Tính đến thời điểm cuối tháng 11/2022, tổng dung tích 22 hồ chứa nước trên địa bàn tỉnh đang ở mức 298,06/414,29 triệu m3, đạt 71,9% dung tích thiết kế. Riêng lượng nước chứa tại hồ Đơn Dương 156,21/165 triệu m3, đạt 94,67% dung tích thiết kế, lưu lượng nước vào hồ là 27,80 m3/s và lưu lượng xả qua nhà máy là 25,97 m3/s. Căn cứ dự báo tình hình khí tượng, thủy văn, nguồn nước trữ tại các hồ chứa trên địa bàn tỉnh và hồ Đơn Dương, ngày 30/11/2022, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch sản xuất nông nghiệp và chuyển đổi cơ cấu cây trồng vụ đông - xuân năm 2022-2023 trên địa bàn tỉnh.
Theo đó, tổng diện tích sản xuất vụ đông - xuân năm 2022-2023 trên địa bàn tỉnh là 27.000 ha. Trong đó, cây lúa 17.363,7 ha, cây màu 9.636,3 ha và phân theo địa bàn cụ thể, gồm: Tp. Phan Rang - Tháp Chàm 1.379,5 ha (lúa 1.000 ha, màu 379,5 ha); các huyện: Bác Ái 1.900 ha (lúa 800 ha, màu 1.100 ha), Ninh Sơn 6.846 ha (lúa 3.280 ha, màu 3.566 ha), Ninh Hải 2.720 ha (lúa 2.265 ha, màu 455 ha), Ninh Phước 8.261,7 ha (lúa 5.286,4 ha, màu 2.975,3 ha), Thuận Bắc 3.692,8 ha (lúa 2.982,3 ha, màu 710,5 ha), Thuận Nam 2.200 ha (lúa 1.750 ha, màu 450 ha).
Nông dân huyện Thuận Bắc trồng mì cao sản. Ảnh: H.Lâm
Ngoài diện tích sản xuất đại trà nêu trên, trong vụ đông - xuân năm 2022-2023, các địa phương còn đăng ký thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng 371 ha (chuyển đổi đất lúa 152,7 ha và đất khác 218,3 ha), trong đó chuyển đổi sang cây ngắn ngày 301,5 ha và cây dài ngày 69,5 ha. Địa phương dự kiến có diện tích chuyển đổi sang cây ngắn ngày nhiều nhất là huyện Ninh Sơn với 200 ha, trong đó chuyển đổi trên đất lúa 90 ha và đất khác 110 ha. Tiếp đến là huyện Bác Ái 100 ha, trong đó chuyển sang cây ngắn ngày 60 ha và cây dài ngày 40 ha. Huyện Ninh Phước 27,7 ha (chuyển đổi trên đất lúa 20,7 ha và đất khác 7 ha), trong đó chuyển sang cây ngắn ngày 13 ha và cây dài ngày 14,7 ha. Huyện Thuận Bắc 27,3 ha (chuyển đổi trên đất lúa 16 ha và đất khác 11,3 ha), gồm chuyển sang cây ngắn ngày 18 ha và cây dài ngày 9,3 ha. Huyện Ninh Hải 13 ha chủ yếu chuyển đổi trên đất lúa sang cây ngắn ngày 8 ha và cây dài ngày 5 ha. Huyện Thuận Nam 3 ha, trong đó chuyển đổi trên đất lúa sang cây ngắn ngày 2,5 ha và cây dài ngày 0,5 ha.
