Nằm trong chuỗi sự kiện Lễ đón bằng của UNESCO ghi danh “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp” và Lễ hội Nho - Vang Ninh Thuận năm 2023 (gọi tắt Lễ hội) diễn ra từ ngày 13 đến 18/6, trong những ngày qua, từ các thành viên ban giám khảo, các chủ vườn nho cho đến người dân và du khách hào hứng trải nghiệm, khám phá, bình luận tham gia chờ đón kết quả cuộc thi “Giàn Nho đẹp” năm 2023.
Toàn tỉnh có 10 vườn nho với diện tích 2,58 ha được các huyện, thành phố tuyển chọn giới thiệu tham gia vòng chung khảo cuộc thi “Giàn Nho đẹp” năm 2023. Theo đó, huyện Ninh Hải 4 vườn diện tích 1,15 ha, Ninh Sơn 1 vườn diện tích 0,25 ha, Ninh Phước 4 vườn diện tích 0,78 ha và Tp. Phan Rang - Tháp Chàm 1 vườn diện tích 0,4 ha. Các vườn nho đẹp canh tác các giống nho NH01-152, NH 01-148, Ngón tay đen, Hồng Nhật, Mẫu Đơn, Red Cadinal...dự kiến thu hoạch khoảng 50 tấn trái phục vụ du khách trong dịp Lễ hội sắp tới. Trong đó, các hộ Phan Văn Minh ở phường Văn Hải (Tp. Phan Rang - Tháp Chàm), Đoàn Văn Hoàn ở xã Vĩnh Hải (Ninh Hải) trồng nhiều nhất với diện tích 0,4 ha/hộ; thấp nhất là hộ Trần Văn Tâm ở xã Phước Thuận (Ninh Phước) có diện tích 0,12 ha. Từ giữa tháng 2/2023, các nông hộ tham gia cuộc thi “Giàn nho đẹp” cắt cành cho ra bông và tập trung chăm sóc bảo đảm thu hoạch vào dịp lễ hội. Các vườn nho canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP có đăng ký chỉ dẫn địa lý, bảo đảm đủ điều kiện an toàn thực phẩm.
Hội đồng đánh giá, chấm điểm “Giàn nho đẹp” của nông hộ Nguyễn Đình Trí ở xã Nhơn Sơn.
Điểm đến đầu tiên của Hội đồng chấm giải cuộc thi là vườn nho của gia đình anh Nguyễn Đình Trí ở xã Nhơn Sơn. Vườn nho gồm các giống Mẫu Đơn, Ngón tay đen không hạt đang giai đoạn chín tới dự kiến thu hoạch khoảng 2 tấn trái. Giàn do được canh tác trong môi trường nhà kính, dùng giấy bao che chùm tránh ánh sáng làm nám trái. Nho chín sắc màu tươi đẹp, bảo đảm độ đường 15-18 đáp ứng tốt nhu cầu của người tiêu dùng. Sản phẩm nho tươi của anh Nguyễn Đình Trí được UBND tỉnh cấp giấy chứng nhận đạt OCOP 3 sao. Điểm đến cuối là vườn nho gia đình anh Đoàn Văn Hoàn ở xã Vĩnh Hải canh tác 4 sào nho gồm hai giống là Hồng Nhật (NH 01-152) và Cardinal. Giàn nho Hồng Nhật canh tác an toàn sinh học đang chín tới năng suất ước đạt 2 tấn phục vụ du khách trong dịp Lễ hội 2023.
