Tiến độ xây dựng nông thôn mới chậm - vì sao?

(NTO) Sau gần 2 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) và Nghị quyết số 02-NQ/TU ngày 24-5-2011 của Tỉnh ủy về “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng thực hiện chủ trương xây dựng nông thôn mới tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020”, mặt được đầu tiên là công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức cho cán bộ và nhân dân được đẩy mạnh.

Trên các vùng quê trong tỉnh cũng đã xuất hiện nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả, nhiều cách làm hay trong huy động người dân tự nguyện hiến đất cho các công trình công cộng… tích cực tham gia cùng địa phương xây dựng NTM.

Nông dân thôn Lương Tri (Nhơn Sơn, Ninh Sơn) áp dụng hiệu quả mô hình "1 phải, 5 giảm"
đưa năng suất lúa vụ mùa 2013 đạt trên 70 tạ/ha. Ảnh: Sơn Ngọc

Theo Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng NTM tỉnh, Đề án xây dựng NTM của tỉnh ta đến năm 2020 có 2 giai đoạn: 2011-2015 và 2016-2020; trong đó mục tiêu đến năm 2015 gồm có 11 xã đạt chuẩn NTM và đến năm 2020 có 24 xã. Năm 2011, tỉnh ta được phân bổ vốn từ ngân sách Trung ương trên 7,9 tỷ đồng. Với trách nhiệm được giao, Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng NTM đã lập xong các báo cáo kinh tế kỹ thuật xây dựng cơ sở hạ tầng các xã điểm của tỉnh và triển khai các mô hình: Sản xuất lúa giống nguyên chủng, trồng thâm canh lúa nước, nuôi thương phẩm cá điêu hồng, sản xuất bắp lai, sản xuất hành tím và chăn nuôi bò sinh sản tại các xã điểm và các xã dự kiến đạt chuẩn NTM giai đoạn 2011-2015. Về đào tạo cán bộ triển khai chương trình, ngành Xây dựng và Nông nghiệp-PTNT đã tổ chức tập huấn cho trên 450 cán bộ huyện, xã về công tác quy hoạch, quản lý đầu tư, xây dựng đề án NTM; tổ chức cho 30 cán bộ cấp xã, huyện tham gia lớp tập huấn xây dựng đề án NTM cấp xã tại trường Đào tạo cán bộ nông nghiệp 2 (TP. Hồ Chí Minh). Riêng năm 2012 đã có gần 180 cán bộ cơ sở (xã, thôn, HTX) được tập huấn 5 chuyên đề theo chương trình khung đào tạo cán bộ NTM của Bộ Nông nghiệp và PTNT.

Tuy nhiên, tiến độ xây dựng NTM ở tỉnh ta thời gian qua còn chậm so với kế hoạch đề ra. Trong năm 2012, do nguồn vốn hạn chế, Văn phòng Điều phối chỉ hỗ trợ xây dựng mô hình sản xuất ở 3 xã điểm với mức 80 triệu đồng/xã để thực hiện mô hình “1 phải, 5 giảm” trên cây lúa vào vụ đông- xuân. Ngoài nguồn vốn hỗ trợ trực tiếp từ chương trình, để đẩy mạnh phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân, Ban chỉ đạo tỉnh yêu cầu các ngành, các địa phương lồng ghép nguồn vốn của các chương trình, dự án khác hỗ trợ, đầu tư vào khu vực nông thôn. Về xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu, theo quyết định phân bổ kế hoạch vốn các Chương trình mục tiêu Quốc gia năm 2012 của UBND tỉnh, 11 xã phấn đấu đạt chuẩn vào năm 2015 được phân bổ tổng kinh phí 4,7 tỷ đồng để hỗ trợ bê-tông hoá đường trong thôn, xóm, đường nội đồng và kiên cố hoá kênh mương, dự kiến các công trình có khả năng hoàn thành cuối năm nay. Điều đáng nói, việc triển khai các chương trình trên chưa có sự tham gia đóng góp của cộng đồng, người dân.

Trong năm 2011, theo kế hoạch của Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh, toàn tỉnh phấn đấu hoàn thành cơ bản quy hoạch NTM cho 47 xã thuộc phạm vi chương trình, riêng với 3 xã điểm phải hoàn thành quy hoạch chi tiết và đề án NTM cấp xã. Nhưng vì chưa có sự thống nhất của các Bộ liên quan về hướng dẫn quy hoạch đã gây lúng túng cho địa phương, làm chậm tiến độ triển khai thực hiện. Do đó đến nay, tỉnh ta mới hoàn thành lập đồ án quy hoạch của 47 xã, chậm so với yêu cầu. Theo lãnh đạo Sở Xây dựng cho biết, để có kết quả phê duyệt đồ án quy hoạch này, lãnh đạo và các phòng chuyên môn của sở phải xuống từng xã đôn đốc, lấy ý kiến rất mất thời gian và bị động. Bước tiếp theo còn phải tiến hành quy hoạch chi tiết, tuy nhiên từ quy hoạch chung, các xã đã có cơ sở để triển khai lập Đề án xây dựng NTM và huy động sức dân.

Đánh giá về hiện trạng tiến độ xây dựng NTM, đồng chí Lê Kim Hiếu, Chi cục trưởng Chi cục PTNT kiêm Phó Thường trực Văn phòng điều phối Chương trình xây dựng NTM mới tỉnh cho biết: Qua thống kê của 11 xã phấn đấu đạt chuẩn NTM vào năm 2015, chúng tôi nhận thấy chủ yếu tập trung đạt các tiêu chí như: điện, bưu điện, hệ thống chính trị và an ninh trật tự. Còn các tiêu chí như giao thông, thuỷ lợi, cơ sở hạ tầng khác và nhóm tiêu chí về kinh tế, tổ chức sản xuất, văn hoá-xã hội-môi trường đều đạt ở mức thấp. Điều này cho thấy để đẩy nhanh tiến trình xây dựng NTM trong năm 2013, tỉnh ta còn phải đầu tư nhiều về cơ sở hạ tầng và phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập.

Từ kinh nghiệm thời gian qua, tỉnh ta đang phấn đấu hoàn thành công tác lập đề án xây dựng NTM cho các xã trong quý 1/2013. Trên cơ sở đề án được phê duyệt, Văn phòng điều phối Chương trình xây dựng NTM tỉnh sẽ chỉ đạo lồng ghép các chương trình, dự án để tập trung đầu tư, trước mắt ưu tiên đầu tư các công trình hạ tầng phục vụ sản xuất cho 11 xã phấn đấu đạt chuẩn NTM giai đoạn 2011- 2015 và quan trọng nhất là sự tham gia tích cực của người dân địa phương, chung tay xây dựng NTM.