Sáng 7/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Bộ luật Hình sự (sửa đổi).
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cuờng cho biết: Phạm vi sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự (BLHS) lần này được xác định là cơ bản và toàn diện. Trên cơ sở phạm vi sửa đổi như vậy, dự thảo Bộ luật có tổng số 441 điều (tăng 87 điều so với BLHS hiện hành), giữ nguyên 08 điều, bổ sung mới 63 điều, sửa đổi 370 điều và bãi bỏ 08 điều của BLHS hiện hành. So với quy định của BLHS hiện hành, dự thảo Bộ luật lần này có những nội dung mới.
Trong đó, sửa đổi, bổ sung nhóm các tội xâm phạm trật tự quản lý kinh tế (chương XVIII) như: Tội phạm hóa đối với 08 loại hành vi vi phạm nghiêm trọng trong các lĩnh vực kinh tế; bổ sung một tội danh liên quan đến vấn đề cạnh tranh. Cụ thể hóa các hành vi phạm tội gây ô nhiễm môi trường, tội vi phạm quy định về xử lý chất thải nguy hại. Hạn chế áp dụng hình phạt tù, mở rộng áp dụng hình phạt ngoài tù: hạn chế hình phạt tử hình; bổ sung quy định về trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân và thiết kế thành một chương riêng; bổ sung quy định không áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các tội phạm tham nhũng đặc biệt nghiêm trọng nhằm góp phần tăng cường đấu tranh phòng, chống tham nhũng...
Theo Bộ trưởng Hà Hùng Cường, BLHS sửa đổi, bổ sung quy định về hình phạt tử hình (Điều 39) theo hướng tiếp tục thể chế hóa chủ trương hạn chế hình phạt tử hình được xác định tại các Nghị quyết của Đảng về cải cách tư pháp, đặc biệt là Nghị quyết số 49/NQ-TW và bám sát tinh thần nội dung Hiến pháp năm 2013 về quyền con người, quyền cơ bản của công dân.
Đồng thời, Bộ luật quy định chặt chẽ các điều kiện áp dụng hình phạt tử hình nhằm thu hẹp phạm vi áp dụng hình phạt này, theo đó hình phạt tử hình chỉ được áp dụng đối với một số đối tượng phạm một số loại tội đặc biệt nghiêm trọng. Về đối tượng: Người phạm tội thuộc một trong các đối tượng là người tổ chức, người phạm tội có tính chất côn đồ, tái phạm nguy hiểm, người thực hiện tội phạm một cách man rợ, dã man, tàn bạo hoặc có nhiều tình tiết tăng nặng.
Bổ sung đối tượng không áp dụng hình phạt tử hình, đó là người từ 70 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử.
Trên tinh thần đó, dự thảo Bộ luật bỏ hình phạt tử hình đối với 07 tội danh. Đó là các tội: cướp tài sản; phá huỷ công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia; chống mệnh lệnh; đầu hàng địch; phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; chống loài người; tội phạm chiến tranh (các điều 165, 315, 405, 411, 434, 435, 436).
Thảo luận tại Hội trường, các ý kiến cơ bản thống nhất quan điểm về tiêu chí giảm tử hình cũng như chủ trương sửa đổi, bổ sung các quy định của BLHS về hình phạt tử hình nhằm thể chế hoá quan điểm mới của Đảng và Nhà nước ta về chính sách hình sự, phù hợp với tinh thần bảo vệ các quyền con người, quyền công dân trong Hiến pháp năm 2013 và xu hướng hội nhập quốc tế của nước ta.
Đa số ý kiến Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội tán thành với Tờ trình của Chính phủ về định hướng giảm án tử hình nhằm thể hiện sự nhân đạo của Nhà nước và thực hiện các mục tiêu cải cách tư pháp. Theo đó, sẽ bỏ 7/22 tội danh có hình phạt tử hình như đề nghị của Chính phủ.
Tuy nhiên, về các phương án đề xuất bỏ hình phạt tử hình đối với các tội danh cụ thể thì vẫn còn có ý kiến khác nhau.
Tán thành sự cần thiết hạn chế hình phạt tử hình, Phó Chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn cho rằng, có thể cân nhắc để bỏ hình phạt tử hình ở các tội khác có tính chất vụ lợi như: sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh. Song, không nên bỏ hình phạt tử hình đối với các tội: Tội phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 434), Tội chống loài người (Điều 435), Tội phạm chiến tranh (Điều 436), vì đây là loại tội nghiêm trọng nhất trong các tội đặc biệt nghiêm trọng và xét về ý nghĩa chính trị, sự tương quan với các nhóm tội khác, nếu giữ lại hình phạt tử hình cũng không ảnh hưởng đến Hiến pháp và công ước Liên hợp quốc, thể hiện tinh thần yêu hòa bình của nhân dân ta.
Nhấn mạnh Hiến pháp quy định tại Điều 19 mọi người có quyền sống, Nhà nước phải bảo hộ, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Phùng Quốc Hiển cho hay, tuyên ngôn đó chưa được thể hiện rõ trong BLHS sửa đổi lần này. Theo Chủ nhiệm Phùng Quốc Hiển, Ban soạn thảo đề xuất bỏ 7 tội danh tử hình là ít. “Tiến tới nên bãi bỏ hình phạt tử hình, có thể quy định chung thân không giảm án, như vậy phù hợp với tinh thần của Hiến pháp”, ông Hiển nói.
Liên quan đến đề xuất bỏ tội tử hình với người 70 tuổi trở lên, Chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Trương Thị Mai nêu quan đểm: Hiện nay, người 70 tuổi nhìn chung vẫn còn khả năng về thể lực và trí lực. Thực tế, nhiều người ở lứa tuổi này còn phạm tội rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng,... Vì vậy, cần có sự phân hóa cụ thể nhóm tội và trường hợp phạm tội cụ thể để áp dụng, bảo đảm hiệu quả trong phòng ngừa và đấu tranh phòng, chống tội phạm, còn lại nên quy định từ 80 tuổi trở lên.
Một số ý kiến đề nghị cần bỏ hình phạt tử hình đối với tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh; bởi vì, suy cho cùng thì các tội phạm này mang tính chất kinh tế, vì vụ lợi, người thực hiện hành vi phạm tội này nhằm mục đích thu lợi.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Hà Hùng Cường nêu rõ: Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, hiện nay đang phổ biến và tạo ra nguy cơ gây thiệt hại nghiêm trọng cho tính mạng, sức khỏe của nhiều người. Do đó, cần tiếp tục duy trì hình phạt tử hình đối với tội phạm này.
Phó Trưởng ban Nội chính Trung ương Nguyễn Doãn Khánh đề nghị tách riêng tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh có hình phạt cao nhất là tử hình, bởi đánh vào những đối tượng yếu thế trong xã hội là người bệnh và trẻ em, nguời già…/.
Nguồn Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam