Thuận Bắc: Hiệu quả từ các công trình thủy lợi

(NTO) Huyện Thuận Bắc có diện tích đất tự nhiên hơn 319 km2, chủ yếu là đất đồi núi, đất dốc, trong đó diện tích đất có thể sản xuất được khoảng 9.600ha/năm. Để phát triển sản xuất nông nghiệp, những năm qua, Thuận Bắc đã tranh thủ sự đầu tư của Trung ương và tỉnh, từng bước hoàn thiện hệ thống thủy lợi, kênh mương nội đồng. Phát huy hiệu quả nguồn nước từ các công trình thủy lợi trên địa bàn, nên kinh tế nông nghiệp của huyện có nhiều khởi sắc.

Theo đồng chí Nguyễn Dâng Tuyển, Chủ tịch UBND huyện Thuận Bắc, trước đây, khi những hồ thủy lợi lớn chưa được xây dựng, nhiều vùng đất chịu khô hạn quanh năm, các xã đồng bằng như Bắc Phong, Bắc Sơn, Lợi Hải do nguồn nước tưới không ổn định nên chỉ sản xuất 1-2 vụ/năm. Nhiều diện tích canh tác phải bỏ hoang vì thiếu nước. Được Nhà nước quan tâm đầu tư những công trình thủy lợi trọng điểm, hệ thống đập dâng, các tuyến kênh chính, bên cạnh đó, thực hiện tốt phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, huyện đã huy động được sức dân kiên cố hóa kênh mương nội đồng, cơ bản giải quyết nguồn nước tưới cho cây trồng hằng năm và phục vụ chăn nuôi. Nhiều công trình thủy lợi lớn nối kết thành hệ thống tưới có hiệu quả rõ rệt như: Hồ chứa nước Sông Trâu, với dung tích thiết kế 31 triệu m3 có khả năng tưới hơn 2.500 ha cây trồng; hồ Ma Trai, Ba Tri phục vụ nước tưới cho khảng 560 ha… Các công trình thủy lợi phát huy tác dụng, phục vụ tốt cho sản xuất, nhất là cây lúa với năng suất bình quân đạt hơn 30 tạ/ha tăng gấp nhiều lần so với thời điểm trước năm 2005. Mới đây, công trình hồ Bà Râu đã được đưa vào sử dụng đầu năm 2013, sức chứa thiết kế 4,6 triệu m3 có khả năng cung cấp nước tưới cho gần 500 ha đất sản xuất của người dân địa phương.

 
Hồ thuỷ lợi Sông Trâu. Ảnh: Duy Anh

Mặc dù điều kiện tự nhiên khắc nghiệt, nhưng nhờ phát huy hiệu quả nguồn nước tưới từ các công trình thủy lợi, diện tích canh tác của huyện Thuận Bắc đều tăng qua các năm. Riêng trong năm 2012, toàn huyện gieo trồng được 12.868 ha, tăng 33% so kế hoạch, sản lượng lương thực đạt 37.897 tấn, tăng 31%; trong đó có 5.975 ha lúa, sản lượng 31.124 tấn, chiếm gần 85% tổng sản lượng lương thực. Nhiều xứ đồng ở xã Công Hải, Lợi Hải được khôi phục “màu xanh”, chủ động nguồn nước, sản xuất tăng lên 2-3 vụ/năm. Ông Huỳnh Hùng, Chủ tịch Hội Nông dân xã Công Hải cho biết: Trung bình mỗi năm, toàn xã có gần 1.000 ha gieo trồng chủ động được nguồn nước. Nhiều cánh đồng sản xuất được 3 vụ/năm và được triển khai các mô hình canh tác mới. Đời sống cải thiện hơn, người dân địa phương đã ý thức được trách nhiệm cùng với chính quyền địa phương, đóng góp tiền của, công lao động xây dựng các công trình đập tràn, mương nội đồng phục vụ sản xuất nông nghiệp và phấn đấu xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2015.

Các xã miền núi Phước Kháng, Phước Chiến tuy diện tích đất nông nghiệp còn khiêm tốn nhưng năng suất cây trồng đã tăng lên đáng kể. Thêm vào đó, nhờ nguồn nước dồi dào, đồng cỏ tự nhiên xanh tốt, thuận lợi cho chăn nuôi gia súc có sừng, mang lại nguồn thu nhập khá cho đồng bào Raglai nơi đây.

Trước hiệu quả từ các công trình thủy lợi, người dân phấn khởi hơn trong lao động sản xuất. Nông dân Võ Đình Dưỡng, thôn Mỹ Nhơn, xã Bắc Phong cho hay: Từ khi có các hồ thủy lợi trên địa bàn huyện, chúng tôi đã chủ động hơn trong canh tác lúa và hoa màu. Năm nay có thêm nước từ hồ Bà Râu, vụ đông-xuân năm nay, bà con nông dân trong thôn yên tâm sản xuất, cánh đồng Mỹ Nhơn có thêm trạm bơm mới phục vụ tưới tiêu cho 203 ha lúa của bà con.

Phát huy hiệu quả tưới công trình thủy lợi Sông Trâu giúp nông dân xã Công Hải
đầu tư thâm canh lúa đạt năng suất 65-70 tạ/ha. Ảnh Sơn Ngọc

Hiện tại, do thời tiết nắng nóng, khô hanh và gió nên lượng nước trên các hồ ở mức trung bình thấp, cụ thể hồ Sông Trâu ở mức 11 triệu m3, hồ Bà Râu hơn 1 triệu m3, các hồ Ma Trai, Ba Tri dung tích chưa đầy 1 triệu m3. Do đó, huyện đã chủ động xây dựng lịch điều tiết nước đảm bảo đủ nước cho toàn bộ diện tích 3.052 ha gieo trồng vụ đông-xuân, đồng thời khuyến cáo người dân tuân thủ lịch thời vụ. UBND huyện chỉ đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện, Trạm Thủy nông chủ động nắm bắt, theo dõi tình hình nước chuẩn bị cho sản xuất vụ hè-thu hiệu quả.

Trong định hướng kinh tế-xã hội giai đoạn 2013-2015, huyện Thuận Bắc tiếp tục đẩy nhanh tiến trình phát triển nông nghiệp-nông thôn, bắt đầu từ việc đầu tư các công trình thủy lợi. Theo đó, 26 công trình thủy lợi dự kiến được xây dựng và kiên cố hóa trên 28.000 m kênh mương, với tổng vốn đầu tư hàng trăm tỷ đồng. Nếu theo đúng kế hoạch và tiến độ hoàn thành các dự án này thì đến năm 2015, huyện Thuận Bắc sẽ có thêm nhiều cánh đồng chủ động được nguồn nước tưới, đời sống người dân hứa hẹn nhiều khởi sắc hơn nữa.