I. Công khai các khoản thu
Các khoản thu bắt buộc phục vụ đào tạo trong nhà trường
- Học phí đối với các cấp học theo Quyết định số 46/2011/QĐ-UBND ngày 14-9-2011 của Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận; Nghị định số 49/2010/NĐ-CP ngày 14-5-2010 của Chính phủ, Thông tư số 29/2010/TTLT-BGDĐT-BTC-BLĐTBXH ngày 15-11-2010 của Liên tịch Bộ Giáo dục và Đào tạo – Bộ Tài chính – Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội;
- Học phí học 2 buổi/ngày, học ngoại ngữ ở cấp tiểu học (nơi chưa được giao đủ biên chế), tiền đóng góp ban đầu bán trú ở cấp tiểu học;
- Học phí các lớp Ngoại ngữ - Tin học;
- Lệ phí tuyển sinh Đại học, Cao đẳng, TCCN;
Ngoài mức thu học phí, các trường còn phải công khai các chế độ miễn, giảm, hỗ trợ chi phí học tập đối với học sinh.
Các khoản thu phục vụ trực tiếp cho học sinh, sinh viên
a) Giáo dục mầm non:
- Sổ liên lạc; biểu đồ phát triển trẻ; bông hồng, bông sen;
b) Giáo dục phổ thông:
- Tiền Học bạ; tiền Bảo hiểm y tế; tiền Phiếu phối hợp giáo dục; tiền Văn bằng, Chứng chỉ.
Các khoản thu tự nguyện
a) Hội Cha mẹ học sinh có thể thỏa thuận thành lập quỹ để hoạt động (nội dung thu, chi theo quy định tại Thông tư số 55/2011/TT-BGDĐT ngày 22-11-2011 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT).
b) Các dụng cụ học tập, vật dụng sinh hoạt, khoản đóng góp để chăm sóc trẻ thuộc trách nhiệm của cha mẹ học sinh để phục vụ trực tiếp cho con, em mình (cha mẹ học sinh hoặc người giám hộ có thể lựa chọn hình thức nộp tiền để nhà trường mua hộ hoặc có thể nộp bằng hiện vật), bao gồm:
+ Các loại vở phục vụ học tập như: vở bé tập tạo hình, vở làm quen chữ cái, vở bé tập tô, vở bé làm quen với toán v.v…;
+ Các khoản thu mua sắm dụng cụ cá nhân trẻ: khăn mặt (2 cái/năm), bút chì, chì sáp, đất nặn, keo dán, giấy màu, hồ dán, màu nước, kéo, ca uống nước, bàn chải đánh răng, gối, nệm cá nhân v.v…;
+ Tiền trực trưa ở các trường mầm non;
+ Các khoản thu phục vụ sinh hoạt cho trẻ: tiền nước uống, vệ sinh phí (giấy vệ sinh, xà phòng…), tiền ăn, tiền chất đốt (đối với đơn vị tổ chức bán trú).
Sau khi chi tiêu phải báo cáo công khai quyết toán kinh phí tại các cuộc họp toàn thể cha mẹ học sinh lớp và các cuộc họp toàn thể Ban đại diện cha mẹ học sinh trường. Không quy định mức kinh phí ủng hộ bình quân cho các cha mẹ học sinh.
c) Ban đại diện cha mẹ học sinh không được quyên góp của người học hoặc gia đình người học các khoản thu sau:
- Các khoản ủng hộ không theo nguyên tắc tự nguyện.
- Các khoản ủng hộ không phục vụ trực tiếp cho hoạt động của Ban đại diện cha mẹ học sinh như: Bảo vệ cơ sở vật chất của nhà trường, bảo đảm an ninh nhà trường; trông coi phương tiện tham gia giao thông của học sinh; vệ sinh lớp học, vệ sinh trường; khen thưởng cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường; mua sắm máy móc, trang- thiết bị, đồ dùng dạy học cho trường, lớp học hoặc cho cán bộ quản lý, giáo viên và nhân viên nhà trường; hỗ trợ công tác quản lý, tổ chức dạy học và các hoạt động giáo dục; sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình của nhà trường.
Việc thu, chi kinh phí của Ban đại diện cha mẹ học sinh phải bảo đảm nguyên tắc công khai, dân chủ, minh bạch, đúng quy định của pháp luật.
