(NTO) Hết tháng Chạp qua đầu tháng Giêng là đến mùa hoa cải. Hoa cải là loài hoa dung dị của làng quê, không dùng để cắm trong những lọ sang trọng vào dịp tết đến, xuân về mà nó vươn mình trong nắng, trải dài từng khóm hoặc từng luống, một màu sắc rực rỡ. Màu hoa cải vàng ươm, nhẹ nhàng và thanh tao. Cánh hoa mỏng manh nhưng vươn cao mềm mại, nhụy hoa tỏa ra mùi hương nồng nàn kéo lũ ong, bướm đến hút mật vào những buổi sáng tinh sương còn mang chút se lạnh, hay những buổi chiều nắng đã nhạt dần, trong những khu vườn hay suốt dọc triền đê.
Có thể nói, cải là loại rau xanh dễ trồng nhất. Sau khi xới đất cho tơi, vun luống hơi nhô lên mặt đất khoảng 20cm, bón lót một lớp phân chuồng phía dưới, rồi cứ rải hạt và theo nước. Có nơi người ta gieo rồi cấy khoảng 8 - 10cm/cây, thành từng luống cải dài trông rất đẹp mắt. Ngày xưa bà con nông dân hay tận dụng những luống khoai mới trồng, chưa ngả ngọn, để xen kẻ một hàng cải phía dưới mép. Khi đến kỳ bón phân, thì cải cũng đã lớn, vừa ăn vừa lấy lá bón phân cho khoai.
Trong ký ức ngày xưa, tôi vẫn không quên hình ảnh những mùa cải xanh mượt mà, thấm đẫm hương vị đồng quê. Bởi lẽ, cải là loại rau ngon, dễ ăn nhất, chế biến được khá nhiều món. Nếu là cải xanh, cải đắng thường nấu canh với tôm đất hoặc tép đồng còn cải bẹ trắng hay cải thìa thì xào với thịt bò, hoặc luộc chấm với nước mắm ngon dằm thêm tý ớt cay; riêng cải con vừa lên hai lá thì trộn với các loại rau sống ăn kèm với món lẩu rất ngon.
Cải là món ăn dân dã, quen thuộc nhưng có sức hấp dẫn riêng. Món ăn không thể nào quên trong vùng ký ức mỗi người thời còn khốn khó, và món ăn đó vẫn ngọt ngào và lắng đọng trong tâm thức tôi mãi đến tận bây giờ.
Thùy Trang