Ngoài ra, lá được dùng để gói nem, một trong những món ngon ở vùng đất Phan Rang đầy nắng và gió. Mứt chùm ruột từ lâu đã đi vào lòng nhiều người, bởi vị chan chát nhưng giòn giòn, ngọt ngào lẫn cay cay đẫm nhiều hương vị của quê nhà.
Ảnh minh họa.
Nguyên liệu chuẩn bị và cách thực hiện:
1 kg chùm ruột tươi (chọn trái to, không bị dập nát); 600gr đường; 1 củ gừng loại vừa rửa sạch vỏ; 1 muỗng cà phê ớt bột và một ít muối. Chùm ruột hái về nhặt sạch cuống từng trái, sau đó ngâm vào nước muối loãng khoảng 3 giờ cho ra hết vị chát. Sau đó vớt ra lấy từ 15-20 trái chùm ruột để lên mặt bàn sạch, dùng 1 tấm thớt tròn đặt nhẹ lên, vừa ấn vừa xoay đều để chùm ruột mềm ra mà không bị nát đồng thời rửa chùm ruột qua nước lạnh 2-3 lần cho hết vị mặn và ra hết chất chua.
Tiếp theo, dùng 1 tấm khăn sạch cho ít chùm ruột vào vắt thật ráo. Mục đích của bước này nhằm để chùm ruột ra hết nước chua, để thành phẩm không bị nhão trong quá trình sên. Kế tiếp, ướp chùm ruột với đường, để thêm từ 2-3 giờ nữa cho đường tan hết và chùm ruột ngấm đường thật kỹ. Những trái chùm ruột sau khi vắt sẽ hơi nhăn và méo mó nhưng sau khi ngâm với đường nó căng tròn trở lại.
Sau đó, ta dùng một chảo dày hoặc một thau nhôm có diện tích rộng cho tất cả chùm ruột vào và bắt đầu sên với lửa vừa. Khi đường tan hoàn toàn và bắt đầu sôi, thì hạ nhỏ lửa cho liu riu đồng thời giã thật nhỏ gừng để nguyên vỏ, thêm ớt bột và đảo thật đều tay. Khoảng 30-50 phút, tùy lượng nhiều hay ít, đường sẽ bắt đầu sệt lại và chùm ruột chuyển từ màu xanh nhạt sang màu cam đỏ.
Tiếp tục đảo thật đều và nhẹ nhàng cho đường khô và quánh lại, sản phẩm đã hoàn thành là khi mứt chùm ruột chuyển sang màu đỏ tươi trông rất đẹp mắt. Ta nhấc xuống để nguội và bảo quản mứt trong lọ thủy tinh sạch rồi dùng dần.
Lúc này mứt chùm ruột có màu đỏ trong, ăn giòn dai có lẫn vị chua, cay, ngọt xen lẫn mùi thơm của gừng. Mứt khô nhưng vẫn có sự kết dính. Với một món mứt không quá ngọt, cay cay lạ miệng và màu sắc rực rỡ không cần đến phẩm màu, bạn có thể trổ tài để làm tặng người thân hoặc để cả nhà nhâm nhi vào những lúc chuyển trời, khi cơn mưa rào mùa Hạ bất chợt ùa đến cũng thật hấp dẫn phải không?
Thùy Trang