Nicotine là một hóa chất có chứa nitơ, có trong thành phần của một số loại thực vật, bao gồm cả cây TL, là một chất gây nghiện mạnh và gây ra tác động tiêu cực do phụ thuộc TL, sau khi hít khói TL, nicotine nhanh chóng xâm nhập vào máu và sau đó đến não bộ trong vòng 8 -20 giây, Nicotine ở trong não làm tăng các chất dẫn truyền thần kinh, giúp điều chỉnh tâm trạng và hành vi, gây ra tăng nhịp tim, mức hô hấp, huyết áp, kích thích khu vực khoái cảm của não làm tăng cảm giác hưng phấn. Mặc dù nicotine không gây ung thư hoặc gây hại quá mức, nhưng nó là chất gây nghiện mạnh và khiến mọi người phải chịu những tác động cực kỳ có hại do phụ thuộc TL. Bên cạnh đó, nicotine trong TL chỉ đóng vai trò là chất gây nghiện, nhưng những nguy cơ độc hại của TL thực sự bắt nguồn từ một số loại chất khác cũng có trong TL. Những người hút thuốc có tỷ lệ mắc bệnh tim, đột quỵ và ung thư cao hơn nhiều so với người không hút thuốc.
Khi lệ thuộc vào nicotine, con người trở nên nghiện TL và không thể ngừng sử dụng mặc dù biết được những nguy cơ gây hại của các hóa chất và nicotine trong TL. Việc cai TL sẽ gây ra các triệu chứng khó chịu và lo lắng. Qua tìm hiểu những người thường xuyên hút TL và sau đó muốn bỏ thì cảm giác đầu tiên là rất thèm thuốc, bồn chồn và rồi cảm giác lo lắng, trống rỗng, buồn vô cớ, cáu gắt, tức giận, người ủ rũ, vừa ăn xong vẫn có cảm giác đói, mất ngủ, rất khó tập trung hay chú ý vào một vấn đề nào đó. Thậm chí, có người thường xuyên bủn rủn tay, chân, táo bón hoặc tiêu chảy.
Cai TL có thể cải thiện sức khỏe của cả người mới hoặc đã hút thuốc từ lâu. Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị lệ thuộc nicotine hiệu quả, giúp người bệnh kiểm soát việc cai TL. Vì vậy người nghiện TL và lệ thuộc nicotine trong TL nên tìm đến các trung tâm y tế để được trợ giúp. Tuân thủ kế hoạch điều trị tập trung vào cả khía cạnh thể chất và hành vi liên quan đến lệ thuộc vào nicotine có thể hỗ trợ quá trình cai nghiện. Bên cạnh đó, phối hợp chặt chẽ với bác sĩ và sử dụng thêm một số loại dược phẩm cũng sẽ tăng cơ hội cai nghiện thành công lên đáng kể. Chẳng hạn như áp dụng một liệu pháp cai TL có tên là “thay thế nicotine” cung cấp cho bệnh nhân sản phẩm nicotine thay thế (không phải TL và không có các hóa chất có hại trong khói thuốc) giúp giảm triệu chứng khó chịu và cơn thèm thuốc. Tuy nhiên để cai nghiện TL thành công, yếu tố đầu tiên và quan trọng nhất vẫn là ý thức và sự kiên định của người nghiện TL. Hầu hết những người nghiện TL đều phải nỗ lực rất nhiều mới có thể cai nghiện lâu dài và ổn định. Do đó, bệnh nhân nên nhờ đội ngũ y tế trị liệu tư vấn và xây dựng kế hoạch điều trị phù hợp.
Theo các chuyên gia, số người hút thuốc tại Việt Nam được dự đoán vào khoảng 17-18 triệu người trước năm 2025. Trong khi đó, Quyết định số 1092/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trong chương trình sức khỏe Việt Nam có nêu rõ việc đặt mục tiêu giảm thiểu 37% tỷ lệ hút thuốc ở nam giới trưởng thành, đồng thời, giảm tỷ lệ hút thuốc thụ động của người dân tại nhà là 50% và tại nơi làm việc 35% vào năm 2025. Nhiều chuyên gia cũng đặt ra giả thiết nên chăng đây chính là thời điểm nghĩ đến việc "giảm thiểu tác hại" cho những người đang hút TL bên cạnh công tác tuyên truyền bỏ thuốc.
Phan Bình