Từ khi có Nghị quyết Trung ương 5 (khoá IX) “Về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể” và Chương trình hành động thực hiện nghị quyết của Tỉnh ủy, dưới sự lãnh đạo của Huyện uỷ Ninh Hải, vai trò, vị trí quan trọng của kinh tế tập thể ở địa phương được xác định rõ. Các cấp ủy xã, thị trấn đã đề ra chương trình hành động, các giải pháp tổ chức thực hiện, qua đó đã mang lại hiệu quả thiết thực.
Nông dân Ninh Hải chăm sóc cây nho. Ảnh: Văn Miên
Tính đến nay, toàn huyện Ninh Hải có trên 154 tổ hợp tác (THT), trong đó có 100 Tổ vay vốn, 16 Tổ cộng đồng nuôi trồng thủy sản, 16 Tổ khai thác thủy hải sản trên biển, 2 Tổ sản xuất muối, 1 Tổ sản xuất rau an toàn, 2 Tổ sản xuất hành tỏi, 12 Tổ làm đất và 5 Tổ cung ứng vật tư nông nghiệp. Về hợp tác xã (HTX), trên địa bàn huyện có 6 HTX đang hoạt động, trong đó có 4 HTX nông nghiệp, 1 HTX thủy sản và 1 Quỹ tín dụng nhân dân. Nhìn chung sau chuyển đổi hoạt động theo mô hình mới, các HTX nông nghiệp đã thích nghi với cơ chế quản lý mới, giải quyết được các khâu dịch vụ đáp ứng nhu cầu phục vụ sản xuất cho xã viên; năng động đổi mới phương thức hoạt động, linh hoạt trong sản xuất, chủ động tìm kiếm thị trường, hỗ trợ dịch vụ cho xã viên cùng phát triển. Điều này có thể thấy rõ ở HTX Dịch vụ Khánh Hải và HTX Dịch vụ tổng hợp Gò Đền (Tân Hải).
Không riêng lĩnh vực nông nghiệp, qua thực tiễn hoạt động đã xuất hiện nhiều mô hình kinh tế hợp tác làm ăn hiệu quả, đơn cử HTX Nghề cá Vĩnh Hy và Quỹ Tín dụng nhân dân Nhơn Hải. HTX Nghề cá Vĩnh Hy thành lập và đi vào hoạt động từ ngày 13-9-2001 với 50 xã viên, có vốn điều lệ 610 triệu đồng, ngoài nghề khai thác lưới đăng cố định, còn chuyên kinh doanh ngành nghề nuôi tôm hùm lồng, khai thác thủy sản, làm dịch vụ thu mua ủy thác các loại thủy sản; đến nay đã tăng lên 66 xã viên với vốn lưu động 1,1 tỷ đồng. Trong năm qua, HTX có tổng doanh thu đạt trên 4 tỷ đồng, tạo ra công ăn việc làm và tăng thu nhập cho người lao động, góp phần giảm tình trạng thất nghiệp và các tệ nạn xã hội tại địa phương. Quỹ Tín dụng nhân dân Nhơn Hải thành lập năm 1996 cũng kinh doanh tương đối có hiệu quả, hiện có trên 1.400 thành viên, cung ứng vốn vay cho hộ nông dân trồng trọt, chăn nuôi gia súc, nuôi trồng thủy sản, các hộ công thương nghiệp và kể cả cho hộ gia đình vay.
Bên cạnh hiệu quả về kinh tế, kinh tế hợp tác bước đầu đã giải quyết được một số vấn đề xã hội ở địa phương như: Tạo việc làm cho lực lượng lao động nhàn rỗi, tăng thu nhập và bảo đảm đời sống cho xã viên, góp phần xoá đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới. Điển hình là HTX Kinh doanh Dịch vụ tổng hợp Gò Đền, năm 2010 đã hỗ trợ dự án bê-tông hoá đường nội thôn Gò Thao dài 403m với số vốn đối ứng là 40% (150 triệu đồng). Năm 2011, HTX tiếp tục bê-tông hoá đường nội thôn Gò Đền và Gò Thao giai đoạn 5, có chiều dài 338,5 m với 40% vốn đối ứng (189 triệu đồng), số tiền này dự kiến sẽ thanh toán trong thời gian 2 năm 2012-2013. Cùng với sự phát triển của các HTX, hình thức kinh tế hợp tác giữa các hộ gia đình (THT) phát triển khá đa dạng và phổ biến cũng đã góp phần thay đổi bộ mặt đời sống nông thôn.
Trước tác động của kinh tế tập thể đối với nông nghiệp, nông thôn, những năm qua ở Ninh Hải đã có thêm nhiều mô hình kinh tế hợp tác được hình thành. Trong lĩnh vực nông nghiệp có HTX Phương Tiến (Phương Hải) thành lập năm 2010, hiện có 18 xã viên, với vốn lưu động 500 triệu đồng và HTX Mỹ Khánh (Nhơn Hải) vừa thành lập trong năm nay với 20 xã viên, vốn điều lệ 200 triệu đồng. Ngoài ra, hiện có 2 Liên minh sản xuất hành tỏi thuộc Dự án cạnh tranh nông nghiệp tỉnh là Liên minh sản xuất hành tỏi Tâm Hoàng Sơn (gồm các đối tác Công ty TNHH Tâm Hoàng Sơn, Tổ Hợp tác sản xuất hành tỏi Mỹ Hòa, xã Vĩnh Hải) và Liên minh sản xuất hành tỏi Hải Việt (gồm Công ty Hải Việt và Tổ Hợp tác sản xuất hành tỏi thôn Khánh Tân và xã Nhơn Hải).
HTX nói riêng, hình thức kinh tế hợp tác nói chung ở Ninh Hải đang là cầu nối để chuyển giao các tiến bộ khoa học -kỹ thuật, thực hiện các chương trình khuyến nông, khuyến ngư, phát triển hạ tầng kỹ thuật nông thôn, kiên cố hoá kênh mương, hỗ trợ cho xã viên, hộ nông dân. Vì vậy, Huyện uỷ Ninh Hải xác định cần tập trung mọi nỗ lực, phấn đấu đến năm 2015 và giai đoạn 2015-2020 đưa kinh tế HTX thoát khỏi những yếu kém tồn tại hiện nay, tiến tới ổn định và phát triển bền vững.
Vân Tuyền