Nhắc đến bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng, có lẽ ai ai cũng cảm nhận được thi vị lãng mạn, chất tráng ca của đoàn quân cách mạng trong những năm kháng chiến chống Pháp vô cùng gian khổ. Họ là những học sinh, sinh viên, trí thức trẻ Hà Nội, vì độc lập tự do của Tổ quốc đã xếp bút nghiên, bỏ lại sau lưng Hà Nội phồn hoa, bạn bè, người yêu, gia đình... cầm súng bảo vệ nền độc lập non trẻ của đất nước. Đơn vị bộ đội này hoạt động chủ yếu trên địa bàn núi rừng miền Tây Bắc sang tới Thượng Lào, có nhiệm vụ đánh tiêu hao lực lượng quân đội Pháp bảo vệ biên giới Việt-Lào. Sinh hoạt vô cùng thiếu thốn và gian khổ nhưng người lính Tây Tiến vẫn phơi phới tinh thần lãng mạn, lạc quan cách mạng. Cũng như những học sinh, sinh viên Hà Nội Tây tiến năm nào, chúng tôi, lứa học sinh năm cuối cấp ba (tháng 12 năm 1972) tình nguyện lên đường vào Nam chiến đấu, là lực lượng dự bị cho “mùa hè đỏ lửa”. Đó là lúc chiến tranh hết sức ác liệt với nhiều hy sinh mất mát…
Năm 1977, Đại đội chúng tôi đóng quân ở phía Đông thị xã Saravane (Sa-la-vẳn) miền Nam nước bạn Lào, cách Pakse (Pắc-xế) chừng 125 km, nơi tiếp giáp biên giới Thái Lan và Campuchia. Chúng tôi cùng các đơn vị bạn khôi phục tuyến đường huyết mạch chạy từ Nam Lào đến biên giới Campuchia. Công việc làm đường chủ yếu dùng sức người vô cùng vất vả nhưng gian lao hiểm nguy nhất lại là những cơn sốt rét rừng dai dẳng tàn phá sức khoẻ của bộ đội, là lũ phỉ Vàng Pao đeo bám tấn công bất cứ lúc nào. Vậy nên chúng tôi hệt như “Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc - Quân xanh màu lá dữ oai hùm - Mắt trừng gửi mộng qua biên giới”. Vừa làm đường vừa tiễu phỉ bảo vệ mình và bảo vệ nước bạn, có những cán bộ, chiến sĩ hy sinh bởi sốt rét rừng, bởi đạn giặc đã nằm lại trên đất bạn như các anh bộ đội Tây Tiến xưa “Tây Tiến người đi không hẹn ước - Đường lên thăm thẳm một chia phôi-Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy-Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi”.
Thế đấy, con người ta thường nhớ về những kỷ niệm ngọt ngào, những bước thành đạt còn chúng tôi lại nhớ về thời gian khổ, hy sinh, nhớ bài thơ Tây Tiến, nhớ những cậu học trò “trói gà không chặt” nhưng khi mặc áo lính thì dũng cảm anh hùng. Có lẽ ngoài lý tưởng cách mạng, nhiệt huyết, sức trẻ còn có sự tiếp sức của những “Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm” mà họ có thể là bóng kiều, là bạn bè, là người chị, người mẹ, là dòng người thân thương nơi phố phường và hơn cả là sức mạnh của dân tộc Việt Nam yêu hoà bình dưới sự dẫn dắt của Đảng ta. Đa số họ chưa là đảng viên nhưng họ đi theo Đảng, họ chiến đấu vì Tổ quốc. Trong thời khắc cả nước đang nô nức chuẩn bị chào mừng kỷ niệm 85 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, nhớ về bài thơ “Tây Tiến”, chúng tôi nhớ đến thời kỳ cách mạng oai hùng của dân tộc, về Đảng quang vinh.
Mỹ Hạnh