Qua kiểm tra của BHXH tỉnh, tình trạng nợ đọng tăng cao, ngoài nguyên nhân doanh nghiệp (DN) gặp khó trong sản xuất, không có khả năng đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ, vẫn tồn tại tình trạng DN cố tình né tránh và không tham gia các loại hình bảo hiểm bắt buộc dành cho NLĐ. Tồn tại trên, bên cạnh ý thức chấp hành pháp luật chưa cao, DN còn chưa thấy hết được tầm quan trọng và ý nghĩa nhân văn của chính sách BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ. Đó là chưa nói đến nhiều DN cố tình chiếm dụng tiền BHXH, BHYT, BHTN của NLĐ. Trong tháng 9-2016, BHXH Việt Nam đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh phối hợp thu hồi nợ đọng BHXH; Chủ tịch UND tỉnh đã có Văn bản số 3796/UBND-KGVX giao BHXH tỉnh khẩn trương phối hợp với Sở LĐ-TB&XH, Cục Thuế tỉnh, UBND các huyện, thành phố thanh tra, kiểm tra thu hồi nợ BHXH, BHYT, BHTN, nhất là đối với 8 DN có số nợ đọng bảo hiểm lớn từ 3 tháng trở lên, với tổng số nợ gần 8,7 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay, công tác thu nợ đọng BHXH vẫn chưa có dấu hiệu chuyển biến tích cực.
Ông Nguyễn Mạnh Tú, Giám đốc BHXH tỉnh, cho biết: Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ, từ nay đến cuối năm, BHXH tỉnh sẽ triển khai các giải pháp quyết liệt để đôn đốc thu hồi nợ. Trong đó phối hợp với các đơn vị đã ký kết thỏa thuận liên ngành với cơ quan BHXH tổ chức thanh tra, kiểm tra các đơn vị có số nợ lớn, kéo dài. Ký kết quy chế phối hợp với Liên đoàn Lao động tỉnh và chuẩn bị hồ sơ để khởi kiện đơn vị nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN kéo dài tại tòa án, nhằm đảm bảo quyền lợi cho NLĐ tham gia BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn. Cử cán bộ thu bám sát đơn vị để đối chiếu, đôn đốc và gửi thông báo yêu cầu trả nợ BHXH trong các tháng cuối năm 2016. Hiện BHXH tỉnh đã lập 3 đoàn kiểm tra thu hồi nợ BHXH đối với trên 40 đơn vị và chỉ đạo BHXH huyện, thành phố tăng cường phối hợp các ngành liên quan tổ chức thanh tra, kiểm tra các đơn vị nợ BHXH; báo cáo, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Cung cấp danh sách các đơn vị nợ BHXH cho các Đảng ủy khối để lồng ghép nội dung kiểm tra, đánh giá tổ chức cơ sở đảng hằng năm, trong đó có nội dung lãnh đạo thực hiện chế độ, chính sách BHXH đối với NLĐ. Công khai thông tin các đơn vị nợ đọng BHXH, nợ kéo dài trên các phương tiện thông tin đại chúng… Tăng cường cải cách hành chính, trong đó chú trọng chi trả kịp thời các chế độ BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ.
Cũng theo ông Nguyễn Mạnh Tú, để thu hồi nợ đọng có hiệu quả, đơn vị đã kiến nghị BHXH Việt Nam: Phân loại nợ, kiến nghị Chính phủ xóa nợ, khoanh nợ hoặc giãn nợ tùy từng nhóm nguyên nhân; kiến nghị Chính phủ tăng mức lãi phạt chậm nộp BHXH, BHYT, BHTN; kiến nghị Quốc hội sớm sửa đổi và áp dụng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, trong đó có quy định về tội phạm BHXH, BHYT, BHTN.
Về phía địa phương, đơn vị kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo quyết liệt các giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về BHXH, BHYT, BHTN; sớm ban hành quy chế phối hợp, giao trách nhiệm cụ thể các cơ quan, ban, ngành liên quan, đặc biệt là ngành LĐ-TB&XH, BHXH, Thuế; thành lập tổ công tác liên ngành giải quyết các vấn đề liên quan đến vi phạm pháp luật lao động, bảo vệ quyền lợi của NLĐ; chỉ đạo đổi mới và tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh và kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN; có văn bản thông báo phê bình các doanh nghiệp, đơn vị, đặc biệt là trách nhiệm của người đứng đầu để nợ BHXH kéo dài, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của NLĐ… Có như vậy, mới đẩy nhanh tiến độ và hiệu quả trong công tác thu hồi nợ bảo hiểm.
Xuân Bính