Kém may mắn hơn bạn bè đồng trang lứa, trẻ khuyết tật (TKT) xứng đáng được nhận nhiều yêu thương, quan tâm, chăm sóc của gia đình và xã hội. Thông qua nhiều chính sách bảo trợ, biện pháp can thiệp, trợ giúp... công tác chăm sóc, giáo dục TKT trên địa bàn tỉnh thời gian qua có nhiều chuyển biến tích cực, tạo điều kiện giúp TKT được học tập, vui chơi, tiếp cận với các dịch vụ y tế…vượt qua mặc cảm, sớm hòa nhập cộng đồng.
Tiết học của cô trò lớp Can thiệp sớm tại Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập tỉnh (gọi tắt Trung tâm) rộn ràng tiếng cười hồn nhiên của các em học sinh (HS) khi được cô giáo phát triển khả năng tập trung thông qua trò chơi tìm bóng cho đồ vật. Những năm qua, Trung tâm là điểm đến tin cậy của nhiều phụ huynh không may có con bị khuyết tật trên địa bàn tỉnh. Nơi đây không chỉ các em được chăm sóc, dạy dỗ, phục hồi chức năng mà bố mẹ còn có thêm kiến thức nuôi dạy con đúng cách. Bằng những nỗ lực của Trung tâm, sau hơn 8 năm thành lập đến nay đã hỗ trợ, giúp 32 HS ra học hòa nhập tại các Trường Tiểu học toàn tỉnh. Cùng với công tác giáo dục, riêng năm 2023, Trung tâm còn là “cầu nối” vận động các nhà hảo tâm hỗ trợ gần 240 triệu đồng gồm tiền mặt và bánh, kẹo, sữa hỗ trợ cho HS. Chị L.N.H.X.H mẹ của bé T.M.T.K, xã Phước Ninh (Thuận Nam) chia sẻ: Mắt trái cháu mù hoàn toàn, mắt phải cận 8 độ, ngoài ra bé còn rối loạn phát triển về tất cả các lĩnh vực do vậy mọi sinh hoạt rất khó khăn. Đến Trung tâm cháu được cô giáo hướng dẫn các kỹ năng giao tiếp, tự phục vụ...đồng thời được Trung tâm kêu gọi mạnh thường quân hỗ trợ khám mắt và cắt kính. Đến nay, cháu biết phân loại màu, nhìn thấy hướng đi, nhận diện được mẹ và cô...Tôi rất mừng”.
Giờ học phát triển khả năng tập trung chú ý trong nhóm của học sinh Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập tỉnh.
Không chỉ riêng bé T.M.T.K; HS của Trung tâm, mà 1.176 TKT trong tỉnh đều nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của các cấp, ngành, địa phương tạo điều kiện cho các em tham gia các hoạt động vui chơi, thụ hưởng các chính sách trợ giúp xã hội, chăm sóc y tế... Trên cơ sở Quyết định số 1438/QĐ-TTg ngày 29/10/2018 của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh kịp thời ban hành Kế hoạch số 5591/KH-UBND ngày 27/12/2018 việc triển khai thực hiện Đề án hỗ trợ TKT tiếp cận các dịch vụ bảo vệ, chăm sóc, giáo dục tại cộng đồng giai đoạn 2018 – 2025 (gọi tắt là Đề án). Thực hiện Đề án, ngoài việc tiếp cận giáo dục, TKT còn được quan tâm bằng nhiều chính sách, hoạt động thiết thực. Đến nay 100% TKT được hưởng chính sách trợ cấp xã hội; được hỗ trợ bảo hiểm y tế. Các em thường xuyên được tổ chức khám sàng lọc, phát hiện sớm và giúp TKT tiếp cận với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng, phục hồi chức năng. Để giúp đỡ, bảo vệ, chăm sóc TKT, hằng năm, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) chú trọng xây dựng mạng lưới cộng tác viên công tác xã hội ở cơ sở, nhằm đánh giá các vấn đề liên quan đến TKT như: Trợ giúp TKT tiếp cận với các dịch vụ bảo vệ, chăm sóc giáo dục tại cộng đồng; hoàn thiện hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội; chi trả các chế độ bảo đảm đúng thời gian, đúng chế độ. Ngoài ra, tỉnh còn triển khai tập huấn và cung cấp kiến thức, kỹ năng tiếp cận, tư vấn, hỗ trợ chăm sóc, bảo vệ TKT cho cán bộ làm công tác trẻ em. Đồng thời, vận động các tổ chức, nhà hảo tâm thăm hỏi, tặng quà vào các dịp lễ, tết, Ngày Người khuyết tật (18/4), Ngày Quốc tế Thiếu nhi (1/6) cho TKT có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, động viên các em có thêm ý chí, nghị lực vươn lên trong cuộc sống.
Toàn tỉnh hiện có 5 cơ sở bảo trợ xã hội (gồm 1 công lập và 4 ngoài công lập) chăm sóc, nuôi dưỡng, dạy văn hóa, kỹ năng sống, phục hồi chức năng và giáo dục hướng nghiệp cho TKT... Đây thực sự là những “mái ấm” giúp TKT trên địa bàn tỉnh có cơ hội tiếp cận với giáo dục, chăm sóc sức khỏe, tư vấn tâm lý, phục hồi chức năng, nâng cao khả năng hòa nhập cộng đồng. Mặc dù trong điều kiện nguồn kinh phí còn hạn hẹp, chủ yếu nhờ vào nguồn tài trợ của các nhà hảo tâm, song tất cả các cơ sở chăm sóc cho TKT đều tạo điều kiện để các em vui chơi, học tập, phát triển trí tuệ, thể chất và tinh thần.
Không chỉ hỗ trợ tiếp cận với dịch vụ bảo vệ, chăm sóc giáo dục, TKT còn được thụ hưởng đầy đủ, kịp thời các chế độ chính sách đối với người khuyết tật theo quy định tại Nghị định số 20/2021/NĐ-CP ngày 15/3/2021 của Chính phủ như: Hỗ trợ chi phí học tập, miễn giảm học phí cho TKT học hòa nhập hoặc học theo phương thức giáo dục chuyên biệt; trợ cấp hằng tháng đối với HS khuyết tật nặng…Ngoài ra, Sở LĐ-TB &XH tỉnh chủ động phối hợp với các đoàn bác sĩ khám, phẫu thuật cho 64 TKT thuộc dạng khuyết tật như: Sứt môi, hở hàm ếch, dư ngón,…qua đó mang đến cuộc sống mới cho các em nhỏ kém may mắn.
Đồng chí Nguyễn Văn Bình, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH tỉnh, cho biết: TKT chịu nhiều thiệt thòi so với những trẻ em bình thường. Để TKT có thêm cơ hội hòa nhập với cộng đồng, ngành thường xuyên tăng cường công tác tuyên truyền Đề án, qua đó nâng cao nhận thức của xã hội về quyền trẻ em, đồng thời, tích cực vận động các cấp, các ngành chung tay bảo vệ, chăm sóc trẻ em, đặc biệt là đối tượng TKT. Với sự quan tâm của các cấp, ngành và toàn xã hội, đến nay, 80% TKT được cung cấp các kiến thức, kỹ năng hòa nhập cộng đồng phù hợp; 70% cha mẹ, người chăm sóc TKT được cung cấp các kiến thức, kỹ năng về hỗ trợ TKT tiếp cận với các dịch vụ bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em tại cộng đồng, qua đó, tạo động lực giúp TKT cùng gia đình vơi đi mặc cảm, để hòa nhập với cộng đồng.
Mỹ Dung