Những bài thơ Xuân Bác Hồ viết vào các năm Ngọ

Sinh thời, cứ mỗi dịp Tết đến, Xuân về, nỗi niềm mà Bác Hồ luôn đau đáu nhất chính là cuộc sống của người dân ở những vùng vẫn còn trong vòng kìm kẹp của giặc ngoại xâm và bọn phản động bán nước. Khi ấy, Bác lại sáng tác những vần thơ truyền lòng yêu nước đến trái tim những người dân Việt Nam, nhằm động viên, khuyến khích mọi người giữ vững ý chí, chiến đấu chống quân thù, giành lại cuộc sống độc lập, tự do. Trong số những bài thơ Bác đã viết, đáng chú ý là những bài Bác viết vào các năm Ngọ...

Mùa xuân năm 1941, sau 30 năm bôn ba tìm đường cứu nước, Bác Hồ trở về nước trực tiếp lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam. Người đã sống và làm việc tại hang Pác Bó, nằm tại huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng. Ý thức sâu sắc mục đích của việc học tập, nghiên cứu lịch sử để tuyên truyền, giác ngộ quần chúng, từng bước đưa họ vào cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, Người đã viết cuốn "Lịch sử nước ta". Ðây là tập diễn ca lịch sử, nói đến 30 mốc quan trọng của lịch sử nước ta. Tác phẩm "Lịch sử nước ta" do Việt Minh tuyên truyền Bộ ấn hành và ra mắt lần đầu tiên giữa núi rừngPác Bó vào tháng 2 năm 1942, đúng dịp Tết Nguyên đán Nhâm Ngọ.

Với 208 câu thơ lục bát, Bác đã chọn lọc, xác định giới thiệu những nhân vật, những sự kiện chân thực khách quan đủ để khôi phục chính xác bức tranh hàng nghìn năm lịch sử của dân tộc với những nét cơ bản về truyền thống yêu nước, đấu tranh giành độc lập, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta.

"Dân ta phải biết sử ta
Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam
Kể năm hơn bốn nghìn năm,
Tổ tiên rực rỡ, anh em thuận hoà.
Hồng Bàng là Tổ nước ta.
Nước ta lúc ấy gọi là Văn Lang”.

Cuối cùng, sau khi nhắc đến lịch sử đầy hào hùng của dân tộc, Bác kêu gọi mọi người đoàn kết để cùng nhau giành lấy chủ quyền của ta, Bác viết:

"Bất kỳ nam nữ, nghèo giàu
Bất kỳ già trẻ cùng nhau kết đoàn...
Dân ta xin nhớ chữ đồng
Ðồng tình, đồng sức, đồng lòng, đồng minh".

Cũng trong năm Nhâm Ngọ 1942, lần đầu tiền, Người đã viết bài thơ mừng Xuân và vui Tết với đồng bào. Bài thơ "Chúc Tết" đăng trên báo Việt Nam Độc Lập, số 114 năm 1942. Bác viết:

"Tháng ngày thấm thoắt chóng như thoi
Năm cũ qua rồi, chúc năm mới
Chúc phe xâm lược sớm diệt vong,
Chúc phe dân chủ sẽ thắng lợi,
Chúc đồng bào ta đoàn kết mau,
Chúc Việt Minh ta càng tiến tới,
Chúc toàn quốc ta trong năm nay,
Cờ đỏ sao vàng bay phấp phới.
Năm nay là năm tết vẻ vang
Cách mạng thành công khắp thế giới".

Chỉ 3 năm sau đó, ngày 19/8/1945 nhân dân ta đã nổi dậy tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước; "Cờ đỏ sao vàng bay phấp phới" từ Lạng Sơn đến Mũi Cà Mau đúng như ý nguyện của Người. Ngày 2/9/1945 Người đã đọc Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hoà.

