Bài 1: Vẹn nguyên ký ức mùa thu lịch sử

Trân trọng giá trị độc lập

Trong những ngày tháng Tám lịch sử, chúng tôi có dịp đến thăm ông Nguyễn Bình Chánh, hiện ở số nhà 504, đường 21 Tháng 8, phường Bảo An (Tp. Phan Rang - Tháp Chàm). Năm nay ông Chánh đã 99 tuổi, trí nhớ và sức khỏe đã giảm sút nhiều, nhưng hằn sâu trong ký ức của ông là những hình ảnh về ngày Tết Độc lập đầu tiên của dân tộc; về những tháng ngày cờ đỏ sao vàng rực rỡ cùng niềm hạnh phúc vô bờ khi chính quyền về tay nhân dân thì vẫn vẹn nguyên.

Phát âm không còn rõ, ông Chánh vẫn cố gắng viết ra giấy để truyền đạt cho chúng tôi hiểu ý của mình. Tham gia cách mạng từ năm 20 tuổi, cũng là lúc cả nước đang sục sôi khí thế để chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám. Tinh thần và nhiệt huyết của chàng trai trẻ Nguyễn Bình Chánh lúc ấy hết thảy đều dành cho cách mạng.

Giúp chúng tôi trò chuyện với ông, là người con gái Nguyễn Thị Thu Thúy. Khi đó, ông đang là tình báo đặc biệt của Chi đội 2. Đã từng chứng kiến những mất mát, đau thương do giai cấp phong kiến, phát xít Nhật và thực dân Pháp gây ra cho người dân, ông thấu hiểu giá trị của “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”. Bên ấm trà mới pha, ông kể cho chúng tôi nghe về không khí chào đón ngày Quốc khánh đầu tiên. Cùng với quân dân cả nước, sáng ngày 2/9/1945, tại Hoàng Cung - Mỹ Đức (nay là sân vận động tỉnh, phường Phước Mỹ, Tp. Phan Rang - Tháp Chàm), nhân dân tỉnh Ninh Thuận tổ chức mít-tinh trọng thể, tưng bừng đón chào ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố với thế giới nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời (nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam). Khu vực Hoàng Cung - Mỹ Đức được trang hoàng lộng lẫy, với băng cờ, khẩu hiệu đầy đủ, người làng nào đi theo làng ấy, dẫn đầu là người phụ trách Việt Minh và Ủy ban. Đoàn nào cũng có băng cờ, khẩu hiệu và vừa đi, vừa hô vang “Nhiệt liệt chào mừng ngày Quốc khánh đầu tiên”, “Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa muôn năm!”, “Hồ Chí Minh muôn năm!”. Hàng vạn đồng bào các dân tộc, các giới trong tỉnh tập trung về khu vực Hoàng Cung - Mỹ Đức dự cuộc mít-tinh để chào đón chính quyền về tay nhân dân.

Theo dòng ký ức của ông Nguyễn Bình Chánh, từ sau ngày khởi nghĩa giành chính quyền 21/8, không khí tổng khởi nghĩa lan rộng, khắp nơi trong tỉnh háo hức rèn sắm vũ khí, rải truyền đơn, may cờ đỏ sao vàng, mít-tinh, diễu hành biểu dương lực lượng cách mạng. Riêng tại khu vực Tháp Chàm, để chuẩn bị cho ngày 2/9, công nhân và thanh niên tham gia khởi nghĩa ở khu vực này chia nhau từng tốp đi vận động các gia đình may cờ Tổ quốc, đồng thời thông báo rộng rãi cho mọi người dân về lễ mít-tinh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập. Bao ký ức của 79 năm về trước hiện về như những thước phim quay chậm, ông Chánh tự hào kể: Đúng 4 giờ sáng ngày 2/9, toàn thể nhân dân, công-nông-binh-trí thức từ khu vực Tháp Chàm tập hợp kèn, trống đánh vang, đuốc sáng trời, từng đoàn người rầm rập kéo về dự mít-tinh Hoàng Cung - Mỹ Đức để nghe trên loa truyền thanh Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập. Tôi vẫn nhớ cái cảm giác hạnh phúc vỡ òa trên khuôn mặt của những người có mặt ngày ấy. Tất cả chăm chú lắng nghe Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập như nuốt từng lời. Đến khi lời Bác kết thúc, tất cả như bùng nổ hô vang "Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa muôn năm", "Bác Hồ muôn năm", "Độc lập tự do muôn năm"...

