Ý thức phòng, chống dịch còn hạn chế
Mặc dù số ca mắc tăng, diễn biến dịch hết sức phức tạp, nhưng nhiều người dân vẫn chưa có ý thức phòng bệnh. Bác sĩ Nguyễn Nhị Linh, Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh, cho biết: Thực tế cho thấy nhiều người dân chưa có ý thức tự phát hiện được các dụng cụ phế thải, dụng cụ chứa nước có lăng quăng, chưa biết cách súc rửa dụng cụ chứa nước để loại bỏ triệt để ổ lăng quăng tại gia đình.
Đoàn kiểm tra của Sở Y tế hướng dẫn người dân các biện pháp phòng bệnh sốt xuất huyết.
Thậm chí, một số ít người dân còn chưa nhận biết được dấu hiệu của bệnh SXH, cách phòng bệnh, nguồn lây. Vừa qua, Sở Y tế tổ chức đoàn kiểm tra công tác phòng, chống dịch bệnh do vi-rút Zika và SXH tại 12 xã, phường trọng điểm về SXH ở các huyện: Ninh Phước, Ninh Hải, Ninh Sơn, Thuận Nam và Tp. Phan Rang-Tháp Chàm. Qua khảo sát 286 hộ gia đình, có 132 hộ còn dụng cụ chứa nước có lăng quăng, chiếm 46,2%. Trong đó, phường Đông Hải (Tp. Phan Rang- Tháp Chàm) có đến 80% số hộ còn dụng cụ chứa nước có lăng quăng; Đô Vinh (Tp. Phan Rang-Tháp Chàm) 62,5%; Phước Thuận (Ninh Phước) 56%. Đây cũng là những địa phương có số ca mắc SXH cao trong thời gian qua.
Đổi mới công tác tuyên truyền
Bên cạnh các hoạt động chuyên môn như phun thuốc diệt muỗi, giám sát chặt chẽ tình hình dịch tễ…, tuyên truyền, vận động được xem là một trong những giải pháp quan trọng trong công tác phòng, chống dịch bệnh SXH. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, các phương pháp tuyên truyền, vận động như hiện nay vẫn chưa thực sự đạt hiệu quả cao, cần có sự đa dạng hóa, đổi mới nhằm giúp người dân thay đổi từ nhận thức đến hành động trong phòng, chống dịch. Qua tìm hiểu được biết, hoạt động truyền thông, tuyên truyền phòng, chống bệnh do vi-rút Zika, SXH tại các địa phương chủ yếu là trên hệ thống loa truyền thanh. Mỗi ngày đài truyền thanh các xã, phường dành khoảng 20 phút để phát các nội dung xoay quanh các biện pháp phòng, chống dịch. Tuy nhiên, phương pháp tuyên truyền này vẫn chưa có tác động mạnh đến người dân, bởi nội dung tuyên truyền chưa đi sâu vào thực tế, còn dông dài và chưa tập trung vào những vấn đề người dân quan tâm. Chị Nguyễn Thị Lan (xã Phước Thuận, Ninh Phước) cho biết: “Chiều nào tôi cũng nghe trên loa truyền thanh của thôn thông tin về bệnh SXH với nội dung chung chung như nguyên nhân gây bệnh, kêu gọi người dân dọn vệ sinh môi trường, diệt lăng quăng… Những điều này hầu hết người dân ai cũng biết. Thực tế chúng tôi muốn biết những thông tin cụ thể, mới hơn như tình hình dịch bệnh tại địa phương như thế nào, ở đâu có ổ dịch mới, thậm chí hộ gia đình nào có người mắc bệnh; súc rửa dụng cụ chứa nước để loại bỏ triệt để ổ lăng quăng như thế nào cho đúng cách…, giúp người dân biết để nâng cao ý thức và làm đúng các phương pháp phòng bệnh”. Nhiều ý kiến cũng cho rằng ngoài rút ngắn nội dung tuyên truyền, tập trung vào các thông tin thiết thực, địa phương nên tăng số lần phát thanh vào các thời điểm khác nhau để giúp nhiều đối tượng nắm được thông tin.
Một vấn đề nữa, đó là nhiều người dân khi được hỏi về kiến thức phòng chống bệnh SXH, có thể trả lời rất rành mạch, tuy nhiên khi đoàn kiểm tra tại gia đình, lại phát hiện nhiều dụng cụ chứa nước có lăng quăng, hay môi trường quanh khu vực sinh sống không bảo đảm vệ sinh… Lý do được người dân đưa ra là do quá bận rộn công việc nên không thường xuyên súc rửa các dụng cụ chứa nước, dọn dẹp, vệ sinh nhà cửa; một số khác có tâm lý chủ quan nên mặc dù biết rõ các biện pháp phòng ngừa nhưng vẫn không tích cực thực hiện.
Bên cạnh đó, hàng năm chính quyền địa phương đều xây dựng kế hoạch, chương trình hành động phòng, chống dịch; vừa qua cũng đã ký cam kết tổ chức diệt muỗi, lăng quăng và triển khai công tác phòng, chống bệnh do vi-rút Zika, SXH nhưng khi triển khai thực hiện lại chưa triệt để, chưa có kiểm tra, giám sát, chưa sâu sát với cơ sở… Do đó, công tác tuyên truyền, vận động chưa đạt được hiệu quả cao, dẫn đến người dân vẫn còn thờ ơ, chủ quan, thiếu ý thức trong phòng, chống dịch. Đây chính là nguyên nhân làm cho dịch SXH lây lan và kéo dài trong thời gian qua.
Để giúp người dân nâng cao ý thức phòng, chống dịch bệnh do vi-rút Zika và SXH, rất cần sự quan tâm, vào cuộc tích cực của các cấp, ban, ngành, đoàn thể với các phương pháp tuyên truyền hữu hiệu, phù hợp với từng đối tượng, tập quán của từng địa phương… Ngoài ra, cũng cần đẩy mạnh hơn nữa tuyên truyền phòng, chống dịch trong nhà trường, tập trung vào đối tượng học sinh, khuyến khích, vận động các em phụ giúp cha mẹ bằng những việc làm thiết thực như vệ sinh môi trường sống; súc rửa dụng cụ chứa nước thường xuyên tại gia đình… để diệt lăng quăng, góp phần nâng cao hiệu quả phòng, chống dịch, đồng thời giúp các em nhận thức, hình thành ý thức, rèn luyện thói quen bảo vệ môi trường ngay từ nhỏ.
Uyên Thu