Gỡ khó cho các Hợp tác xã phát triển

Những chuyển biến bước đầu

Thời gian qua, theo đánh giá chung hoạt động kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực. Điều đáng ghi nhận là nhiều HTX đã thực hiện chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2012, một số HTX sau chuyển đổi sản xuất, kinh doanh đạt hiệu quả và trở thành “chỗ dựa” tin cậy không chỉ cho các thành viên, mà còn cho các hộ ở địa phương. Mô hình THT đã ngày càng phát huy tác dụng tích cực… Có thể nói vai trò của kinh tế tập thể trong thực hiện các chủ trương, chính sách về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, xây dựng nông thôn mới được phát huy tích cực, góp phần xây dựng đời sống văn hóa nông thôn ngày càng phát triển, tinh thần đoàn kết cộng đồng được nâng lên…

Đây là kết quả từ sự quan tâm của tỉnh trong việc chỉ đạo các ngành chức năng, liên quan, tích cực hỗ trợ về cơ chế, chính sách cho các HTX như: Bồi dưỡng, đào tạo cán bộ HTX nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ quản lý, thành viên, người lao động về mô hình HTX kiểu mới, trao đổi kinh nghiệm trong việc xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh dịch vụ... Về chính sách đất đai có 29 HTX đã được UBND tỉnh giao đất không thu tiền sử dụng đất để xây dựng văn phòng, nhà kho, sân phơi, cửa hàng kinh doanh dịch vụ..., với diện tích 31,4ha; 17 HTX được thuê đất dự phòng, đất chưa sử dụng để xây dựng trại chăn nuôi, sản xuất lúa giống với tổng diện tích được thuê là 5,4ha, góp phần tạo điều kiện cho các HTX ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh. Về chính sách tín dụng, tổng dư nợ tín dụng khu vực kinh tế tập thể tính đến cuối tháng 5-2016 đạt trên 1.520 triệu đồng, trong đó, có 6 HTX được vay mới theo Nghị định 55 của Chính phủ, với tổng dư nợ 740 triệu đồng.

Hay như đối với chính sách hỗ trợ khoa học-công nghệ, những năm gần đây, Sở Khoa học và Công nghệ đã hỗ trợ xây dựng nhãn hiệu, bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ tập thể cho 6 nhóm sản phẩm đặc thù của tỉnh, gồm: Táo Ninh Thuận, Tỏi Phan Rang, Thổ cẩm Mỹ Nghiệp, Gốm Bàu Trúc, Rau an toàn An Hải, Rau an toàn Văn Hải, Măng khô Bác Ái. Cùng với đó, để giúp các HTX tiếp cận thị trường, trao đổi thông tin, học tập kinh nghiệm sản xuất, kinh doanh, thiết lập mối quan hệ kinh tế giữa các HTX với nhau và giữa HTX với doanh nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quản hoạt động của HTX. Chỉ tính trong năm 2015, từ nguồn kinh phí khuyến công quốc gia, đã hỗ trợ 100 triệu đồng cho HTX Dịch vụ Tổng hợp Phước Thắng ứng dụng thiết bị sấy chế biến nông sản và hỗ trợ 3 HTX tham gia các hội chợ triển lãm, xúc tiến thương mại tại một số tỉnh ở khu vực miền Trung và phía Nam…

Cần tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các HTX

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, thực tế cho thấy để kinh tế tập thể phát triển vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Theo khảo sát, trong tổng số 76 HTX hiện chỉ có 61 HTX đang hoạt động thực sự, 15 HTX còn lại đang tạm ngừng hoạt động chờ giải thể hoặc chuyển đổi sang loại hình khác do không vận động được thành viên góp vốn, không tổ chức được hoạt động đáp ứng theo phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của HTX. Hầu hết HTX có quy mô nhỏ, mức vốn bình quân thấp, khả năng huy động vốn còn hạn chế nên thiếu vốn hoạt động. Năng lực quản trị của một số HTX còn yếu, hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh thiếu ổn định, thu nhập bình quân của thành viên và cán bộ quản lý HTX còn thấp so với mặt bằng thu nhập chung của tỉnh. Điều cũng đáng quan tâm là 53/61 HTX đang hoạt động (chiếm 87%) lại chưa thực hiện các thủ tục theo quy định như cấp Giấy Chứng nhận vốn góp cho thành viên và Sổ đăng ký thành viên; chưa thực hiện tốt việc hạch toán kế toán, tài chính theo quy định… Đây chính là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến khó tiếp cận với vốn vay ngân hàng để đầu tư cho sản xuất, kinh doanh… Một trong những khó khăn nữa là một số chính sách hỗ trợ HTX triển khai chưa kịp thời, kết quả còn thấp, nhất là chính sách hỗ trợ về tín dụng, hỗ trợ, ưu đãi đối với HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp...

Trong thời gian tới, để đẩy mạnh phát triển kinh tế tập thể nói chung, HTX nói riêng cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến và triển khai thực hiện đầy đủ, kịp thời các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể; rà soát, đánh giá thực trạng hoạt động của các HTX để củng cố lại hoạt động hoặc giải thể, chuyển đổi, bảo đảm phù hợp với quy định của Luật HTX; triển khai thực hiện có hiệu quả Chương trình hỗ trợ phát triển HTX, trọng tâm là hỗ trợ thành lập mới HTX; tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý và thành viên HTX; hỗ trợ HTX tham gia các hội nghị xúc tiến thương mại, ứng dụng kỹ thuật và công nghệ mới vào sản xuất, chế biến nông sản; hỗ trợ nâng cao năng lực quản trị và tổ chức sản xuất, kinh doanh cho các HTX… Kịp thời tổng kết và nhân rộng các mô hình mới có hiệu quả, từng bước chuyển đổi cơ cấu sản xuất trong nông nghiệp, gắn với xây dựng các mô hình liên kết sản xuất với doanh nghiệp theo chuỗi giá trị, vừa ổn định đầu ra cho sản phẩm, vừa tăng thu nhập cho thành viên, tạo mối gắn kết và HTX thực sự là chỗ dựa cho không chỉ cho thành viên góp vốn, mà còn cho nhiều nông hộ tại địa phương, tích cực trong xây dựng nông thôn mới. Vấn đề không kém phần quan trọng là cần nhanh chóng rà soát những khó khăn, vướng mắc của các HTX trên địa bàn tỉnh để thóa gỡ có hiệu quả…

Mai Dũng