(NTO) Giữa tháng tư, tìm đến vùng trồng táo phường Văn Hải (Phan Rang-Tháp Chàm), chúng tôi nhận ra hầu như vườn táo nào cũng chỉ trơ cành lá, dù xanh tươi mơn mởn mà không thấy trái. Năm nào cũng thế, do vị trí đại lý gần biển, cứ vào mùa gió bấc bông táo rụng trắng gốc không còn đậu trái được. Thế nhưng cũng chính ở đây, những người trồng táo đang liên kết, hợp tác với nhau để tạo ra sản phẩm sạch chào bán trên thị trường cả nước.
Cuối tháng 5-2010, với sự giúp đỡ của Ban quản lý Dự án cạnh tranh nông nghiệp tỉnh (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), Liên minh trồng táo xanh Văn Hải (Phan Rang-Tháp Chàm) ra mắt và chính thức hoạt động từ ngày 1-6-2010. Đây là sự hợp tác tự nguyện giữa cơ sở kinh doanh táo xanh Lan với tổ hợp tác trồng táo xanh Văn Hải do ông Cao Cường làm Tổ trưởng.
Tham gia Liên minh có 90 hộ nông dân trồng tổng diện tích 30 ha táo rải rác trên địa bàn phường, bước đầu đã được dự án hỗ trợ gần 600 triệu đồng. Ông Lê Văn Sanh, Chủ cơ sở kinh doanh táo xanh Lan nói: “ Đây là hình thức liên minh đầu tiên trong lĩnh vực trồng táo ở tỉnh ta với quy mô lớn nên đang tác động rất mạnh vào nhận thức của nông dân chúng tôi. Cũng là một người trồng táo lâu năm, tôi hiểu mọi người đều kỳ vọng qua liên minh sẽ tạo ra thương hiệu táo Phan Rang giành được chỗ đứng xứng đáng trên thị trường”.
Nông dân xã Văn Hải chăm sóc táo theo kỹ thuật mới.
Sở dĩ có chuyện xây dựng thương hiệu vì theo những người buôn táo đường dài tại Tp.Hồ Chí Minh thì táo của Ninh Thuận trồng luôn bán cao giá hơn táo các địa phương khác từ 2 đến 3 ngàn đồng/kg. Chị Trương Thị Thu Lan, một nông dân tham gia trong Liên minh nhận xét : “Đơn giản vì táo Ninh Thuận giòn, ngọt và thơm hơn, rất được người tiêu dùng ưa chuộng”. Khoảng chục năm trước, nho Phan Rang từng nổi tiếng cả nước, bây giờ đến phiên táo theo chân làm “rạng danh” nông sản vùng đất nắng.
Theo ông Chín Tẻo, một nông dân trồng táo kỳ cựu ở Văn Hải, thực ra cây táo có mặt trên vùng đất này đã 20 năm và đến nay đã đạt diện tích ngót 100 ha. Nhưng theo yêu cầu của Ban quản lý Dự án cạnh tranh nông nghiệp tỉnh, việc liên minh chỉ thực hiện trên diện tích 30 ha quy định. Táo trồng ở Văn Hải thu hoạch mỗi năm 1 vụ (từ đầu tháng 5 đến cuối tháng 11 âm lịch-ÂL) với năng suất bình quân 3-6 tấn/sào, cá biệt có người đạt năng suất 10 tấn/sào. Vào thời điểm hiện tại, táo loại 1 (12 trái/kg) có giá 20.000 đồng/kg, loại 2 (25 trái/kg) giá 17.000 đồng và loại 3 (trên 30 trái/kg) là loại bán chạy nhất có giá 10.000 đồng/kg. Tuy nhiên đến mùa thu hoạch rộ (khoảng tháng 7,8 ÂL), giá xuống rất thấp, chẳng hạn táo loại 2 chỉ còn 5.000 đồng/kg.
Khi liên minh với Tổ hợp tác trồng táo xanh Văn Hải, cơ sở kinh doanh táo xanh Lan cam kết sẽ thu mua cao hơn giá thị trường tại thời điểm ít nhất 10%. Ông Cao Cường, có 7 sào đất trồng táo xác nhận: “Về mục tiêu lâu dài đặt ra chưa biết thế nào nhưng trước mắt với giá thu mua trên và sự hỗ trợ của Dự án cạnh tranh nông nghiệp, nông dân trong tổ hợp tác chúng tôi đã tăng thu nhập cao hơn trước rất nhiều”.
Thông qua đầu mối tổ hợp tác trồng táo xanh, Dự án cạnh tranh nông nghiệp tỉnh hỗ trợ cho hộ nông dân thành viên 40% kinh phí về vật tư, phân thuốc, công lao động và giàn trụ với tổng mức đầu tư 2,5 tỷ đồng. Như vậy bình quân mỗi hộ nông dân được hỗ trợ trên 83 triệu đồng. Ngoài ra, dự án còn hỗ trợ cho người trồng táo về các kiến thức mới trong trồng trọt thông qua chương trình đào tạo kỹ thuật và khuyến nông.
Thực tế đến nay việc tập huấn vẫn chưa triển khai, song qua sinh hoạt tổ, các thành viên đã trao đổi, giúp đỡ nhau về kỹ thuật, kinh nghiệm đúng nghĩa hợp tác. Theo quy trình, sắp đến dự án sẽ hỗ trợ cho cơ sở kinh doanh táo Lan về đặt logo (nhãn hiệu), mã vạch, máy rửa ô-zon, quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm và dịch vụ quảng bá sản phẩm với mức tối đa là 380 triệu đồng. Nhưng để có thể nhận được tiền hỗ trợ, hiện nay cơ sở còn phải tiếp tục hoàn chỉnh một số thủ tục.
Ông Lê Văn Sanh cho biết: “Từ sự hỗ trợ của dự án, Liên minh trồng táo xanh Văn Hải từng bước nâng cao năng lực quản lý, kinh doanh, trang bị kiến thức về công nghệ trồng táo sạch và xây dựng thương hiệu. Để đạt mục tiêu tăng lợi nhuận và khả năng cạnh tranh, Liên minh đang đẩy mạnh tiếp thị và quảng bá sản phẩm táo Phan Rang trong cả nước”.
Bạch Thương