Để việc sản xuất nông nghiệp và chuyển đổi cơ cấu cây trồng vụ đông - xuân năm 2022-2023 triển khai đúng kế hoạch, đảm bảo đạt hiệu quả, UBND tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) chủ trì, phối hợp với các ngành, địa phương hướng dẫn thực hiện gieo trồng đúng khung lịch thời vụ và cơ cấu giống vụ đông - xuân năm 2022-2023. Chỉ đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tăng cường công tác dự tính, dự báo và hướng dẫn nông dân thực hiện kịp thời các giải pháp phòng, chống các đối tượng sinh vật gây hại trên cây trồng; thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra sản xuất, kinh doanh giống cây trồng, vật tư nông nghiệp, kiên quyết xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các vi phạm trong sản xuất, kinh doanh giống, vật tư sản xuất nông nghiệp. Phối hợp với các địa phương triển khai kế hoạch sản xuất cánh đồng lớn đạt kết quả tốt; kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện, đảm bảo đạt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Hướng dẫn nông dân áp dụng kịp thời các biện pháp “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”,... nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất. Chỉ đạo Trung tâm Khuyến nông chủ động phối hợp với các địa phương và đơn vị thuộc ngành NN&PTNT hỗ trợ tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trong chuyển đổi vụ đông - xuân. Xây dựng, nhân rộng mô hình, tiến bộ kỹ thuật về giống và công nghệ, thiết bị phù hợp để hỗ trợ nông dân sản xuất hiệu quả. Chỉ đạo Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan, chính quyền địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chất lượng nông sản; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng chất cấm dùng trong sản xuất, bảo quản, chế biến nông sản và thủy sản nhằm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Đối với UBND các huyện, thành phố tổ chức tuyên truyền, phổ biến các chính sách hỗ trợ của Nhà nước cho người dân biết, tiếp cận; sử dụng bản đồ nông hóa thổ nhưỡng đã được Sở NN&PTNT chuyển giao để chủ động đăng ký thực hiện chuyển đổi cây trồng vụ đông - xuân năm 2022-2023 phù hợp với điều kiện tại địa phương. Đồng thời, kêu gọi các công ty, doanh nghiệp, đại lý thu mua nông sản trên địa bàn phối hợp, hỗ trợ bà con nông dân trong việc cung ứng vật tư và tiêu thụ nông sản. Xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch sản xuất nông nghiệp vụ đông - xuân năm 2022-2023 trên địa bàn; phối hợp chặt chẽ với ngành NN&PTNT hướng dẫn, khuyến cáo nhân dân tổ chức xuống giống tập trung, đồng loạt, dứt điểm từng khu vực, xứ đồng theo lịch thời vụ. Chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn hướng dẫn nông dân thực hiện nghiêm túc lịch thời vụ và cơ cấu giống vụ đông - xuân năm 2022-2023 theo khuyến cáo của ngành NN&PTNT tại Công văn số 4244/SNNPTNT-TTBVTV ngày 17/11/2022. Thực hiện quyết liệt chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xây dựng và thực hiện mô hình sản xuất cánh đồng lớn đạt hiệu quả. Phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tổ chức rà soát, có giải pháp phù hợp duy trì hoạt động các tổ PIM để tổ chức quản lý, điều tiết nước tại từng cánh đồng, vùng sản xuất, tránh tình trạng các vùng sản xuất đầu nguồn thì lãng phí nguồn nước, dẫn đến nước không đủ phục vụ các vùng sản xuất cuối nguồn...
Giao Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tiếp tục theo dõi tình hình khí hậu, thời tiết, lượng mưa trong thời gian tới; đồng thời, thường xuyên phối hợp với Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi thống nhất kế hoạch cấp nước từ nay đến cuối năm 2022 để phục vụ nước sinh hoạt và sản xuất của nhân dân trên địa bàn tỉnh đảm bảo hiệu quả, phù hợp theo từng thời điểm. Thực hiện nạo vét các kênh, mương, gia cố các bờ đập, khơi thông dòng chảy, đảm bảo điều tiết nước nhanh và kịp thời cho sản xuất, điều tiết nước theo từng giai đoạn phù hợp với yêu cầu cây trồng. Quán triệt đến từng địa phương cụ thể về khả năng đảm bảo của nguồn nước, không sản xuất diện tích vượt quá năng lực phục vụ của công trình thủy lợi, chuyển đổi vụ đông - xuân năm 2022-2023 tại những nơi có khả năng thiếu nước. Phối hợp với UBND các huyện, thành phố chủ động thực hiện điều tiết nước hợp lý, tiết kiệm, phù hợp với lịch sản xuất, cụ thể đến từng khu vực, xứ đồng, tránh lãng phí nguồn nước. Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn, vướng mắc, các cơ quan, đơn vị, địa phương phản ánh về Sở NN&PTNT để tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo giải quyết.
Linh Giang