Gian nan khởi nghiệp
Sáng sớm ngày 19-5, chúng tôi đến thăm trang trại thanh long của anh Sằn A Lộc. Sau bữa điểm tâm, anh chỉ việc làm cho 8 lao động trên cánh đồng thanh long rộng khoảng 3 ha. Anh lắp đặt hệ thống tưới phun mưa tạo không gian xanh mát giữa vùng núi đồi Nha Húi đang vào mùa khô hạn. Những hàng trụ thanh long trồng thẳng tắp, cành chen cành mang trái chín đỏ tươi.
Sau khi phân công cho lao động ai vào việc nấy, anh Sằn A Lộc dành thời gian trò chuyện với chúng tôi. Anh cười hồn hậu: “Nhà báo đến thăm tôi đúng vào dịp sinh nhật lần thứ 128 của Bác Hồ kính yêu. Bác đã dành trọn cuộc đời mình chăm lo cho dân, cho nước, đồng bào các dân tộc ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành… Tôi tâm niệm thực hành “cần, kiệm” làm theo lời Bác Hồ dạy về đức tính cần mẫn lao động và tiết kiệm chi tiêu dành dụm vốn liếng đầu tư phát triển sản xuất. Hồi còn trai trẻ, tôi tham gia bộ đội được học tập rèn luyện trong môi trường quân đội. Phát huy bản chất, truyền thống Bộ đội Cụ Hồ, tôi nỗ lực làm ăn vươn lên đầu tư xây dựng trang trại thanh long ruột đỏ có thu nhập cao ổn định như ngày nay”.
Nhắc lại những năm đầu từ thôn Phú Thạnh vào khai hoang lập nghiệp trên đất rừng Nha Húi, chủ trang trại thanh long Sằn A Lộc không khỏi xúc động. Sau khi rời quân ngũ trở về địa phương vào cuối năm 1978, anh đi làm thuê cho bà con thôn xóm rồi lập gia đình với chị Chiến A Cháu. Hai bên cha mẹ đều nghèo, vợ chồng chỉ có một tấm ván ép cũ kê làm gường ngủ ven con suối Sa-ra. Nhiều buổi sáng giở tấm ván ép lên, anh “hoảng hồn” thấy 3-4 con rắn lục nưa đuôi đỏ nằm cuộn tròn trên nền đất. Vợ chồng anh bị bệnh sốt rét hành hạ, tưởng đã bỏ mạng với muỗi rừng Nha Húi. Hôm sớm làm ăn lấy ngắn nuôi dài, anh lần hồi khai hoang 16 ha đất ăn nước trời. Vợ chồng anh kiên trì bám đất quyết tâm vươn lên làm giàu, đầu tư đào ao dự trữ nguồn nước, lắp đặt hệ thống bơm tưới tiết kiệm, trồng cây thanh long ruột đỏ cho thu nhập cao.
Duyên nợ thanh long
Để có được cánh đồng thanh long ruột đỏ đẹp như bức tranh quê hiện nay, Sằn A Lộc đã từng là chủ cơ sở trồng thuốc lá vàng sấy nổi tiếng ở Nha Húi. Có những mùa thuốc lá, anh trồng đến 6 ha, xây dựng 3 lò sấy vào vụ thu hoạch hoạt động suốt ngày đêm. Đồng đất Nha Húi chưa chủ động nước tưới, trồng cây ngắn ngày rất bấp bênh. Tuy thuốc lá là loài cây một thời cho thu nhập cao, nhưng cũng dễ thất bại khi gặp hạn hán hay mưa lũ kéo dài. Hoặc trồng đậu, trồng ớt cũng chỉ đủ sống qua ngày, khó có thể vươn lên làm giàu. Qua theo dõi các phương tiện thông tin đại chúng, anh thấy nông dân tỉnh Bình Thuận trồng cây thanh long ít sử dụng nước tưới, thích nghi với điều kiện thời tiết khô hạn. Đêm nằm suy nghĩ tính kế chuyển đổi cây trồng, anh Sằn A Lộc chợt nhận ra cây thanh long ruột đỏ canh tác theo mô hình hữu cơ sinh học mới mong phát triển bền vững trên đồng đất ăn nước trời. Đầu năm 2011, anh vào tỉnh Tiền Giang tới Viện Nghiên cứu Cây ăn quả Miền Nam tìm hiểu về cây thanh long. Anh đem theo mẫu đất lấy từ Nha Húi nhờ các nhà khoa học phân tích thổ nhưỡng xem có trồng được cây thanh long ruột đỏ hay không. Anh rất mừng khi nhận được kết quả hồi đáp của viện là đất đai và khí hậu Nha Húi rất thích hợp cho cây thanh long phát triển cho năng suất, chất lượng cao.
