Theo báo cáo của Ngân hàng CSXH tỉnh, chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm nay, đơn vị đã giải ngân 43.672 triệu đồng cho hơn 9.700 lượt HSSV vay vốn, qua đó tạo điều kiện, động lực cho con em nhiều gia đình theo học tại các trường đại học, cao đẳng, trung cấp, học nghề…tiếp tục con đường tương lai của mình. Quyết định 157 của Chính phủ đang ngày càng phát huy được hiệu quả trong việc giảm bớt áp lực, gánh nặng về tài chính cho nhiều đối tượng, hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, khuyến khích và tạo động lực để các HSSV yên tâm, tiếp tục phấn đấu trong học tập. Tuy nhiên, vào thời điểm hiện tại, ở một số bậc học như cao đẳng, trung cấp, học nghề… nhiều HSSV ra trường đã đến hạn cam kết bắt đầu trả lãi và vốn, nhưng việc thu hồi vốn với những đối tượng này hiện đang gặp rất nhiều khó khăn. Ông Phạm Văn Trường, Phó Phòng Kế hoạch – Nghiệp vụ Ngân hàng CSXH tỉnh cho biết: “Trong 6 tháng đầu năm nay, khoản thu hồi vốn chỉ đạt 7.622 triệu đồng, trên tổng số dư nợ tín dụng đối với HS-SV là 385.056 triệu đồng. Nguyên nhân chính là do số HSSV hiện nay khi ra trường vẫn chưa có được việc làm, số có việc làm thì thu nhập lại rất thấp chưa đủ khả năng trả lãi và gốc vay, mặt khác nhiều hộ gia đình dù con em ra trường đã có việc làm ổn định những vẫn cố ý kéo dài thời gian trả”. Được biết, hiện nay mức vay tối đa đối với một HSSV trong một năm học là 10 triệu đồng, lãi suất được tính theo tháng là 0,65%.
Cán bộ Ngân hàng Chính sách Xã hội tỉnh hướng dẫn phụ huynh làm thủ tục vay vốn tín dụng. Ảnh: Văn Miên
Qua tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay nhiều địa phương có số lượng HSSV vay vốn lớn, đang rất vất vả trong công tác thu hồi vốn. Phòng Giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Ninh Phước là một trong những đơn vị có số dư nợ lớn nhất tỉnh hiện nay, với trên 147.721 triệu đồng, gồm 6.721 lượt hộ, với 9.542 lượt HSSV vay. Bà Hồ Thị Kiều Chinh, Phó Phòng Giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Ninh Phước cho biết: “Phần lớn HSSV vay tín dụng tại địa phương đều nằm ở bậc học trung cấp và học nghề, số nợ đến hạn phải trả chủ yếu nằm ở các em này nên công tác thu hồi vốn tại địa phương đang rất khó khăn.” Cũng theo bà Chinh, hằng năm số hộ kết toán khi con em có việc làm là rất ít. Thực tế cho thấy, việc các em HSSV ở bậc học trung cấp, học nghề tại địa phương đã ra trường đang loay hoay tìm việc, trong khi gia đình vẫn đang còn khó khăn, thì việc gia đình và các em chưa trả nợ gốc và lãi theo đúng hạn là điều khó tránh khỏi. Tuy nhiên, hiện cũng có rất nhiều hộ gia đình có từ 2 đến 3 người vay vốn thì một số đã có việc làm ổn định ở ngoài tỉnh. Nhiều hộ lấy lý do con em sống và làm việc ở các thành phố lớn như TP. Hồ Chí Minh, Bình Dương… mức sống cao, nên thu nhập chỉ đủ để nuôi bản thân chưa giúp được gia đình và trả nợ.
Rõ ràng việc chưa nắm rõ các quy định khi vay vốn và trả nợ, cùng việc cố tình kéo dài của các hộ này đã phần nào gây thêm khó khăn trong công tác thu hồi vốn của ngân hàng. Anh Nguyễn Văn Thời, thôn Hiếu Lễ, xã Phước Hậu cho biết: “Nhờ chính sách tín dụng cho HSSV thời gian qua đã gánh bớt một phần tài chính trong việc hỗ trợ cho con đi học rất nhiều. Sau khi con tôi ra trường, có việc làm ổn định, cháu dành dụm hàng tháng gửi cho gia đình 700.000 đồng, gia đình cũng tích góp giúp thêm cho cháu để hoàn thành việc trả lãi và vốn, mình đã được Nhà nước ưu ái cho vay vốn để con cái học hành thành đạt thì phải trả đúng quy định khi có điều kiện, để cho nhiều hộ khác khó khăn được vay tiếp”. Được biết, gia đình anh Thời là một trong số ít hộ vừa kết toán vốn tín dụng cho con em sau khi ra trường đúng theo thời hạn ở huyện Ninh Phước.
Có thể nói, Quyết định 157 của Chính phủ là nguồn động lực lớn cho nhiều gia đình khó khăn có con em là HSSV trong thời gian tới, khi mức vay và các đối tượng ngày càng được mở rộng. Tuy nhiên, để việc cho vay và đặc biệt là công tác thu hồi vốn đạt hiệu quả cao, tiếp tục tạo được nguồn vốn quay vòng, Ngân hàng CSXH tỉnh cần đẩy mạnh công tác chỉ đạo nâng cao chất lượng tín dụng ngay từ địa bàn qua công tác tuyên truyền tại các điểm giao dịch; phối hợp chặt chẽ với cấp chính quyền địa phương thường xuyên kiểm tra, rà soát việc đến hạn trả nợ vốn. Các tổ được ủy thác phải thường xuyên đôn đốc, tăng cường công tác vận động đến từng hộ để nhắc nhở nâng cao ý thức trách nhiệm cho người dân thực hiện nghiêm túc việc trả nợ vốn vay theo quy định.
Nguyễn Sơn