Trong tổng số nợ nêu trên, có 184 đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN hơn 14,1 tỷ đồng từ 6 tháng trở lên, như: Công ty Cổ phần Phát triển và Kinh doanh nhà Ninh Thuận nợ 120,6 triệu đồng, 41 tháng; Công ty Cổ phần Xuất khẩu nông sản Ninh Thuận (NITAGREX) nợ 3,39 tỷ đồng, 45 tháng; Công ty TNHH Du lịch Ninh Thuận nợ 59,6 triệu đồng, 91 tháng; Công ty TNHH Tư vấn xây dựng Minh Lộc nợ 360,8 triệu đồng, 63 tháng; Doanh nghiệp tư nhân Thương mại Dịch vụ tổng hợp Thiện Tân nợ 159,8 triệu đồng, 87 tháng… Đây là các đơn vị đang được BHXH tỉnh tập trung, kiến nghị các sở ngành, địa phương liên quan hỗ trợ thu hồi nợ và công bố lên các phương tiện truyền thông đại chúng.
Thời gian qua, để giảm nợ đọng, bảo đảm kịp thời quyền lợi cho người lao động (NLĐ), BHXH tỉnh đã thực hiện nhiều giải pháp thu nợ khá đồng bộ và quyết liệt, như: đẩy mạnh công tác tuyên truyền chế độ, chính sách BHXH đến các đơn vị, NLĐ; tổ chức các cuộc làm việc với các doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN lớn và hội nghị đối thoại với đơn vị nợ BHXH đóng trên địa bàn để đôn đốc thu; thực hiện công khai danh sách đơn vị nợ BHXH trên các phương tiện thông tin đại chúng. Cơ quan BHXH đã thực hiện việc phân tích, phân loại nợ BHXH, BHYT, BHTN theo loại hình sản xuất kinh doanh, số tháng nợ để có hình thức, biện pháp đôn đốc thu nợ phù hợp; phân công nhiệm vụ cụ thể, giao chỉ tiêu giảm nợ đến từng đơn vị, từng cá nhân; chỉ đạo BHXH các huyện, thành phố rà soát, xác định tình trạng hoạt động và tiến độ đóng BHXH của các đơn vị, làm cơ sở thực hiện chế độ, chính sách đối với NLĐ theo nguyên tắc “đóng đến đâu, hưởng đến đó”.
BHXH tỉnh đã thường xuyên tham mưu cho UBND tỉnh tăng cường công tác chỉ đạo; tích cực phối hợp với các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố tổ chức thực hiện quyết liệt các biện pháp thu nợ BHXH, BHYT, BHTN. BHXH tỉnh cũng đã phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các đơn vị nợ kéo dài; kiên quyết xử lý các đơn vị vi phạm. Trong 8 tháng năm 2019, ngành tổ chức thanh tra chuyên ngành, kiểm tra đóng BHXH, BHYT, BHTN được 32 cuộc/129 đơn vị, đạt 85,4% kế hoạch để chấn chỉnh về tình trạng đóng, nộp BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ ở các doanh nghiệp. Với những giải pháp đồng bộ đã được triển khai, tổng số nợ BHXH trên địa bàn có xu hướng giảm.
Theo BHXH tỉnh, nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ BHXH, BHYT, BHTN chủ yếu là do ý thức chấp hành pháp luật về BHXH của người sử dụng lao động chưa cao, vẫn còn một bộ phận chủ sử dụng lao động tìm cách lách luật, trốn đóng hoặc kéo dài thời gian nộp BHXH, BHYT, BHTN. Bên cạnh đó nhiều đơn vị sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn, thua lỗ kéo dài, đơn vị không vay được ngân hàng nên đã chiếm dụng tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN của NLĐ. Đặc biệt chế tài xử lý vi phạm hành chính đối với vi phạm về BHXH, nhất là xử lý các đơn vị nợ vẫn còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Ngoài ra, ý thức trách nhiệm của một số người sử dụng lao động đối với NLĐ chưa cao, việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT chưa nghiêm. Sự hiểu biết của NLĐ về chính sách BHXH, BHYT, BHTN chưa cao…
Ông Hà Văn Châu, Phó Giám đốc BHXH tỉnh, nhấn mạnh: Hành vi nợ BHXH, BHYT, BHTN là vi phạm pháp luật BHXH, BHYT nghiêm trọng, không chỉ thiệt hại về vật chất, ảnh hưởng đến quỹ BHXH, BHYT mà còn gây ảnh hưởng đến hệ thống an sinh xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ. Để giảm nợ đọng BHXH, BHYT có hiệu quả, trong thời gian tới, BHXH tỉnh sẽ tăng cường phối hợp chặt chẽ với các cấp ủy đảng, chính quyền và các ngành liên quan, trong đó tập trung vào các giải pháp và vấn đề chủ yếu sau: Đề nghị cấp ủy đảng và chính quyền các cấp cần có giải pháp cụ thể để tập trung tháo gỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển bền vững. Đây là giải pháp tốt nhất để người sử dụng lao động bảo đảm đóng BHXH, BHYT đầy đủ cho NLĐ và xử lý tốt nhất về nợ BHXH, BHYT, BHTN trong tình hình hiện nay. Đẩy mạnh việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành quy định pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN. Thực hiện tốt chính sách BHXH, BHYT, BHTN là trách nhiệm của cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, của các tổ chức chính trị-xã hội, của các đơn vị, doanh nghiệp và của mỗi người dân. Kiên quyết xử lý nghiêm các đơn vị nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài, vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chuyên ngành, liên ngành để kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT; chuyển hồ sơ sang Công an đề nghị xử lý theo quy định của pháp luật và khởi kiện ra tòa khi cần thiết.
Ngành đang tập trung rà soát và thực hiện quy trình phát triển đối tượng tham gia BHXH thông qua cơ quan thuế cung cấp theo chỉ đạo tại Công văn số 530/2019/BHXH-BT của BHXH Việt Nam; chỉ đạo BHXH các huyện, thành phố triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, tập trung chỉ đạo điều hành, các lĩnh vực công tác: khai thác phát triển đối tượng, giảm nợ; cân đối nguồn chi quỹ BHYT; cải cách thủ tục hành chính nâng cao chất lượng phục vụ đối tượng...để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của ngành.
Xuân Bính