước Hữu của huyện Ninh Phước để phân tích, đánh giá tính chất của đất. Lấy mẩu nho Red Cardinal và NH-01- 48 ở vùng trồng nho đăng ký chỉ dẫn địa lý phân tích, đánh giá chất lượng so với mẩu nho đối chứng tại huyện Tuy Phong (Bình Thuận) để tiến tới xây dựng bản đồ chỉ dẫn địa lý nho Ninh Thuận.
Từ kết quả phân tích, xử lý số liệu, Sở KH&CN đã xây dựng bản đồ đất vùng trồng nho, bảng phân loại và chú dẫn bản đồ đất vùng trồng nho của các xã được chọn. Xây dựng bộ cơ sở dữ liệu về đặc điểm các chỉ tiêu cảm quan, hóa tính, lý tính; mối quan hệ giữa hình thái, chất lượng của nho Red Cardinal và NH-01- 48 ở vùng đăng ký chỉ dẫn địa lý để xác định yếu tố đặc thù của 2 giống nho trên so với các vùng có vị trí địa lý tương tự. Qua so sánh cho thấy, trọng lượng trái, độ Brix và chỉ số cảm quan của cả 2 giống nho Red Cardinal và NH-01- 48 ở vùng đăng ký chỉ dẫn địa lý của tỉnh ta lớn hơn so với mẩu đối chứng thu được tại huyện Tuy Phong (Bình Thuận). Bên cạnh đó, Sở KH&CN còn phối hợp xây dựng hệ thống các phương tiện quảng bá và phát triển chỉ dẫn địa lý Ninh Thuận như: Thiết kế hệ thống biểu tượng và quy chế sử dụng biểu tượng; thiết kế hệ thống tem nhãn cho sản phẩm; thiết kế hệ thống truyền thông và bán hàng, hệ thống biển hiệu, băng-rôn, cờ và biển quảng cáo nho tiêu chuẩn; thiết kế gian hàng triển lãm nho 9m2 và xây dựng website cho nho Ninh Thuận với tên miền www.nhoninhthuan.com.vn.
Bằng sự cố gắng và nỗ lực của mình, kết quả ngày 7-2-2012, Bộ KH&CN đã ban hành Quyết định số 194/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý Ninh Thuận cho sản phẩm nho với khu vực địa lý gồm: Thị trấn Phước Dân, xã Phước Thuận, xã Phước Sơn, xã Phước Hữu thuộc huyện Ninh Phước và xã Phước Nam thuộc huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận. Đây là tín hiệu vui, mang ý nghĩa hết sức quan trọng đối với sự phát triển của cây nho tỉnh nhà.
Để góp phần đưa diện tích cây nho phát triển lên 2.000 ha, sản lượng đạt 41 ngàn tấn vào năm 2015 và lên 2.500 ha, sản lượng đạt 60 ngàn tấn vào năm 2020 theo đề án “Phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn của tỉnh Ninh Thuận, giai đoạn 2011 – 2020” đã đề ra, hiện tại cùng với việc thực hiện chỉ dẫn địa lý, nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm nho, gắn với các chất lượng đặc trưng, giúp cho người tiêu dùng không nhầm lẫn về chất lượng và xuất xứ của sản phẩm nho Ninh Thuận, góp phần nâng cao giá trị kinh tế, Sở KH&CN tiếp tục đề xuất thực hiện dự án: “Quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý nho Ninh Thuận” thuộc Chương trình hỗ trợ phát triển tài sản trí tuệ. Dự án sẽ được thực hiện trong 2 năm 2013-2014, hiện đang được Bộ KH&CN thẩm định để đưa vào danh mục thực hiện. Khi đi đề án được triển khai, ngoài việc mở rộng chỉ dẫn địa lý ra các vùng trồng nho còn lại trên địa bàn toàn tỉnh để thúc đẩy sự phát triển, tạo chỗ đứng vững chắc còn góp phần khẳng định vị thế của thương hiệu nho Ninh Thuận.
Văn Thanh