Tăng thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu từ ngày 1/5

Theo tờ trình của Chính phủ do Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày tại phiên họp nêu rõ: Do Việt Nam phải thực hiện các cam kết quốc tế, cắt giảm thuế xuất nhập khẩu theo lộ trình, cộng với việc giá xăng dầu thế giới giảm từ đầu năm đến nay nên số thu cho ngân sách nhà nước đã giảm mạnh. Bên cạnh đó, giá xăng dầu bán lẻ tại Việt Nam hiện nay vẫn thấp hơn Lào, Campuchia (khoảng 5.000-6.000 đồng), Trung Quốc, dẫn đến tình trạng buôn lậu xăng dầu qua biên giới…

Để bù đắp một phần giảm thu ngân sách, đồng thời điều tiết tiêu dùng từ mặt hàng có tác động tiêu cực đến môi trường này, Chính phủ đề nghị tăng thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng, dầu, mỡ nhờn lên gấp 3 lần so với mức hiện nay, xăng là từ 1.000 đồng/lít lên 3.000 đồng/lít. Khi tăng thuế bảo vệ môi trường ở mức trên, thuế nhập khẩu sẽ giảm từ 35% xuống còn 20%.

Bộ trưởng Tài chính giải trình rõ: “Tăng thuế bảo vệ môi trường nhưng giảm thuế xuất nhập khẩu theo đúng cam kết ASEAN, tính ra số tăng thấp hơn số giảm nên không ảnh hưởng đến giá bán lẻ”.

Thảo luận tại phiên họp, các thành viên của UBTVQH tán thành sự cần thiết phải điều chỉnh tăng thuế suất thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu và cho rằng, hiện nay, giá bán xăng dầu giảm, làm gia tăng việc sử dụng xăng dầu, gây tác động đến môi trường. Do đó, cần thiết phải điều chỉnh mức thuế để góp phần giảm ô nhiễm môi trường.

Hơn nữa, theo báo cáo của Chính phủ, giá bán lẻ xăng dầu ở nước ta vẫn thấp hơn so với các nước trong khu vực dẫn đến gia tăng tình trạng buôn lậu. Vì vậy, cần thiết phải thu hẹp mức chênh lệch giá xăng dầu trong nước với các nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu băn khoăn rằng, lập luận tăng biểu thuế bảo vệ môi trường nêu tại Tờ trình chủ yếu để bù hụt thu, do giảm thuế xuất nhập khẩu, nên phải bù đắp, là chưa thuyết phục. Bởi triết lý, đạo lý của thuế bảo vệ môi trường là thu để giảm thiểu, khắc phục ảnh hưởng xấu của hàng hóa đó tới môi trường. Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu dẫn chứng: 1 lít bia, 1 lít dầu ảnh hưởng tới môi trường ra sao, thu bao nhiêu đã được tính toán và đã thu rồi. “Nay lại nâng đột ngột lên 3 lần – là vì sao? Biết là giá xăng dầu giảm, tiêu dùng tăng thì số thu cũng tăng lên tương ứng. Vậy mà Chính phủ đề nghị tăng 300% có nên không, phải cân nhắc, lý giải cho thỏa đáng” – Phó Chủ tịch Uông Chu Lưu phân tích.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng góp ý, cần có lộ trình nâng thuế, ví dụ trước mắt chỉ nên tăng lên 1000 đồng/lít xăng… Tỷ lệ phân chia thì vẫn giữ như quy định cũ. Bước đi phải phù hợp. Giá xăng dầu lên xuống phập phù, biểu thuế không thể cứ 1-2 tháng lại điều chỉnh. Tăng 3 lần thì “lên dốc” quá.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phùng Quốc Hiển lo ngại: Tăng giá xăng 1-2 nghìn đồng đã có ý kiến rồi, lần này tăng 3.000 đồng do tăng thuế thì sẽ tạo ra tâm lý đột ngột. Theo ông Hiển, nếu tăng thuế 1000 đồng/lít xăng, cũng chỉ tăng được khoảng 14-15 nghìn tỷ cho ngân sách.

Tuy nhiên, sau khi thảo luận, UBTVQH đã cơ bản thống nhất với đề nghị của Chính phủ và đã thông qua Nghị quyết về việc sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 1269 về biểu thuế bảo vệ môi trường. Theo đó, mặt hàng xăng (trừ xăng sinh học etanol), nhiên liệu bay tăng từ 1.000 đồng lên 3.000 đồng/lít; dầu diezel từ 500 lên 1500 đồng/lít; dầu ma zút, dầu nhờn và mỡ nhờn từ 300 lên 900 đồng/lít, dầu hỏa vẫn giữ nguyên là 300 đồng/lít. Số thu thuế bảo vệ môi trường năm 2015 tăng thêm do điều chỉnh mức thuế sẽ được điều tiết cho ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương. Như vậy, từ 1/5/2015 giá xăng, dầu và một số mặt hàng dầu mỡ sẽ tăng lên thêm 3000 đồng/lít./.