1. Ngày 14-5, Ủy ban Đối Ngoại Thượng viện Mỹ đã tổ chức phiên điều trần về các biện pháp bảo vệ lợi ích của Mỹ tại khu vực Biển Đông và Hoa Đông với sự tham gia của Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel và Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng David Shear.
Trung Quốc rầm rộ cải tạo các bãi đá ở Biển Đông và vấp phải sự chỉ trích của dư luận.
Phần lớn các nội dung của phiên điều trần đều xoay quanh hành động cũng như cách hành xử của Trung Quốc tại Biển Đông và Hoa Đông mà các nghị sỹ và quan chức cao cấp Mỹ mô tả là khiêu khích, gây mất ổn định khu vực và ảnh hưởng tiêu cực đến các lợi ích an ninh quốc gia của Mỹ.
Ông Russel cho biết, Trung Quốc đã liên tục có những hành động gây căng thẳng và quan ngại, đặc biệt là việc bồi đắp đảo, xây đảo nhân tạo, lập sân bay có khả năng chứa máy bay quân sự tại đây trong thời gian qua.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ khẳng định theo luật quốc tế thì việc bồi đắp và xây dựng đảo như vậy không đồng nghĩa với việc xác lập chủ quyền, và hành động của Trung Quốc không chỉ gây tổn hại tới hệ sinh thái biển mà còn đi ngược lại cam kết của Bắc Kinh trong Tuyên bố về ứng xử của các bên tại Biển Đông. Đặc biệt là Trung Quốc còn có khả năng sử dụng những đảo này với mục đích quân sự như tuyên bố gần đây của Bắc Kinh.
2. Nội các của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã thông qua dự luật an ninh, theo đó sẽ mở rộng đáng kể quy mô các hoạt động ở nước ngoài của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (SDF), trong đó có việc thực thi quyền phòng vệ tập thể. Đây được cho là một sự thay đổi lớn trong chính sách an ninh của Nhật Bản kể từ sau Chiến tranh Thế giới thứ 2.
Điểm đáng chú ý trong dự luật an ninh vừa được Nội các Nhật Bản thông qua đó là lần đầu tiên lực lượng phòng vệ Nhật Bản sẽ được tham chiến tại nước ngoài kể từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe: “Nội các đã thông qua dự luật quốc phòng. Điều này sẽ giúp mang lại hòa bình cho Nhật Bản và thế giới. Các điều khoản trong dự luật này sẽ xem xét đến các khả năng và chuẩn bị các biện pháp phòng thủ nhằm bảo vệ cuộc sống bình yên cho người dân Nhật Bản”.
3. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã có cuộc gặp riêng với Tổng thống Putin và Ngoại trưởng Sergey Lavrov tại Sochi (Nga) để thảo luận các chủ đề như đàm phán hạt nhân Iran và các cuộc nội chiến ở Yemen, Lybia.
Phát biểu trước báo giới, Ngoại trưởng Mỹ nhấn mạnh, thỏa thuận Minsk là cách duy nhất để giải quyết xung đột ở miền Đông Ukraine và các bên cần tôn trọng những điều khoản ngừng bắn bởi ở một số khu vực thuộc miền Đông Ukraine vẫn xảy ra các vụ đấu súng giữa quân đội chính phủ và lực lượng miền Đông Ukraine.
Về phần mình, Ngoại trưởng Lavrov tái khẳng định, mặc dù vẫn còn tồn đọng nhiều bất đồng nhưng hai nước đều tin tưởng, cuộc khủng hoảng Ukraine chỉ có thể giải quyết thông qua các biện pháp hòa bình. Ông Lavrov cũng cho biết, cuộc hội đàm lần này đã giúp hai bên tăng cường sự hiểu biết trong bối cảnh quan hệ hai nước rơi xuống mức thấp nhất kể từ thời Chiến tranh Lạnh.
PV