Nghề sản xuất tôm giống tại tỉnh ta được hình thành từ những năm đầu thập niên 90. Trải qua hàng chục năm tồn tại và phát triển, đến nay đã có sự hiện diện của hầu hết các tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu trên lĩnh vực sản xuất tôm giống và đạt được nhiều thành công lớn. Theo thống kê, toàn tỉnh hiện có khoảng 450 cơ sở, với 1.200 trại hoạt động sản xuất tôm giống, năng lực sản xuất hằng năm đạt trên 30 tỷ con tôm giống, cung cấp cho khoảng 35% nhu cầu nuôi của cả nước. Có được kết quả trên, ngành Nông nghiệp đã triển khai nhiều giải pháp nhằm phát huy triệt để các tiềm năng, thế mạnh hiện có. Bên cạnh sử dụng có hiệu quả các nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng kỹ thuật, trang thiết bị, phòng thí nghiệm. Một trong những giải pháp không kém phần quan trọng, đó là công tác quan trắc, giám sát cảnh báo môi trường và dịch bệnh tại các vùng sản xuất xuất tôm giống luôn được thực hiện thường xuyên, kịp thời, nhờ đó thúc đẩy quy mô, năng lực sản xuất tăng nhanh.
Nhân viên kỹ thuật Công ty TNHH Giống Thủy Sản Hồ Trung kiểm tra chất lượng tôm giống. Ảnh: Văn Nỷ
Ông Đặng Văn Tín, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh, cho biết: Trong quá trình nuôi tôm, công tác quan trắc, cảnh báo môi trường là hoạt động không thể tách rời, nhằm cung cấp số liệu đánh giá chính xác về tình hình chất lượng môi trường nước cho mỗi vụ nuôi. Hằng năm, đơn vị đều xây dựng kế hoạch, bố trí nhân lực có đủ chuyên môn phù hợp để tổ chức triển khai thu mẫu quan trắc môi trường tại các vùng sản xuất giống thủy sản tập trung theo định kỳ hoặc tăng cường để đáp ứng yêu cầu phục vụ kịp thời cho hoạt động sản xuất tôm giống của các doanh nghiệp. Đặc biệt, công tác quan trắc, cảnh báo môi trường và dịch bệnh luôn có sự tham gia, phối hợp hỗ trợ của Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III, nên thông tin rất kịp thời, chính xác, giúp các cơ sở nuôi tôm có biện pháp phòng ngừa dịch bệnh hiệu quả.
Qua kết quả quan trắc cho thấy, các thông số về độ mặn, độ kiềm và pH của nước biển ven bờ các khu vực sản xuất tôm giống tại xã Cà Ná (Thuận Nam), An Hải (Ninh Phước), Tri Hải, Nhơn Hải, Thanh Hải (Ninh Hải) trong giới hạn cho phép theo QCVN 10-MT:2015/BTNMT. Căn cứ tổng thể từ số liệu quan trắc, cơ quan quản lý tiến hành đánh giá cụ thể tác động môi trường đến từng vùng nuôi; đồng thời, khuyến cáo hộ nuôi thực hiện ứng phó bằng cách tăng tần suất, cường độ quạt nước, bổ sung vitamin, men vi sinh, khoáng chất cần thiết, đảm bảo cho tôm nuôi phát triển khỏe mạnh. Ông Lê Văn Quê, Chủ tịch Hiệp hội Giống thủy sản Ninh Thuận, Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư S6, một doanh nghiệp chuyên cung cấp tôm giống sạch bệnh, nhìn nhận: Đối với mỗi cơ sở sản xuất hầu như đều có một quy trình xử lý nước, khả năng kiểm soát dịch bệnh khác nhau phụ thuộc vào khả năng đầu tư tài chính, kiến thức và kinh nghiệm của nhân viên kỹ thuật, chính vì vậy hoạt động quan trắc, cảnh báo môi trường được ngành chức năng triển khai thực hiện tốt trong thời gian qua đã tạo sự yên tâm cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp, góp phần làm cho nghề nuôi tôm trên địa bàn tỉnh phát triển ngày càng lớn mạnh.
Ông Lê Văn Quê, Chủ tịch Hiệp hội Giống thủy sản Ninh Thuận, Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư S6 giới thiệu thiết bị và quy trình nuôi tôm giống chất lượng cao. Ảnh: Văn Nỷ
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, khó khăn hiện nay là chưa xây dựng được hệ thống quan trắc môi trường tự động tại các vùng sản xuất giống tập trung của tỉnh do điều kiện nguồn kinh phí còn hạn chế. Mặt khác, tác động ngày càng phức tạp của biến đổi khí hậu, nhất là ảnh hưởng do nước biển dâng làm gia tăng đáng kể phần diện tích bị nhiễm mặn, dẫn đến nhiều khó khăn trong công tác dự báo và ứng phó, gây thiệt hại cho hộ nuôi.
Với quyết tâm đưa nghề sản xuất tôm giống phát triển tương xứng với tiềm năng của tỉnh. Trong Đề án phát triển Ninh Thuận thành trung tâm sản xuất tôm giống chất lượng cao của cả nước giai đoạn 2021-2030, ngoài ưu tiên đầu tư xây dựng đồng bộ các công trình kết cấu hạ tầng ở vùng sản xuất tôm giống tập trung, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, hình thành mối liên kết giữa các doanh nghiệp trong sản xuất và tiêu thụ con giống, Đề án còn hướng tới lắp đặt hệ thống quan trắc cảnh báo môi trường dịch bệnh và quản lý giám sát môi trường tại vùng sản xuất giống tập trung An Hải và Nhơn Hải, với kinh phí thực hiện 10 tỷ đồng từ vốn ngân sách nhà nước, đảm bảo kiểm soát chặt chẽ các yếu tố môi trường, nguồn nước, phục vụ cho sản xuất tôm giống đạt chất lượng cao.
Hồng Lâm