Nhằm thực hiện hiệu quả và chấm dứt các hành vi khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định của tàu cá trong tỉnh; đồng thời, để chuẩn bị đón Đoàn Thanh tra của Ủy ban Châu Âu (EC) vào giữa tháng 10/2022; UBND tỉnh vừa có văn bản chỉ đạo các sở, ngành, địa phương và đơn vị liên quan tiếp tục tăng cường triển khai đồng bộ, hiệu lực, hiệu quả các quy định của pháp luật về thủy sản, các quy định về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (khai thác IUU) và triển khai các giải pháp khắc phục dứt điểm các tồn tại, hạn chế trong công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh. Xem đây là nhiệm vụ ưu tiên, cấp bách, quyết tâm cao nhằm gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" của EC, góp phần phát triển nghề cá của tỉnh nói chung theo hướng bền vững. Trước mắt lãnh đạo các sở, ngành, địa phương và đơn vị liên quan cần tập trung triển khai một số nhiệm vụ trọng tâm:
Chủ tịch UBND các huyện, thành phố ven biển cần khẩn trương, trực tiếp chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn yêu cầu các chủ tàu cá khai thác vùng khơi khẩn trương hoàn thành 100% việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) cho tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 m trở lên theo quy định; phối hợp, tạo điều kiện thuận lợi để ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) hoàn thành 100% việc đánh dấu tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, đăng kiểm tàu cá, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho tàu cá. Tiếp tục chỉ đạo tăng cường, đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế thủy sản bền vững, về phòng, chống khai thác IUU đến từng cán bộ, từng người dân một cách hiệu quả, thường xuyên; vận động các chủ tàu cá hoạt động bằng các nghề sử dụng ngư cụ cấm khai thác thủy sản chuyển đổi sang các nghề khai thác khác hợp pháp. Tăng cường công tác hướng dẫn, kiểm tra, thanh tra, giám sát của các cấp ủy đảng, chính quyền đối với các tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ được giao. Gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương, nhất là ở cấp xã/phường/thị trấn, xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân thiếu tinh thần trách nhiệm để xảy ra sai phạm hoặc không hoàn thành nhiệm vụ, công việc được giao về chống khai thác IUU.
Ngư dân Cà Ná (Thuận Nam) khai thác hải sản đúng quy định pháp luật. Ảnh: Văn Nỷ
Sở NN&PTNT tiếp tục tăng cường hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc các địa phương triển khai thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU. Quá trình thực hiện, kịp thời báo cáo, đề xuất UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo Phát triển nghề cá trên địa bàn tỉnh các nội dung, giải pháp, điều kiện cần thiết để đảm bảo thực hiện có hiệu quả công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh; tham mưu, đề xuất khen thưởng đối với các tổ chức, cá nhân triển khai tốt công tác chống khai thác IUU và nỗ lực gỡ “Thẻ vàng” của EC. Chỉ đạo Chi cục Thủy sản khẩn trương hoàn thành việc đánh dấu tàu cá, cấp Giấy phép khai thác thủy sản (khối tàu từ 6 m đến dưới 12 m giao cho chính quyền địa phương quản lý đang đạt tỷ lệ rất thấp và chưa cập nhật dữ liệu lên phần mềm Vnfishbase), đăng kiểm tàu cá, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho tàu cá, kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra vào cảng; tổ chức trực ban theo dõi, giám sát tàu cá hoạt động trên biển thông qua hệ thống VMS và có cảnh báo kịp thời đối với các tàu cá có dấu hiệu vượt ranh giới vùng biển Việt Nam.
Ban quản lý khai thác các cảng cá thực hiện việc cấp phát, thu nộp nhật ký và báo cáo khai thác thủy sản, hướng dẫn ghi chép nhật ký, báo cáo khai thác thủy sản đảm bảo chất lượng nội dung có sự kiểm tra, đối chiếu với dữ liệu trên Hệ thống giám sát hành trình tàu cá; cập nhật dữ liệu vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia theo quy định, giám sát sản lượng thủy sản bốc dỡ sản lượng thủy sản qua cảng, đáp ứng nhiệm vụ chống khai thác IUU; thực hiện công tác xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản theo đúng quy định, đảm bảo độ tin cậy của các dữ liệu liên quan (nhật ký khai thác có sự kiểm tra, đối chiếu với dữ liệu VMS...) phục vụ cho công tác truy xuất nguồn gốc. Khai thác, sử dụng có hiệu quả hệ thống giám sát hành trình tàu cá; tăng cường công tác phối hợp giữa các lực lượng chức năng trong điều tra, xử lý dữ liệu tàu cá qua hệ thống VMS để xử lý nghiêm các tàu cá vi phạm khai thác IUU; tiếp tục thực hiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ ngư dân thực hiện hoạt động khai thác thủy sản theo đúng quy định, đảm bảo ổn định đời sống, sinh kế của ngư dân bền vững. Tăng cường công tác quản lý, theo dõi, giám sát, nắm tình hình và chủ động phòng ngừa không để tình trạng tàu cá, ngư dân của tỉnh vi phạm vùng biển nước ngoài khai thác hải sản, không khai báo và không theo quy định; kiên quyết xử lý nghiêm những trường hợp cố tình vi phạm khi đi khai thác hải sản trên biển.
Đối với Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh chỉ đạo các Đồn Biên phòng phối hợp với Sở NN&PTNT, Công an cấp huyện, xã và các địa phương ven biển tăng cường hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tàu cá ra vào cảng, ghi nộp sổ nhật ký khai thác và báo cáo khai thác thủy sản đảm bảo đúng các quy định của pháp luật; kiên quyết không cho tham gia hoạt động khai thác thủy sản trên biển nếu không đảm bảo theo quy định, đặc biệt là kiểm tra thiết bị giám sát hành trình tàu cá phải đảm bảo trạng thái hoạt động trước khi cho tàu cá xuất bến đi hoạt động trên biển; xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật đối với các trường hợp cố tình vi phạm khi đi khai thác hải sản trên biển.
Để việc triển khai tuyên truyền đồng bộ, hiệu quả về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, Chủ tịch UBND tỉnh giao trách nhiệm Sở Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Sở NN&PTNT và các cơ quan, đơn vị liên quan và địa phương định hướng thông tin tuyên truyền, chỉ đạo các cơ quan báo chí và hệ thống thông tin cơ sở tăng thời lượng, chất lượng thông tin, tuyên truyền về nỗ lực chống khai thác IUU của Việt Nam nói chung và của tỉnh nói riêng và thông tin tuyên truyền về các tổ chức, cá nhân điển hình trong phòng, chống khai thác IUU tại địa phương.
Nhật Nguyên