Sau ba lần vô Tiền Giang học nghề trồng thanh long, anh trở về gom góp vốn liếng trên 1 tỉ đồng đầu tư trồng 3 ha thanh long ruột đỏ. Anh hợp đồng Chi nhánh Điện Ninh Sơn kéo điện 3 pha dài 1 km, lắp bình hạ thế công suất 25 KVA phục vụ bơm tưới và chong đèn cây thanh long ra bông trái vụ. Anh thuê máy đào 3 ao rộng 1.500 m2 có sức chứa trên 4.000 m3, dùng mô tơ bơm nước từ suối Sa-ra lên tích trữ. Đồng thời san ủi mặt bằng, đúc 3.000 trụ xi măng, dự trữ phân chuồng bón gốc. Đầu tháng 7- 2011, anh Sằn A Lộc thuê xe tải chở 12.000 hom giống thanh long ruột đỏ do Viện Nghiên cứu Cây ăn quả Miền Nam lai tạo đưa về trồng trên đồng đất Nha Núi. Mỗi trụ được anh trồng 4 gốc thanh long, lắp đặt hệ thống chủ động bơm tưới “phun mưa” tiết kiệm nước.
Gần bảy năm bén rễ tỏa cành xanh mướt trên đồng đất Nha Húi, vườn thanh long của anh Sằn A Lộc cho thu hoạch 7 vụ/năm. Trong đó có 4 mùa chính vụ ra bông tự nhiên và 3 vụ chong đèn trái vụ vào dịp Tết Nguyên đán. Cây thanh long ruột đỏ chăm sóc chu đáo sau 24 tháng bắt đầu cho thu hoạch, từ lúc ra bông đến trái chín khoảng 50- 55 ngày. Thanh long ruột đỏ canh tác theo mô hình sinh học hữu cơ, trái chín cân nặng 400- 500 gram, ruột đỏ thẩm, hương vị thơm ngon. Gia đình anh Lộc đang thu hoạch thanh long hàng mùa được thương lái từ Phan Thiết đưa ô tô ra mua tại vườn với giá 25.000 đồng/kg, cao gấp hai lần so với giá bán hàng mùa năm trước. Mỗi trụ thanh long cho thu hoạch trung bình 10 kg/vụ. Với 3.000 trụ thanh long của gia đình anh đạt sản lượng 30 tấn/vụ. Với giá bán trung bình 20.000 đồng/kg, doanh thu 600 triệu đồng, anh còn lãi ròng 300 triệu đồng/vụ.
Chỉ tay lên Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh trao tặng về thành tích xuất sắc trong phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc treo trang trọng giữa phòng khách, anh Sằn A Lộc cho biết: “Đây là phần thưởng của lãnh đạo tỉnh trao cho bản thân tôi tích cực tham gia phòng chống bọn tội phạm xâm nhập vào khu dân cư Nha Húi hồi đầu năm 1997. Đặc biệt là Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh trao tặng tôi đã có thành tích xuất sắc tiêu biểu trong công tác chống hạn trên địa bàn tỉnh. Qua đó động viên tôi tiếp tục thi đua lao động sản xuất đem lại thu nhập cao bảo đảm đời sống gia đình no ấm, tích cực góp phần xây dựng nông thôn mới ở địa phương”.
Ông Nguyễn Canh, Phó trưởng Ban Quản lý thôn Nha Húi ghi nhận anh Sằn A Lộc là nông dân mạnh dạn đổi mới cách nghĩ, cách làm thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu ở địa phương. Nha Húi là vùng đất khô hạn bậc nhất của huyện Ninh Sơn, anh Lộc chủ động đào ao tích trữ nguồn nước, lắp đặt hệ thống tưới phun mưa tiết kiệm nước cho thanh long ruột đỏ đem lại giá trị kinh tế cao. Bà con trong thôn có 6 hộ học tập mô hình trồng thanh long của anh Lộc đã mở rộng diện tích lên 8,7 ha. Anh Sằn A Lộc là điển hình tiêu biểu trong phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ quốc và chủ động đào ao chống hạn ổn định sản xuất được UBND tỉnh tặng nhiều Bằng khen.
Sơn Ngọc