Trên địa bàn huyện Ninh Phước hiện có 26 HTX hoạt động theo Luật HTX năm 2012, trong đó có 22 HTX kinh doanh dịch vụ nông nghiệp, 2 HTX kinh doanh sản phẩm tiểu thủ công nghiệp, 1 HTX kinh doanh dịch vụ tổng hợp và 1 HTX kinh doanh vận tải, với 8.201 thành viên. Để nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX, những năm qua, nhiều HTX đã tập trung củng cố, chuyển đổi mô hình hoạt động theo hướng phát huy năng lực, nâng cao hiệu quả, tạo được sức mạnh tập thể trong sản xuất, kinh doanh, góp phần nâng cao doanh thu, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho thành viên. Nhiều HTX đã áp dụng các mô hình tiên tiến, hỗ trợ và tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho thành viên; hình thành được mô hình liên kết “4 nhà” trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, đặc biệt là làm cầu nối chuyển giao khoa học- kỹ thuật (KHKT) vào sản xuất như: Mô hình “1 phải, 5 giảm”, xây dựng cánh đồng lớn sản xuất lúa, bắp, măng tây xanh; mô hình tưới nước tiết kiệm, sản xuất rau an toàn, sản xuất nho, táo theo tiêu chuẩn VietGAP... thích nghi với điều kiện ở địa phương. Ngoài ra, huyện còn nâng cao năng lực cho các HTX thông qua các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng, tư vấn trong việc tổ chức, quản lý HTX, quản lý tài chính, gia tăng tích lũy nội bộ và khả năng tiếp cận các nguồn vốn để các HTX đưa ra tầm nhìn chiến lược phát triển. Qua đó, không chỉ giúp các HTX phát huy được tính tích cực sáng tạo, chủ động trong việc điều hành, quản lý HTX, từng bước khắc phục được tình trạng yếu kém, mà còn bảo toàn và tăng trưởng vốn quỹ, tạo sức cạnh tranh với các thành phần kinh tế khác. Từ đó, giúp thành viên thay đổi được tư duy, tập quán sản xuất cũ để ngày càng chủ động trong việc liên kết sản xuất, tạo ra chuỗi sản phẩm có giá trị kinh tế cao, đáp ứng được yêu cầu của thị trường.
Thành viên HTX Dịch vụ nông nghiệp Tuấn Tú sơ chế măng tây xanh trước khi cung cấp ra thị trường.
Đặc biệt, thông qua các mô hình, chương trình hỗ trợ phát triển HTX, dự án chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi đã tạo điều kiện cho HTX đẩy mạnh liên kết trong hoạt động sản xuất, giúp các HTX thực hiện tốt việc chuyển giao các tiến bộ KHKT và tiêu thụ sản phẩm. Qua đó, nâng cao giá trị sản xuất trên đơn vị canh tác, đem lại thu nhập cho các thành viên. Đơn cử như HTX Nông nghiệp Phước An (xã Phước Vinh), HTX Nông nghiệp Phước Thiện và Ninh Quý (xã Phước Sơn) hằng năm liên kết sản xuất bắp giống với diện tích 800 ha với Công ty Cổ phần Giống cây trồng Nha Hố và Công ty Giống cây trồng Miền Nam. Thông qua ký kết hợp đồng, các HTX không phải lo tìm đầu ra cho sản phẩm, bởi toàn bộ bắp giống sản xuất ra được các công ty bao tiêu với giá cao hơn giá thị trường. Hay như HTX Dịch vụ nông nghiệp Tuấn Tú (xã An Hải) đã tập trung vào chuyển đổi cây trồng, đổi mới phương thức sản xuất theo hướng liên kết, ứng dụng KHKT vào sản xuất; cung ứng các dịch vụ nông nghiệp và bao tiêu sản phẩm. Ông Hùng Ky, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Tuấn Tú cho biết: Khi chuyển đổi, HTX tập trung thực hiện các mô hình sản xuất có hiệu quả, vận động thành viên chuyển sang trồng măng tây xanh, chú trọng áp dụng KHKT vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. HTX đứng ra ký kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm với giá cả ổn định, nên tạo được niềm tin cho thành viên. Nhờ đó, mỗi năm thành viên HTX thu về lợi nhuận từ 200-300 triệu đồng.
Việc đổi mới mô hình của HTX trên địa bàn huyện Ninh Phước không chỉ từng bước nâng cao chất lượng hoạt động của các HTX trong lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, mà còn hình thành được một số vùng sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị, góp phần thúc đẩy kinh tế tập thể ở địa phương phát triển. Đến nay, có 22 HTX hoạt động ở lĩnh vực sản xuất nông nghiệp đã duy trì và nhân rộng được 15 cánh đồng lớn trồng lúa, bắp, măng tây xanh, với diện tích 2.353 ha. Tuy nhiên, hoạt động của các HTX vẫn còn một số tồn tại khó khăn như: Nhiều HTX còn thiếu định hướng, kế hoạch sản xuất, kinh doanh chưa phù hợp với thị trường; một số HTX năng lực điều hành, huy động vốn tín dụng nội bộ còn hạn chế dẫn đến hiệu quả thấp; quy mô hoạt động còn nhỏ lẻ, chưa xây dựng được chuỗi liên kết sản phẩm, thiếu sức cạnh tranh trên thị trường, hiệu quả kinh tế của HTX thiếu ổn định, hoạt động cầm chừng...
Đồng chí Nguyễn Hữu Đức, Phó Chủ tịch UBND huyện Ninh Phước cho biết: Để nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, thời gian tới, huyện tiếp tục huy động các nguồn lực thúc đẩy kinh tế tập thể, phát triển và nâng cao hiệu quả của HTX có sức cạnh tranh cao; tập trung đổi mới, phát triển HTX theo cơ chế thị trường; tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các chính sách của trung ương, của tỉnh hỗ trợ HTX tiếp cận các nguồn lực tín dụng, xây dựng kết cấu hạ tầng, hỗ trợ đào tạo nhân lực cho HTX, chuyển giao KHKT, xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm cho HTX; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ làm công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể; tăng cường hỗ trợ các HTX tiếp cận nguồn vốn, nhất là các chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; tập trung xây dựng và phát triển các mô hình HTX kiểu mới hoạt động gắn với chuỗi giá trị nông sản an toàn và có giá trị kinh tế cao, mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản giữa doanh nghiệp với nông dân thông qua HTX, nhằm nâng cao thu nhập cho các thành viên.
Tiến Mạnh