Tháo gỡ khó khăn, nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới

Sau gần 3 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, diện mạo nông thôn của tỉnh đã có sự thay đổi; kết cấu hạ tầng nông thôn ngày càng hoàn thiện theo hướng hiện đại; tư duy kinh tế nông nghiệp bước đầu lan tỏa, tác động vào quá trình phát triển kinh tế ở nông thôn; đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao. Điển hình như xã An Hải (Ninh Phước), người dân đã thực hiện nhiều mô hình sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao, chuyển đổi cơ cấu cây trồng kém hiệu quả sang trồng măng tây xanh cho lợi nhuận từ 400-500 triệu đồng/ha/năm, nhờ đó đời sống của người dân nông thôn ngày càng phát triển. đến nay, xã An Hải đã hoàn thành 19/19 tiêu chí và được công nhận xã NTM nâng cao, phấn đấu đến cuối năm 2025 đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu. Hiện huyện Ninh Phước, huyện đang tập trung hỗ trợ các địa phương triển khai, nhân rộng các mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, mang lại hiệu quả kinh tế cao như mô hình trồng măng tây xanh, nho, táo, sản xuất lúa, bắp, cây rau màu theo hướng nông nghiệp công nghệ cao kết hợp chăn nuôi bò, dê, cừu; phát triển các làng nghề truyền thống của đồng bào dân tộc Chăm từng bước nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân. Năm 2023, huyện Ninh Phước phấn đấu nâng thu nhập bình quân đầu người lên 71,43 triệu đồng, giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 2,48%.

Theo Văn phòng Điều phối NTM tỉnh, đến nay tỉnh có 2 huyện gồm Ninh Phước, Ninh Hải được công nhận huyện NTM, có 31 xã đạt chuẩn NTM, 10 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 38 thôn đạt chuẩn NTM, 2 thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Từ những kết quả đã đạt được của hoạt động xây dựng NTM trong thời gian qua, tỉnh đang nỗ lực triển khai nhiều hoạt động nhằm hướng tới những thành tựu mới, góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn, nâng cao đời sống người dân.

Đồng chí Đặng Kim Cương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cho biết: Bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện chương trình xây dựng NTM hiện nay vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc. Kết quả xây dựng NTM chưa đồng đều, còn khoảng cách lớn giữa các xã, các vùng trong tỉnh, trong đó còn huyện Bác Ái “trắng về NTM”; việc duy trì, giữ vững chất lượng, đáp ứng đầy đủ yêu cầu tiêu chí theo Bộ tiêu chí NTM các cấp giai đoạn 2021-2025 vẫn còn khó khăn; huy động nguồn lực từ doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân và đóng góp của người dân còn hạn chế; bố trí vốn đối ứng của một số địa phương chưa đảm bảo; chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp còn chậm; phong trào thi đua xây dựng NTM ở một số địa phương có dấu hiệu chững lại. Qua đánh giá, chỉ có 9/31 xã đạt chuẩn NTM duy trì đủ 19 tiêu chí, có 4/10 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (An Hải, Cà Ná, Nhơn Sơn, Lương Sơn) duy trì đủ 19 tiêu chí.

Hiện nay, các tiêu chí về xây dựng NTM khó đạt được do yêu cầu đạt chuẩn về tỷ lệ cứng hóa đường giao thông, tỷ lệ bảo hiểm y tế, thu nhập bình quân đầu người và nghèo đa chiều... đều ở mức cao hơn giai đoạn trước. Bên cạnh đó, một số tiêu chí có bổ sung nhiều nội dung mới trước đây các xã chưa thực hiện như trong quy hoạch yêu cầu phải có khu chức năng dịch vụ hỗ trợ phát triển kinh tế nông thôn; có Tổ khuyến nông cộng đồng, thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm chủ lực của xã, vùng nguyên liệu tập trung được gắn mã vùng, tỷ lệ dân số có sổ khám, chữa bệnh điện tử, tỷ lệ người dân tham gia khám, chữa bệnh từ xa, tỷ lệ hộ gia đình phân loại chất thải rắn tại nguồn, tỷ lệ sử dụng hình thức hỏa táng... Trong khi đó việc xem xét sửa đổi, bổ sung của các bộ, ngành trung ương chưa kịp thời, gây khó khăn cho địa phương trong thực hiện, đánh giá, xét công nhận cuối năm.

Mục tiêu trong năm 2023, toàn tỉnh có thêm 2 xã đạt chuẩn NTM, 3-5 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và có thêm 38 thôn đạt NTM. Đến nay cơ bản 2 xã dự kiến đạt chuẩn NTM năm nay (Phước Dinh và Hòa Sơn) đã đủ các điều kiện về tiêu chí để về đích theo kế hoạch. Tuy nhiên xã đạt chuẩn NTM nâng cao hiện có một số xã không thể về đích theo kế hoạch do không đạt đủ 19 tiêu chí trong năm. Cụ thể như xã Nhơn Hải chưa đảm bảo về tiêu chí chợ nông thôn; xã Phước Hậu, Phước Sơn không đạt tiêu chí 19 về an ninh trật tự. Một số xã như: Phước Thái, Hộ Hải, Phương Hải, Phước Diêm đăng ký về đích NTM nâng cao năm 2022 nhưng không đạt sẽ phấn đấu hoàn thành các tiêu chí để đạt chuẩn NTM nâng cao trong năm 2023.

Để tháo gỡ khó khăn, nâng cao chất lượng xây dựng NTM theo đồng chí Đặng Kim Cương, các cấp, các ngành cần đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền các chủ trương, chính sách và những định hướng trong tổ chức thực hiện chương trình xây dựng NTM. Rà soát, kịp thời đề xuất giải pháp tháo gỡ những “nút thắt”, “điểm nghẽn” để tạo động lực phát triển sản xuất, thu hút đa dạng các nguồn lực cho phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM, thực hiện giảm nghèo bền vững, giải quyết việc làm, bảo đảm an sinh xã hội. Đối với việc thực hiện Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025, từng địa phương phải tập trung rà soát, xác định thực trạng để có kế hoạch, lộ trình thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ cụ thể theo từng năm để tập trung chỉ đạo và bố trí nguồn lực hỗ trợ, phấn đấu hoàn thành các mục tiêu đã được giao, góp phần hoàn thành mục tiêu chung của chương trình. Tập trung huy động tối đa các nguồn lực và thực hiện lồng ghép nguồn vốn của các chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, dự án hỗ trợ có mục tiêu trên địa bàn và các nguồn vốn khác để thực hiện chương trình xây dựng NTM đảm bảo sử dụng vốn tập trung, tiết kiệm, hiệu quả.

Anh Tuấn