Duy trì đại cục quan hệ Việt-Trung ổn định tại Biển Đông

Ngay sau lễ đón, tại Đại lễ đường Nhân dân, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã hội đàm chính thức cấp cao với Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình.

Trong bầu không khí cởi mở, thẳng thắn, chân thành, hai Tổng Bí thư đã trao đổi thông tin về tình hình hai Đảng, hai nước và các vấn đề liên quan đến quan hệ hai Đảng, hai nước.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình đánh giá cao những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử mà Việt Nam đã đạt được sau gần 30 năm đổi mới; tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, mà đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, nhân dân Việt Nam sẽ tiếp tục thu được những thành tựu to lớn hơn nữa, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới, phát triển nhanh, bền vững, hoàn thành mục tiêu cơ bản trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc khẳng định, Đảng, Chính phủ Trung Quốc luôn coi trọng quan hệ hữu nghị truyền thống và đối tác hợp tác chiến lược toàn diện với Việt Nam.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiệt liệt chúc mừng những tiến triển quan trọng mà nhân dân Trung Quốc đã đạt được dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong đi sâu cải cách toàn diện, xây dựng Đảng và quản lý đất nước; chân thành chúc Đảng, Chính phủ, nhân dân Trung Quốc tiếp tục giành được những thắng lợi mới trong công cuộc xây dựng xã hội khá giả toàn diện và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Trung Quốc.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định phát triển ổn định, bền vững quan hệ hợp tác hữu nghị với Trung Quốc là chủ trương nhất quán, lâu dài và là ưu tiên hàng đầu trong chính sách đối ngoại của Việt Nam.

Cùng nhìn lại chặng đường 65 năm kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, hai Tổng Bí thư chia sẻ quan điểm cho rằng, trong 65 năm qua, mặc dù có những khó khăn, có những lúc thăng trầm, nhưng hợp tác hữu nghị, phát triển tích cực vẫn là dòng chính trong quan hệ hai nước.

Mối quan hệ láng giềng hữu nghị “vừa là đồng chí, vừa là anh em” do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ tịch Mao Trạch Đông cùng nhiều thế hệ lãnh đạo tiền bối hai nước dày công vun đắp là nhân tố quan trọng góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của mỗi nước; là tài sản chung quý báu của hai Đảng và nhân dân hai nước, cần luôn được trân trọng, giữ gìn và không ngừng kế thừa, phát huy.

Kể từ khi bình thường hóa quan hệ, hai bên đã xác định phát triển quan hệ hai Đảng, hai nước theo phương châm 16 chữ và tinh thần 4 tốt; đã thiết lập và nhất trí đưa “quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc” đi vào chiều sâu.

Những thành tựu này là cơ sở quan trọng để không ngừng củng cố và phát triển quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai Đảng, hai nước và nhân dân hai nước trong thời kỳ mới.

Bên cạnh đó, hai Tổng Bí thư cũng cho rằng, quan hệ hai nước cũng có giai đoạn khó khăn, hiện nay một số lĩnh vực hợp tác giữa hai nước chưa đi vào thực chất, hiệu quả chưa cao; trở ngại lớn nhất chính là sự tin cậy chính trị chưa cao, chủ yếu là do bất đồng trong cách ứng xử, giải quyết vấn đề trên Biển Đông, tác động tiêu cực đến tâm tư, tình cảm của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.

Trong bối cảnh tình hình quốc tế, khu vực diễn biến phức tạp, cả hai nước đều đang đứng trước nhiều cơ hội to lớn nhưng thách thức cũng không nhỏ. Để tranh thủ được thời cơ, đối phó hiệu quả với thách thức, hơn bao giờ hết hai Đảng, hai nước cần tăng cường hợp tác hữu nghị, xử lý thỏa đáng bất đồng, cùng tạo dựng môi trường hòa bình, ổn định để tập trung hợp tác, phát triển đất nước vì lợi ích của nhân dân hai nước, của cộng đồng khu vực và quốc tế.

Trên tinh thần cởi mở, chân thành, hai Tổng Bí thư đã đi sâu trao đổi thẳng thắn và đạt được nhận thức chung quan trọng, sâu rộng về một số định hướng và biện pháp lớn nhằm củng cố tin cậy, tăng cường hữu nghị, thúc đẩy hợp tác cùng có lợi trên tất cả các lĩnh vực, đưa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc phát triển thực chất, lành mạnh, ổn định và bền vững trong thời gian tới.

Một là, duy trì và tăng cường hơn nữa các chuyến thăm, tiếp xúc giữa lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước; coi đây là cơ chế trao đổi có ý nghĩa và vai trò hết sức quan trọng không thể thay thế để tăng cường hiểu biết và tin cậy lẫn nhau, duy trì và thúc đẩy quan hệ hai Đảng, hai nước phát triển bền vững; đồng thời, phát huy đầy đủ, hiệu quả vai trò các cơ chế hiện có để kịp thời trao đổi, giải quyết các vấn đề phát sinh, duy trì cục diện hòa bình, hữu nghị và đà phát triển lành mạnh, ổn định trong quan hệ giữa hai nước.

