Sau mùa gặt, cánh đồng còn rơm và rạ, lại có vài nơi bị đốt, khói trôi treo gió, bay tít lên trời. Ngày bé cứ nghĩ khói ấy sẽ thành mây, rồi ngơ ngẩn ngắm nhìn mà gửi gắm bao điều ước cho khói đưa lên trời! Những cơn gió cuối năm khô rát mang mùi khói rơm càng khiến cánh đồng sau mùa gặt dường như trở nên hiu quạnh. Thi thoảng trên cánh đồng mới có vài ba bác nông dân dẫn nước vào ruộng hoặc thu gom rơm, “để dành” cho gia súc. Mục đồng tụm lại thành nhóm chơi đùa với nhau, không cần trông chừng trâu bò ăn lúa. Bọn trẻ một buổi đến trường, một buổi phụ gia đình chăn dắt gia súc. Đứa nào cũng đen nhẻm, tóc hoe vàng, đôi mắt nheo tít tránh gió, miệng cười hồn nhiên, trong trẻo.
Ngọn khói đốt đồng sau mùa gặt lúa. Ảnh: Sơn Ngọc
Sau mùa gặt, trên cánh đồng sẽ có vịt. Chúng khua cho dậy lên mùi bùn non ngai ngái gây gây, cùng với mùi lông vịt và mùi rơm rạ, dưới chút hương nắng hăng hắt hanh hao, hòa quyện nên cái mùi đặc trưng của vịt chạy đồng. Nó khác biệt và sâu đậm lạ lùng trong tâm thức của người nhà quê. Có lẽ vì thế mà cái thứ mùi vừa nồng vừa khó chịu ấy lại biết cách đánh thức những kỷ niệm, đánh thức những nhớ thương dịu dàng về cánh đồng tuổi thơ, cánh đồng quá vãng của những ngày đã qua.
Trên cánh đồng sau mùa gặt còn có những cánh cò chấp chới trong gió, ánh nắng hắt lên đôi cánh trắng mướt. Từng đàn én lượn vòng như đang bày cuộc vui giữa mùa đông giá, hân hoan gọi mùa xuân về. Nắng chiều đổ trên cánh đồng trơ rạ khiến lòng người như phủ sương, phủ khói, có cái gì bình yên và da diết len lỏi trong tâm hồn.
Sau mùa gặt, người nông dân có chút thảnh thơi. Câu chuyện trà trưa rôm rả những dự tính cho vụ tới, những mô hình, dự án, hay kinh nghiệm trên giống lúa mới,… Nụ cười sau mùa gặt hiển hiện trên những gương mặt nông dân đôn hậu hẳn là nụ cười của sự hài lòng khi nhìn thành quả lao động những tháng ngày đã qua, là niềm vui nhìn quê hương “thay áo” mới, nông thôn giàu đẹp hơn, sung túc hơn.
Nguyên Hạ