Cầm trên tay tập truyện thiếu nhi “Em đi lễ hội” do Maily gửi tặng tươi nguyên màu mực mới, chúng tôi ghi nhận tinh thần trách nhiệm của nữ tác giả trẻ dân tộc Chăm nỗ lực lao động phục vụ đời sống đồng bào mình. Tập truyện in song ngữ Việt- Anh và lời thoại chữ Chăm giới thiệu bốn lễ hội quan trọng của đồng bào Chăm tỉnh Ninh Thuận là Rija Nưgar (Lễ đầu năm mới), Ramưwan (Tháng Chín chay tịnh), Lễ hội Katê (Lễ tưởng nhớ công ơn nam thần), Cabbur (Lễ tưởng nhớ công ơn nữ thần). Thông qua tuyến nhân vật amư (cha) amek (mẹ) và hai cháu Mưrat 9 tuổi, Mưmai 4 tuổi năng động thích tìm hiểu cuộc sống diễn ra chung quanh mình; tác giả khéo léo giới thiệu đến người đọc nét văn hóa đặc sắc trong đời sống của đồng bào Chăm thông qua các lễ hội hàng năm.
Ngay phần mở đầu tập truyện, tác giả Kiều Maily giới thiệu khi mùa chim le le hót những bài ca reo vui trên đồng lúa quê nhà thì mẹ dắt tay Mưrat đi chợ Phan Rang sắm sửa trang phục đẹp cùng cô em gái là Mưmai chuẩn bị mừng đón Rija Nugar diễn ra vào ngày đầu tuần tháng Giêng Chăm lịch (tháng 4 dương lịch). Các em được amek dẫn đi xem nghi thức cúng đầu năm mới với ước mong tẩy trừ tai ương năm cũ ra khỏi làng và đón mừng may mắn trong năm mới. Hai bé và trẻ em trong làng được thưởng thức điệu múa đặc sắc của ông Kaing trong trang phục áo đỏ nhảy trên đám than hồng rực lửa trong tiếng trống ghinăng, baranưng rộn ràng vang vọng khắp làng quê. Mưrat được amư đưa đi tham quan mừng đón Lễ hội Katê tại tháp Po Klong Garai diễn ra ngày mùng 1 tháng 7 Chăm lịch, nhằm trung tuần tháng 10 dương lịch hàng năm. Em được amư giới thiệu đây là cụm tháp được xây dựng cách đây 700 năm vẫn tồn tại nguyên vẹn đến ngày nay. Bé Murat được xem chương trình dân ca dân vũ đặc sắc của các anh chị dân tộc Chăm biểu diễn. Đồng thời các bác, các chú dân tộc Raglai từ núi cao xuống biểu diễn nhạc cụ mã la tại tháp Po Klong Garai. Kết thúc chương trình Katê, bé Mưrat được amư dẫn qua thăm làng nghề làm gốm truyền thống Bàu Trúc…
Mỗi câu chuyện về lễ hội được tác giả Kiều Maily tóm lược câu thoại chính 10- 20 từ bằng chữ Chăm (kèm lời Việt) dễ đọc, dễ nhớ phù hợp kiến thức chữ Chăm của học sinh bậc tiểu học. Riêng phần chữ Việt và chữ Anh được giới thiệu chi tiết về hoạt động và ý nghĩa các lễ hội của đồng bào Chăm. Qua đó giúp cho phụ huynh và học sinh các lứa tuổi, các dân tộc trong và ngoài nước có thể tìm hiểu khái quát các lễ hội quan trọng của đồng bào Chăm tỉnh Ninh Thuận. Trong mỗi câu chuyện kể đều được các họa sĩ minh họa tranh màu với nét vẽ tươi mới phù hợp với thị hiếu của học sinh tiểu học.
Tác giả Kiều Maily sinh năm 1985 ở làng Chăm Phước Nhơn thuộc xã Xuân Hải (Ninh Hải), tốt nghiệp Cao đẳng Phát thanh- Truyền hình TP. Hồ Chí Minh. Chị hoạt động sáng tác, nghiên cứu văn hóa và cộng tác viết cho các cơ quan báo chí trong nước. Kiều Maily đã xuất bản các tác phẩm “Giữa hai khoảng trống” (thơ, NXB Thanh niên năm 2013 “Độc đáo ẩm thực Chăm” (nghiên cứu, NXB Văn hóa Văn nghệ 2014); “Palei Phước Nhơn của tôi” (biên khảo, NXB Trí thức 2017); “Nàng, hoa của cát” (thơ, NXB Hội Nhà văn 2019). Tác phẩm Giữa hai khoảng trống của Kiều Maily vinh dự được Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật các dân tộc thiểu số Việt Nam trao tặng Giải B về thơ năm 2013. Đồng thời chị cũng được Tổng Biên tập Tuần báo Văn Nghệ trao tặng giải Khuyến khích cho tác phẩm “Câu chuyện cổ tích hiện đại về cô gái Chăm” viết về chân dung doanh nhân năm 2013.
“Tôi vui mừng được Nhà xuất bản Phụ nữ, các mạnh thường quân và các họa sĩ, dịch giả đã đồng hành giúp tôi hoàn thành xuất bản cho ra mắt tập truyện thiếu nhi đầu tay “Em đi lễ hội”. Tôi gửi tặng tập truyện này đến các trường học vùng đồng bào Chăm và học sinh học giỏi ở hai tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận. Trong thời gian tới, tôi tiếp tục nghiên cứu viết những tác phẩm mới về thiếu nhi góp phần nâng cao đời sống tinh thần đồng bào Chăm quê hương Ninh Thuận” - tác giả Kiều Maily chia sẻ niềm vui.
Sơn Ngọc