Hai là, tăng cường chỉ đạo, thúc đẩy thực hiện đầy đủ và hiệu quả các thỏa thuận và nhận thức chung đã đạt được; đẩy mạnh giao lưu, hợp tác trên tất cả các lĩnh vực giữa hai nước; tiếp tục triển khai có hiệu quả các cơ chế hợp tác giữa hai Đảng, tổ chức tốt các Hội thảo lý luận và kế hoạch hợp tác đào tạo cán bộ giữa hai Đảng, tăng cường đi sâu trao đổi kinh nghiệm về công tác xây dựng Đảng, phòng chống tham nhũng, giáo dục chính trị, tư tưởng, trong lĩnh vực phát triển kinh tế xã hội, quản lý đất nước, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Đồng thời, tiếp tục thúc đẩy, mở rộng giao lưu, hợp tác hữu nghị trên kênh Quốc hội và Mặt trận Tổ quốc. Phát huy đầy đủ vai trò Ủy ban chỉ đạo hợp tác song phương trong việc điều phối, đôn đốc các lĩnh vực hợp tác giữa hai nước theo “Chương trình hành động triển khai quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt - Trung” và các thỏa thuận hợp tác hai bên đã ký kết, kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh; tăng cường giao lưu, hợp tác trên các lĩnh vực ngoại giao, quốc phòng, an ninh; đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả hợp tác kinh tế - thương mại, tạo nền tảng vật chất cho quan hệ hai nước.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định Việt Nam hoan nghênh và mong muốn Trung Quốc tăng mạnh đầu tư vào Việt Nam, nhất là có những dự án đầu tư lớn, công nghệ hiện đại tiên tiến, tiêu biểu cho trình độ phát triển và công nghệ của Trung Quốc, ưu tiên trong các lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng, chế tạo, công nghiệp phụ trợ; đồng thời đề nghị Trung Quốc quan tâm chỉ đạo lựa chọn nhà thầu có năng lực và khả năng tài chính để các dự án đầu tư tại Việt Nam được thực hiện đúng tiến độ và đảm bảo chất lượng công trình.

Phía Trung Quốc nhất trí sẽ khuyến khích doanh nghiệp Trung Quốc mở rộng nhập khẩu các mặt hàng có sức cạnh tranh của Việt Nam, cùng phía Việt Nam tích cực nghiên cứu, đàm phán, ký kết Hiệp định sửa đổi về thương mại biên giới Việt - Trung; sớm xác định và trao đổi quy hoạch về xây dựng khu hợp tác kinh tế qua biên giới, thiết thực thúc đẩy các dự án kết nối hạ tầng; thúc đẩy hợp tác trong các ngành nghề nông nghiệp, chế tạo, dịch vụ và các lĩnh vực khoa học công nghệ, y tế, kiểm nghiệm, kiểm dịch....

Phía Trung Quốc ủng hộ doanh nghiệp Trung Quốc sang Việt Nam đầu tư và sẵn sàng tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường tại Trung Quốc. Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh quan hệ kinh tế thương mại hai bên cơ bản tốt. Trung Quốc không tìm kiếm xuất siêu sang Việt Nam, mong muốn nhập khẩu nhiều hàng hóa hơn từ Việt Nam.

Hai bên tuyên bố chính thức thành lập Nhóm công tác hợp tác về cơ sở hạ tầng và Nhóm Công tác về hợp tác tiền tệ và nhất trí cùng nhau thúc đẩy hoạt động của cả 3 nhóm công tác về tiền tệ, trên bộ và trên biển. Hai bên cũng nhất trí mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực giáo dục, văn hóa, thông tin, thể thao, du lịch, môi trường; đẩy mạnh các hoạt động giao lưu nhân dân, nhất là giữa thế hệ trẻ, nhân sỹ và trí thức hai nước; tăng cường chỉ đạo và khuyến khích giao lưu, hợp tác giữa các địa phương, nhất là các tỉnh biên giới hai nước; chú trọng hơn nữa công tác giáo dục, tuyên truyền về tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống giữa hai Đảng, hai nước và nhân dân hai nước, không ngừng vun đắp và củng cố nền tảng xã hội hữu nghị giữa hai nước.

Ba là, đối với vấn đề trên biển, nhấn mạnh tuân thủ nhận thức chung quan trọng đạt được giữa Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai nước, nghiêm túc thực hiện “Thỏa thuận về những nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết vấn đề trên biển Việt Nam - Trung Quốc”; sử dụng tốt cơ chế đàm phán cấp Chính phủ về biên giới lãnh thổ Việt - Trung, kiên trì thông qua hiệp thương và đàm phán hữu nghị, tìm kiếm giải pháp cơ bản và lâu dài mà hai bên đều có thể chấp nhận được, tích cực nghiên cứu giải pháp mang tính quá độ không ảnh hưởng đến lập trường và chủ trương của mỗi bên, bao gồm tích cực nghiên cứu và bàn bạc về vấn đề hợp tác cùng phát triển.

