Ấn tượng đầu tiên của chúng tôi hôm trở lại Khánh Tường là hệ thống giao thông từ Tỉnh lộ 702 đến khu dân cư dài trên 1 cây số được đầu tư bê tông khang trang, bảo đảm xe tải lưu thông vận chuyển muối. Các tuyến đường nhánh nội thôn được bà con chung tay “cứng hóa” với chiều dài khoảng 3 cây số đáp ứng tốt nhu cầu đi lại của người dân. Nhiều ngôi nhà mới xây có kiểu dáng hiện đại tạo nên nét khởi sắc của làng muối Khánh Tường. Đến với cánh đồng Hốc Lim, chúng tôi ghi nhận không khi lao động nhộn nhịp của diêm dân địa phương vào mùa thu hoạch muối. Bà con khẩn trương cào muối kết tinh thành cụm lấp lánh ánh bạc dưới nắng mai. Lực lượng trẻ khỏe xúc muối lên xe rùa đẩy vào đổ thành đống trắng tinh. Hạt muối năm nay thu hoạch đến đâu được thương lái thu mua tới đó với giá trung bình 550 ngàn đồng/tấn.
Diêm dân thôn Khánh Tường thu hoạch muối.
Mới tầm 8 giờ sáng, gia đình anh Trương Văn Luân gồm 4 lao động cào gần xong những thửa ruộng muối vun đống trắng tinh. Sau khi cào xong, anh dùng xe rùa đẩy muối lên bờ cho thương lái dào bao chở đi tiêu thụ. Anh Luân cho biết gia đình anh gồm 3 anh em canh tác 8 sào ruộng muối, mỗi tháng thu hoạch 3- 4 lứa, mỗi lứa 10-12 tấn muối. Muối dào bao thương lái cân trả tiền liền với giá trung bình 550 ngàn đồng/tấn. Nhờ sản lượng đạt cao và giá ổn định nên mỗi tháng, gia đình anh có thu nhập 20- 25 triệu đồng. Kề ruộng muối của anh Luân là gia đình anh Trần Pha cũng đang khẩn trương thu hoạch 3,5 sào muối cho sản lượng trung bình 4 tấn/lứa, bảo đảm cuộc sống gia đình no ấm. “Mấy năm trước, khu đất này trồng đậu, trồng bắp ăn nước trời bấp bênh. Nhờ có chủ trương của Nhà nước cho chuyển sang làm muối nên tôi đầu tư vốn liếng chuyển đổi đất màu sang làm muối cho thu nhập ổn định, bảo đảm cuộc sống gia đình no ấm. Tuy tuổi cao nhưng còn sức là còn lao động, ra đồng hiệp lực cùng các cháu cào muối cho kịp mùa vụ thu hoạch”.
Chia tay cánh đồng muối Hốc Lim nhộn nhịp mùa thu hoạch, chúng tôi tìm gặp anh Bùi Thanh Quyên, Phó Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng Ban Quản lý thôn Khánh Tường. Từ ruộng muối mới trở về nhà, anh Quyên phấn khởi: Thời tiết cuối tháng 9 nắng còn tốt, nước còn đủ độ mặn nên bà con làm muối còn tiếp tục thu hoạch. Đây là năm đầu tiên, nghề làm muối ở Khánh Tường đạt sản lượng và thu nhập cao. Gia đình tôi canh tác 6 sào ruộng muối, ngay sáng nay muối đóng dày hạt cào lên được 8 tấn, bán cho thương lái gần 5 triệu đồng, trung bình mỗi tháng có thu nhập 12-15 triệu đồng; trừ chi phí điện bơm nước và công lao động, người làm muối còn có lãi ròng trung bình 300 ngàn đồng/tấn.
Trao đổi với người đứng đầu Ban Quản lý thôn, chúng tôi được biết từ năm 2000 trở về trước, đời sống diêm dân Khánh Tường thuộc diện nghèo nhất xã Tri Hải. Đời sống bà con dựa vào 80 ha đất rẫy trồng bắp, trồng đậu ăn nước trời rất bấp bênh nên 80% số hộ trong thôn thuộc diện nghèo. Được cấp trên cho phép chuyển đất nông nghiệp kém hiệu quả sang làm ruộng muối, cấp ủy chi bộ vận động bà con huy động đầu tư lên bờ, làm nền, đặt ống bơm nước biển chuyển đổi được 68 ha đất màu sang làm muối. Các vùng đất rẫy Hốc Lim, Hốc Kén, Hốc Bò lần hồi được bà con chuyển sang ruộng muối đem lại nguồn thu nhập cao. Thiên nhiên ưu đãi cho ruộng muối ở Khánh Tường có chất lượng muối trắng sạch nên thương lái thu mua giá cao nhất so với các đồng muối khác ở Ninh Hải. Muối Khánh Tường chủ yếu sử dụng cho chượp cá chế biến nước mắm và xay muối tinh cho nhu cầu tiêu dùng. Từ đầu năm 2020 đến nay, đồng muối Khánh Tường cho sản lượng ước đạt 17.000 tấn, vượt 3.400 tấn so với năm 2019. Với giá muối ổn định 570 ngàn đồng/tấn như hiện nay, toàn thôn có tổng thu nhập trên 9,3 tỷ đồng/năm. Kết hợp nguồn thu nhập của 120 lao động làm công nhân cho các doanh nghiệp sản xuất muối trên địa bàn huyện đã bảo đảm cuộc sống ngày càng khá giả, nuôi con học hành thành đạt, xây dựng nhà ở khang trang và mua sắm được nhiều phương tiện sinh hoạt.
Anh Bùi Thanh Quyên cho biết thêm: Khánh Tường hiện có 173 hộ, với 720 nhân khẩu, chỉ còn 3 hộ nghèo do già yếu neo đơn hưởng chính sách bảo trợ xã hội. Toàn thôn hiện có 11 đảng viên phát huy tốt vai trò tiền phong gương mẫu vận động nông dân chuyển dịch đất canh tác nông nghiệp kém hiệu quả sang sản xuất muối làm thay đổi toàn diện đời sống người dân địa phương. Nhờ nguồn thu nhập từ nghề muối đời sống người dân Khánh Tường no ấm, bà con đoàn kết chung tay xây dựng thôn xóm khang trang. Cấp ủy chi bộ phát huy tốt vai trò hạt nhân chính trị tiếp tục lãnh đạo nhân dân đoàn kết phát triển kinh tế- xã hội bền vững, chung tay cùng chính quyền xã Tri Hải nâng cao các tiêu chí xã đạt chuẩn nông thôn mới.
Sơn Ngọc