12 năm sau, Tết Giáp Ngọ - 1954, cũng nhân dịp đón giao thừa năm mới, Bác lại có thơ chúc Tết đồng bào và chiến sĩ cả nước. Bác viết:

“Năm mới, quân dân ta có hai nhiệm vụ rành rành:
Đẩy mạnh kháng chiến để giành độc lập tự do,
Cải cách ruộng đất là công việc rất to,
Dần dần làm cho người cày có ruộng khỏi lo nghèo nàn.
Quân và dân ta nhất trí kết đoàn
Kháng chiến, kiến quốc, nhất định hoàn toàn thành công
Hòa bình, dân chủ thế giới khắp Nam, Bắc, Tây, Đông
Năm mới thắng lợi thành công càng nhiều".

Khác với mùa xuân Nhâm Ngọ 12 năm trước, Xuân Giáp Ngọ (1954) là thời kỳ đất nước ta đang trong công cuộc kháng chiến kiến quốc. Đẩy mạnh cuộc kháng chiến giành thắng lợi, và tiến hành cải cách ruộng đất để dân cày có ruộng, tạo thành hậu phương vững chắc chi viện cho chiến trường lập nên chiến công. Bác kêu gọi "quân dân ta nhất trí kết đoàn" thực hiện tốt "hai nhiệm vụ rành rành" là "kháng chiến, kiến quốc" và chúc cho phong trào cách mạng "Nam, bắc, Tây, Đông" giành nhiều thành công trong chiến đấu và xây dựng Tổ quốc.

Cũng trong năm 1954 này, chúng ta có hai chiến thắng vô vùng oanh liệt và vẻ vang, đó là chiến thắng Điện Biên Phủ và giải phóng Thủ đô. Đúng như tiên đoán của người, chúng ta vừa kháng chiến, vừa kiến quốc thành công.

12 năm sau đó, đến Tết Bính Ngọ - 1966, Bác lại có thơ gửi chúc đồng bào và chiến sĩ cả nước:

"Mừng miền Nam rực rỡ chiến công
Nhiều Dầu Tiếng, Bầu Bàng, Pơlâyme, Đà Nẵng...
Mừng miền Bắc chiến đấu anh hùng,
Giặc Mỹ leo thang ngày càng thua nặng.
Đồng bào cả nước đoàn kết một lòng,
Tiền tuyến, hậu phương, toàn dân cố gắng
Thi đua sản xuất, chiến đấu xung phong,
Chống Mỹ cứu nước ta nhất định thắng".

Bác viết bài thơ này là bởi trước đó, năm 1965, giặc Mỹ mở chiến dịch “chiến tranh cục bộ”, dùng rất nhiều máy bay, xe pháo, đạn dược và binh lính hòng đánh chiếm nhiều địa phương của ta, nhưng đã bị quân giải phóng đánh bại và giành chiến thắng vang rội... Chúng ta đã phá huỷ nhiều xe pháo hiện đại của Mỹ, hàng vạn tên địch bị tiêu diệt. Đồng thời, quân dân miền Bắc đã anh dũng đánh bại cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc trên quy mô lớn bằng hải quân, không quân Mỹ với cường độ ngày càng dữ dội. Đã có 834 chiếc máy bay của không quân và hải quân Mỹ đã bị lực lượng phòng không ba thứ quân bắn hạ trên vùng trời miền Bắc. Vì vậy, Bác rất vui mừng với những thành tích chiến đấu của quân và dân ta ở cả 2 niềm Nam Bắc. Trong bài thơ, Bác Hồ đã tiếp tục ra lời kêu gọi "Tiền tuyến, hậu phương, toàn dân cố gắng/ Thi đua sản xuất, chiến đấu xung phong", mục đích cao nhất là nêu cao tinh thần yêu nước và bảo vệ chân lý "Không có gì quý hơn độc lập tự do".

Thực hiện lời kêu gọi của Bác, quân và dân ta ở cả 2 miền, hậu phương thi đua cùng tuyền tuyến cố gắng lập chiến công để đi đến niềm tin vào thắng lợi cuối cùng, và đó cũng chính là lời tiên đoán trước của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Chống Mỹ cứu nước ta nhất định thắng".

Mặc dù Bác đã đi xa, Xuân Giáp Ngọ này, đọc lại những vần thơ chúc Tết của Bác, nhất là những bài thơ Bác viết vào các năm Ngọ, chúng ta như càng được tiếp thêm sức mạnh tinh thần, để có thêm niềm tin mới, nỗ lực mới trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, vì mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh".