Ngư dân thị trấn Khánh Hải (Ninh Hải) được mùa cá vụ Bấc.
Tín hiệu vui đầu tiên là ngư trường từ tỉnh ta đến Phú Yên xuất hiện cá nục tương đối dày, từ Bình Thuận đến Côn Sơn - Vũng Tàu xuất hiện nhiều đợt cá cơm với trữ lượng tương đối lớn. Trong tổng số tàu cá toàn tỉnh, vào những ngày trước và trong Tết Nguyên đán Đinh Dậu có khoảng 60% tàu cá tham gia hoạt động khai thác. Sau tết, kể từ ngày 4-2 do có cá nổi xuất hiện tương đối dày, đã có khoảng 85% tàu cá hoạt động khai thác hải sản. Phần lớn tàu cá tham gia khai thác với thời gian chuyến biển từ 1 đến 3 ngày, ngư trường đánh bắt chủ yếu trên các vùng biển từ tỉnh ta đến Khánh Hòa và từ Bình Thuận đến đảo Côn Sơn - Vũng Tàu. Hiện có khoảng 500 tàu thuyền hành nghề pha xúc của xã Cà Ná, Phước Diêm (Thuận Nam) khai thác đạt hiệu quả cao. Theo một cán bộ chuyên trách về khai thác thủy sản thuộc Chi cục TS tỉnh, ở các địa phương trên trong các ngày từ 4 đến 6-2, mỗi tàu cá của các ông Mai Thành Lai, Phan Văn Phụng, Phan Văn Khái, Trần Quen.. khai thác được trung bình khoảng 18 tấn/tàu. Những ngày tiếp theo (5, 6-2), tàu nghề lưới kéo đôi của các ngư dân Lê Hồng Huỳnh, Nguyễn Sòn, Đào Thị Kim Chung, Nguyễn Ngọc Cường…. ở phường Đông Hải (Tp Phan Rang-Tháp Chàm) cũng khai thác được 12-14 tấn cá nục/tàu trên vùng biển tỉnh nhà.
Nhờ thời tiết thuận lợi, các đàn cá nổi liên tục xuất hiện nên tính trong 2 tháng đầu năm, toàn tỉnh khai thác hải sản đạt sản lượng 1.660 tấn (đạt 9,68% kế hoạch năm và vượt 4,08% so với cùng kỳ năm trước). Vụ cá bấc hằng năm được xác định luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro nên sản lượng khai thác hải sản đạt cao nói trên đã tạo được hưng phấn cho ngư dân. Tuy nhiên nếu nhìn vào các nghề khai thác đạt hiệu quả chỉ là pha xúc, vây rút chì, lưới rê nylon, lưới kéo, mành, trong đó nghề pha xúc đánh bắt cá cơm chiếm đa số, sẽ thấy tỷ lệ tàu thuyền vươn khơi, khai thác nghề cá lưới đáy chưa nhiều. Anh Đặng Văn Tín, Chi cục trưởng Chi cục TS tỉnh cho biết: “Cơ cấu thuyền nghề tỉnh ta chủ yếu là các nghề chuyên khai thác cá nổi nên giá trị kinh tế hải sản đánh bắt chưa cao. Vì vậy trong năm nay, nhiệm vụ tập trung ưu tiên của ngành Thuỷ sản là phải tạo ra bước đột phá mới trong khai thác hải sản để tăng đóng góp vào GDP tỉnh nhà, trọng tâm là tăng năng lực đánh bắt xa bờ và tăng sản lượng hải sản có giá trị kinh tế cao”.
Qua thống kê cho thấy, nguyên nhân sản lượng khai thác hải sản 2 tháng đầu năm đạt cao, ngoài yếu tố ngư trường thuận lợi, còn do tác động từ việc phát triển tàu công suất lớn và mua sắm trang thiết bị hiện đại của ngư dân. Hiện nay, toàn tỉnh đã có khoảng 2.761 tàu cá, với tổng công suất 312.317 CV, nếu so với cùng kỳ năm 2015, năng lực đánh bắt toàn tỉnh đã tăng thêm 30 tàu cá, với tổng công suất tăng thêm 43.452 CV, riêng tàu cá từ 90 CV trở lên chiếm trên 36% số tàu thuyền và trên 87% tổng công suất. Cùng với việc tăng năng lực tàu cá, yếu tố chuyển dịch cơ cấu tàu cá đánh bắt xa bờ cũng đang có sự chuyển biến dù còn chậm. Nếu năm 2015, nghề cá tỉnh ta chỉ có 66 chiếc tàu đi khai thác xa, thì cuối năm nay đã tăng lên 159 chiếc (trong đó có 139 tàu khai thác, 20 tàu dịch vụ), xu hướng đó đang tiếp tục qua đăng ký của ngư dân. Một nhân tố mới đang góp phần tác động nghề cá phát triển là việc thành lập mới tổ đoàn kết sản xuất trên biển. Đến nay tỉnh ta đã có 145 tổ ngư dân đoàn kết sản xuất trên biển (với 885 tàu cá tham gia), qua hoạt động hợp tác khai thác, các tàu cá này đã tổ chức đánh bắt hiệu quả ở các vùng biển xa.
Theo ghi nhận của chúng tôi, trong năm nay tỉnh ta đang quyết liệt triển khai Đề án sắp xếp lại nghề cá, có chính sách khuyến khích ngư dân chuyển đổi cơ cấu thuyền nghề, thay đổi tập quán đánh bắt ngắn ngày, mạnh dạn khai thác trên các ngư trường xa bờ. Để hưởng ứng, trong tháng cuối vụ bấc, ngư dân tỉnh ta vẫn đang tăng cường bám biển, mở rộng ngư trường khai thác ở tuyến khơi; đặc biệt là áp dụng một số công nghệ khai thác tiên tiến, tiếp cận và tổ chức đánh bắt phù hợp... Tin rằng với sự nỗ lực rất lớn của ngành Thủy sản sẽ tạo tiền đề và động lực quan trọng cho ngư dân tỉnh ta chuẩn bị bước vào vụ cá Nam, hướng tới mục tiêu không chỉ hoàn thành chỉ tiêu khai thác 92.830 tấn hải sản các loại, mà còn làm tăng giá trị hải sản đánh bắt.
Bạch Thương