Các khoản thu không bắt buộc, không phục vụ đào tạo, không thuộc nhiệm vụ của trường
- Thu đồng phục, quần áo thể dục - thể thao, phù hiệu học sinh;
- Thu quỹ lớp;
- Thu Bảo hiểm thân thể tại các công ty Bảo hiểm thương mại.
Một số nội dung cần lưu ý:
a) Các loại sổ, tài liệu ngân sách nhà nước chi:
(1) Sổ điểm lớp, sổ đăng bộ, sổ đầu bài, sổ chủ nhiệm lớp.
(2) Sổ theo dõi công tác PCGDTH, PCGDTHĐĐT, sổ điều tra trình độ văn hóa.
(3) Sổ theo dõi nhóm lớp, sổ nhật ký và đánh giá trẻ, sổ đăng bộ cấp mầm non.
b) Giáo viên tự mua:
Sổ điểm giáo viên, kế hoạch giảng dạy theo tuần, sổ dự giờ.
c) Nguyên tắc:
- Các cơ sở GD&ĐT không được thu thêm bất cứ khoản thu nào khác ngoài các khoản thu trên;
- Thực hiện nguyên tắc công khai, dân chủ, minh bạch; đối với những khoản thu hợp pháp theo quy định của Nhà nước thì phải được quản lý thông qua hệ thống sổ sách kế toán, báo cáo tài chính với cơ quan quản lý trực tiếp; các khoản thu phục vụ trực tiếp cho học sinh, sinh viên, thu tự nguyện thì tổ chức nào thu, tổ chức đó thực hiện theo dõi trên sổ sách của tổ chức đó, thực hiện công khai việc sử dụng nguồn thu cho tổ chức, cá nhân ủng hộ.
Trường hợp, cần thiết để đảm bảo lưu trữ lâu dài thì các cơ sở GD&ĐT có thể theo dõi trên sổ sách kế toán và thực hiện quản lý chứng từ như: khoản thu về ngân sách, thu hợp pháp khác và hạch toán vào tài khoản tương ứng, báo cáo với cơ quan quản lý cấp trên trực tiếp.
- Các đơn vị tuyệt đối không được để ngoài sổ sách kế toán và báo cáo tài chính bất kỳ khoản thu hợp pháp về GD&ĐT theo quy định của Nhà nước.
- Các đơn vị, trường học, thường xuyên hoặc định kỳ tổ chức tự kiểm tra công tác quản lý tài chính, tài sản nói chung và việc công khai các khoản thu và trong đơn vị. Các cấp quản lý sở, phòng đưa vào kế hoạch thanh tra năm học nội dung này để giúp các đơn vị trong toàn ngành quản lý hiệu quả và chống lạm thu.
II. Nội dung và hình thức công khai
Các trường công lập và ngoài công lập đều thực hiện 3 công khai để học sinh, sinh viên, giáo viên, các tổ chức, đoàn thể trong nhà trường, Ban đại diện cha mẹ học sinh biết những nội dung như sau:
Nội dung công khai:
a) Công khai cam kết chất lượng giáo dục và chất lượng giáo dục thực tế:
- Cam kết chất lượng giáo dục;
- Chất lượng nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục thực tế;
- Đạt chuẩn quốc gia: kế hoạch xây dựng cơ sở giáo dục đạt chuẩn quốc gia và kết quả đạt được qua các mốc thời gian.
b) Công khai điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục:
- Cơ sở vật chất;
- Đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý và nhân viên.
c) Công khai thu, chi tài chính:
- Tình hình tài chính của cơ sở giáo dục;
- Học phí và các khoản thu khác từ người học;
- Các khoản chi theo từng năm học;
- Chính sách và kết quả thực hiện chính sách hàng năm;
- Kết quả kiểm toán, thanh tra (nếu có).
Hình thức công khai:
Các trường công lập và ngoài công lập đều thực hiện công khai thông qua các phương tiện thông tin nội bộ, giáo viên và các tổ chức, đoàn thể trong nhà trường và Ban đại diện cha mẹ học sinh; các kỳ họp, các báo cáo thường kỳ quý, năm, trên website của nhà trường…
Lê Bá Phương
(Sở Giáo dục và Đào tạo Ninh Thuận)