Cùng kiểm soát tốt bất đồng trên biển, thực hiện đầy đủ, có hiệu quả "Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông" (DOC) và sớm đạt được "Bộ quy tắc về ứng xử của các bên trên Biển Đông" (COC) trên cơ sở hiệp thương thống nhất, không có hành động làm phức tạp, mở rộng tranh chấp; xử lý kịp thời, thỏa đáng vấn đề nảy sinh, duy trì đại cục quan hệ Việt - Trung và hòa bình, ổn định ở Biển Đông.

Hai bên nhấn mạnh xây dựng COC là một phần quan trọng để giải quyết vấn đề trên biển. Trung Quốc đang cùng ASEAN bàn bạc nhiều lần để xây dựng COC.

Hai bên nhất trí thúc đẩy hoạt động của Nhóm bàn bạc về hợp tác cùng phát triển trên biển, tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực ít nhạy cảm, vững bước thúc đẩy đàm phán phân định khu vực ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ, tích cực thúc đẩy hợp tác cùng phát triển tại vùng biển này, sớm khởi động khảo sát chung tại vùng biển ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ trong năm 2015. Phía Việt Nam hoan nghênh và sẽ tích cực nghiên cứu tham gia các sáng kiến kết nối khu vực do Trung Quốc đề xuất trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng và cùng có lợi cho tất cả các bên.

Hai Tổng Bí thư nhất trí sẽ cùng chỉ đạo việc quán triệt và thực hiện đối với tất cả các ngành, các cấp, đến tận cán bộ, đảng viên để thống nhất trong nhận thức và thể hiện nhất quán trong hành động cụ thể với tinh thần “nói đi đôi với làm” nhằm góp phần củng cố, tăng cường tin cậy chính trị, hữu nghị giữa hai nước, đưa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt - Trung phát triển lành mạnh, ổn định, bền vững và ngày càng đi vào chiều sâu, phù hợp với lợi ích căn bản của hai Đảng, hai nước và nguyện vọng chung của nhân dân hai nước.

Trong cuộc hội đàm hai Tổng Bí thư đã cùng trao đổi về một số vấn đề khu vực, quốc tế mà cả hai bên cùng quan tâm.

Thay mặt Đảng và Nhà nước Việt Nam, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trân trọng mời đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình sớm sang thăm chính thức Việt Nam; Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tập Cận Bình chân thành cảm ơn và vui vẻ nhận lời.

Sau đó, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cùng các đồng chí lãnh đạo hai nước đã chứng kiến việc ký kết các văn bản thỏa thuận hợp tác giữa hai Đảng, Chính phủ và các bộ, ngành, cơ quan hai nước, gồm:

- “Kế hoạch hợp tác giữa Đảng Cộng sản Việt Nam và Đảng Cộng sản Trung Quốc giai đoạn 2016-2020”;

- “Hiệp định về hợp tác dẫn độ giữa Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa”;

- “Bản ghi nhớ giữa Bộ Quốc phòng nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Bộ Quốc phòng nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa về hợp tác trong lĩnh vực gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc”;

- “Bản ghi nhớ về việc thành lập Nhóm công tác hợp tác về cơ sở hạ tầng trên bộ” (MOU) giữa Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam và Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc;

- “Điều khoản Tham chiếu Nhóm công tác hợp tác tài chính tiền tệ giữa Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc”;

- “Thỏa thuận về các vấn đề về thuế đối với Dự án thăm dò chung tài nguyên dầu khí tại vịnh Bắc Bộ giữa Việt Nam và Trung Quốc” giữa Bộ Tài chính nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Bộ Tài chính nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa;

- Và “Bản ghi nhớ về hợp tác làm phim truyền hình chuyên đề giữa Đài Truyền hình Việt Nam và Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc”.

Trước đó, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tham quan trưng bày một số hình ảnh và tư liệu về kết quả 10 lần Hội thảo lý luận giữa hai Đảng.

Từ năm 2003 đến năm 2014, hai Đảng đã lần lượt tiến hành trao đổi lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về Chủ nghĩa xã hội và kinh tế thị trường; Xây dựng Đảng cầm quyền; Phát triển khoa học, hài hòa trong xây dựng kinh tế; Những vấn đề lý luận và thực tiễn về nông nghiệp, nông thôn, nông dân; Lý luận và thực tiễn về ứng phó với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu; Thúc đẩy xây dựng văn hóa trong điều kiện kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế; Làm tốt công tác quần chúng trong tình hình mới; Đổi mới mô hình tăng trưởng kinh tế; Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh trong tình hình mới và Xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Các cuộc hội thảo lý luận đã bám sát các vấn đề cấp bách đặt ra cho hai Đảng và góp phần quan trọng làm phong phú thêm kho tàng lý luận và kinh nghiệm thực tiễn cho mỗi Đảng trong quá trình lãnh đạo đất nước.