Thắp sáng niềm tin hướng tới tương lai

Bước vào cái tuổi xưa nay hiếm, nhưng ông Tu Tấn Minh, sinh năm 1928, ở khu phố 6, phường Tấn Tài (Tp. Phan Rang - Tháp Chàm) vẫn còn khỏe mạnh, trí nhớ minh mẫn. Ông bảo, những ngày này, trong lòng ông dâng trào nhiều cung bậc cảm xúc về mùa thu lịch sử và Quốc khánh 2/9. Sinh ra trong gia đình cách mạng ở Sơn Hải, Phước Dinh (Thuận Nam), từ nhỏ ông đã biết đến Đảng, Bác Hồ thông qua những câu chuyện của người cha hoạt động cách mạng. Năm 1945, ông Tu Tấn Minh mới 17 tuổi, nhưng đã vô cùng thấm thía niềm hạnh phúc, tự hào của người dân được làm chủ đất nước, làm chủ tương lai, vận mệnh của chính mình. Thấy bộ đội Việt Minh cầm lá cờ đỏ sao vàng, vừa đi vừa hát “Đoàn quân Việt Nam đi, sao vàng phấp phới...”, ông cùng các thanh niên trẻ ở địa phương cũng hò reo, kéo nhau đi theo đoàn quân của Việt Minh...

Cách mạng Tháng Tám đã mở ra cho đất nước một trang sử mới. Nước Việt Nam từ một nước thuộc địa nửa phong kiến trở thành một nước độc lập, tự do và dân chủ. Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người dân của một nước độc lập, làm chủ vận mệnh của mình. Nhân dân đã có một cuộc đổi đời và niềm tin tươi sáng vào tương lai. Với ông Tu Tấn Minh, thắng lợi đó đã tạo nguồn động lực tinh thần to lớn để ông quyết tâm theo Đảng, Bác Hồ. Suốt nhiều năm tham gia cách mạng, ông Tu Tấn Minh đã tham gia nhiều trận đánh vào sinh ra tử; được giao nhiều nhiệm vụ quan trọng và nhiệm vụ nào cũng hoàn thành xuất sắc. Đến khi hòa bình, ông tiếp tục có nhiều cống hiến và đóng góp tích cực cho quê hương, cho nhân dân trên nhiều vị trí công tác. Ông Tu Tấn Minh, nguyên là Ủy viên Thường trực Ban Tổ chức Tỉnh ủy kiêm Ủy viên Ban Kiểm tra Tỉnh ủy Ninh Thuận, Phó Bí thư Thị ủy thị xã Phan Rang-Tháp Chàm vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba; Huy hiệu 75 năm tuổi Đảng...

79 năm trôi qua - một chặng đường dài với rất nhiều đổi thay nhưng giá trị của độc lập, tự do thì vẫn còn vẹn nguyên. Với chúng tôi, được trực tiếp gặp gỡ những chứng nhân lịch sử, được nghe kể về lịch sử hào hùng của quê hương, đất nước càng cảm nhận sâu sắc hơn sự hy sinh anh dũng, lòng yêu nước và ý chí cách mạng của các thế hệ đi trước. Qua mỗi câu chuyện lại thêm một lần nhắc nhở chúng tôi, những thế hệ hôm nay và mai sau tự hào và quý trọng giá trị nền độc lập, tự do của dân tộc. Để rồi ra sức thi đua lao động, sản xuất, học tập, góp sức xây dựng quê hương đẹp giàu.

Nhóm PV