Trong các yếu tố nguy cơ, có yếu tố nguy cơ không thể thay đổi được như yếu tố chủng tộc, gen di truyền, còn lại các yếu tố khác liên quan đến dinh dưỡng và lối sống, nếu quyết tâm thực hiện được sẽ hạn chế được trị số tăng huyết áp hoặc biến chứng nguy hiểm xảy ra, khả năng làm giảm hơn 50% tỷ lệ tử vong ở người tăng huyết áp.
Dinh dưỡng là yếu tố rất quan trọng. Để góp phần làm giảm tỷ lệ tăng huyết áp và biến chứng tăng huyết áp, việc dinh dưỡng cần lưu ý những điều sau:
- Không ăn mặn: Chỉ nên giới hạn 6 – 10 gam muối/ngày, trong trường hợp bệnh lý còn phải hạn chế ít hơn 3 gam muối/ngày. Luôn hạn chế dùng thực phẩm như các loại mắm, các loại dưa muối, cà muối, thịt muối; các thực phẩm chế biến sẳn, các thức ăn đóng gói. Lưu ý cần tập cho trẻ em ăn ít muối từ khi còn nhỏ.
- Không nên tiêu thụ quá nhiều thịt: Ăn nhiều thịt chưa hẳn là tốt cho cơ thể vì làm tăng mỡ (Cholesterol) máu, nguy cơ xơ vữa mạch máu. Khuyến cáo chỉ nên ăn khoảng 3kg thịt/tháng, ăn cá ít nhất 3 lần/tuần và khoảng 3 kg/người/tháng và 3 kg đậu miếng (đậu phụ)/tháng.
- Giữ đừng để béo phì: Nếu chúng ta thực hiện được các hướng dẫn trên như ăn nhiều cá, nhiều rau, củ, quả và ít mỡ thì ít có nguy cơ béo phì. Và nếu duy trì việc tập thể dục đều đặn hàng ngày khoảng 30 phút sẽ góp phần giữ cho trọng lượng ổn định và sức khỏe tốt.
- Không dùng quá nhiều rượu, bia: Tổ chức Y tế thế giới quy định 1 đơn vị bia, rượu là khoảng 50 ml rượu mạnh hoặc 150 ml rượu vang hoặc một lon bia; uống 3 đơn vị bia, rượu là nhiều và uống hơn 2 lần/ tuần là nhiều.
- Hút thuốc lá: Gây co mạch làm tăng nguy cơ tăng huyết áp và còn quá nhiều tác hại khác mà hầu như ai cũng biết. Nên hạn chế hút thuốc hoặc bỏ hẳn thuốc lá là tốt nhất.
Việc điều trị tăng huyết gồm 3 phương pháp: dinh dưỡng, vận động và dùng thuốc. Ai cũng biết việc khuyên bệnh nhân dùng thuốc điều trị tăng huyết áp thì dễ dàng hơn là khuyên họ thay đổi cách sống và dinh dưỡng. Việc thực hành dinh dưỡng và lối sống khỏe làm giảm số ca tăng huyết áp mới là chủ lực và là chiến lược bền vững của việc kiểm soát tăng huyết áp. Rất mong cá nhân và cộng đồng hưởng ứng để có sức khỏe tốt.
BS. Nguyễn Năm