Đến các vườn nho, phóng viên ghi nhận các chủ vườn phấn khởi tham gia cuộc thi “Giàn nho đẹp” và mừng đón Lễ hội năm 2023. Đây là dịp giới thiệu quảng bá văn hóa đặc sắc nghệ thuật làm gốm của đồng bào Chăm làng Bàu Trúc đến với du khách trong và ngoài nước. Đồng thời tôn vinh giá trị kinh tế do cây nho và các sản phẩm chế biến từ nho đem lại cho người dân Ninh Thuận. Các chủ vườn chăm sóc trang trí vườn nho “xanh - sạch - đẹp - an toàn”, thu hút du khách đến tham quan trải nghiệm, mua sản phẩm nho tươi và các sản phẩm chế biến từ nho trong dịp Lễ hội. Nhiều vườn nho đầu tư canh tác theo mô hình nông nghiệp công nghệ cao (CNC) như Nguyễn Đình Trí ở xã Nhơn Sơn, Tống Minh Hoàng ở xã Phước Thuận, Phan Văn Minh ở phường Văn Hải. Các nông hộ trồng nho trong nhà kính, giăng lưới mùng phòng tránh các yếu tố bất lợi về thời tiết, hạn chế đến mức thấp nhất sâu bệnh hại cây nho. Áp dụng các biện pháp canh tác an toàn sinh học bảo đảm cây nho sinh trưởng tốt, cho năng suất ổn định 1,5-2 tấn/sào/vụ. Các nông hộ áp dụng CNC vào canh tác cây nho NH01-148 với giá bán tại vườn 50.000 đồng/kg, cho thu nhập 150 triệu đồng/vụ, trừ hết chi phí còn lãi ròng 100 triệu đồng. Đối với các hộ trồng nho giống mới như Ngón tay đen không hạt, Mẫu Đơn với giá bán 250.000 đồng/kg, có khả năng cho thu nhập 200 triệu đồng/sào, lãi ròng 150 triệu đồng/sào/vụ...
Các thành viên Hội đồng tiến hành đánh giá, chấm điểm “Giàn Nho đẹp” theo 9 tiêu chí được quy định tại Quyết định số 219 /QĐ-SNNPTNT của Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc thành lập Hội đồng đánh giá, chấm điểm “Giàn nho đẹp” năm 2023. Các thành viên tiến hành chấm độc lập thang điểm 100, gồm các tiêu chí: Quy mô giàn nho, thiết kế vườn nho, mật độ trồng, sản xuất tuân thủ quy định an toàn hoặc tiêu chuẩn VietGAP, ứng dụng CNC hoặc công nghệ tiên tiến trong sản xuất, các tiêu chí về sinh trưởng của cây nho, bảo đảm yếu tố cấu thành năng suất và độ đồng đều cây nho trong vườn, chất lượng trái giòn ngọt và hình dáng chùm đẹp, kiến thức của chủ hộ canh tác cây nho. Hội đồng đánh giá cao các nông hộ trồng nho giống mới theo mô hình nông nghiệp cao, nâng cao thu nhập, tạo sự lan tỏa đối với cây nho và nghề trồng nho trên địa bàn tỉnh. Cơ cấu giải thưởng cuộc thi “Giàn nho đẹp” gồm 10 giải, Ban tổ chức xét trao 1 giải nhất; 2 giải nhì; 3 giải ba 4 giải khuyến khích.
Đồng chí Trương Khắc Trí, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Hội đồng tiến hành đánh giá, chấm điểm “Giàn nho đẹp” bảo đảm, khách quan, trung thực. Nhiều vườn nho đầu tư canh tác theo mô hình nông nghiệp CNC, đưa nhiều giống nho mới đạt giá trị kinh tế vào sản xuất đáp ứng tốt nhu cầu của người tiêu dùng, nâng cao thu nhập trên đơn vị diện tích canh tác. Cuộc thi “Giàn nho đẹp” tạo sự lan tỏa sâu rộng trong đời sống nông nghiệp, nông dân tỉnh ta, tích cực góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao chất lượng nông thôn mới. Đồng thời tạo tâm lý vui tươi phấn khởi của bà con nông dân đón mừng Lễ hội Nho - Vang năm 2023, sự kiện văn hóa- kinh tế quan trọng của tỉnh ta. Ban tổ chức cuộc thi “Giàn nho đẹp” tổng kết trao giải thưởng và giấy chứng nhận tại Hội thảo Phát triển giá trị cây nho và sản phẩm từ nho diễn ra vào ngày 16/6 sắp tới.
Sơn Ngọc