Quy hoạch nông thôn mới chậm. Vì sao?

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) và Nghị quyết số 02-NQ/TU ngày 24-5-2011 của Tỉnh ủy về “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng thực hiện chủ trương xây dựng nông thôn mới tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020”, trong thời gian qua các cấp, các ngành đã có nhiều nỗ lực trong chỉ đạo, điều hành, bước đầu đạt được một số kết quả. Tuy nhiên do các các văn bản hướng dẫn thực hiện chương trình chậm ban hành đã gây lúng túng cho các địa phương khi triển khai thực hiện.

(NTO) Theo Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng NTM tỉnh, từ nguồn vốn phân bổ trực tiếp của chương trình, Ban chỉ đạo đã hỗ trợ các địa phương thực hiện các mô hình hỗ trợ sản xuất với quy mô 180 ha lúa giống nguyên chủng, 1,2 ha ao nuôi thương phẩm cá điêu hồng, 6 ha bắp lai, 1 ha hành tím và chăn nuôi 65 con bò sinh sản. Nhìn chung các mô hình đã thực hiện đạt được mục tiêu và hiệu quả đề ra. Bên cạnh nguồn vốn từ chương trình, Ban chỉ đạo còn yêu cầu các huyện, các ngành lồng ghép các chương trình khác triển khai trên địa bàn. Riêng nguồn vốn xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu, đã được phân bổ cho 3 xã điểm của tỉnh là Phước Thái (Ninh Phước), Nhơn Sơn (Ninh Sơn) và Xuân Hải (Ninh Hải) với kinh phí 600 triệu đồng/xã, để đầu tư bê-tông hóa đường thôn xóm và kiên cố hóa kênh mương nội đồng.

Hạ tầng giao thông được đầu tư đã làm thay đổi bộ mặt nông thôn xã Phương Hải.

Đến nay, các công trình đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ xây dựng NTM, trong năm qua Văn phòng Điều phối tỉnh đã phối hợp Ban chỉ đạo chương trình xây dựng NTM các huyện tổ chức tập huấn về công tác quy hoạch, quản lý đầu tư, xây dựng đề án NTM cho 450 học viên là cán bộ đoàn thể cấp tỉnh, các đơn vị tư vấn lập quy hoạch và thành viên ban chỉ đạo huyện, xã, thôn. Ngoài ra, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tổ chức cho 30 cán bộ cấp xã, huyện tham gia lớp tập huấn xây dựng đề án NTM cấp xã tại Trường Đào tạo cán bộ nông nghiệp 2 (TP. Hồ Chí Minh).

Hiện nay, Văn phòng Điều phối tỉnh và các phòng nghiệp vụ cấp huyện đã triển khai xây dựng đề án xây dựng NTM cho toàn bộ 47 xã nhưng chỉ mới phân bổ vốn cho 20 xã, với kinh phí 15 triệu đồng mỗi xã. Tùy theo điều kiện, năng lực, tình hình cụ thể, các xã có thể chọn hình thức thuê tư vấn, phối hợp cùng các phòng nghiệp vụ của huyện hoặc xã tự thực hiện. Tính đến thời điểm hiện tại, các xã vẫn còn đang trong quá trình xây dựng đề án (do quy hoạch ở các xã chưa được phê duyệt). Chính việc lập đồ án quy hoạch NTM là vướng mắc lớn nhất trong quá trình triển khai thực hiện. Theo kế hoạch của Ban chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM tỉnh, trong năm 2011 tỉnh ta phấn đấu hoàn thành cơ bản quy hoạch NTM cho 47 xã thuộc phạm vi chương trình, riêng với 3 xã điểm phải hoàn thành quy hoạch chi tiết và đề án NTM cấp xã. Nhưng do chưa có sự thống nhất của các bộ liên quan về hướng dẫn quy hoạch đã gây lúng túng cho địa phương, làm chậm tiến độ triển khai thực hiện. Do đó, đến nay cả tỉnh chỉ mới có 31 xã được phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch và đang triển khai lập quy hoạch, chưa có xã nào được phê duyệt đồ án quy hoạch.

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, năm 2011 kế hoạch phân bổ vốn từ ngân sách Trung ương cho tỉnh ta là trên 7,9 tỷ đồng, nhưng đến cuối năm mới giải ngân được 57,75%, số còn lại phải chuyển sang năm nay để tiếp tục thực hiện. Nguồn vốn chưa giải ngân có một phần là vốn hỗ trợ sản xuất nhưng chủ yếu chính là vốn lập đồ án quy hoạch và xây dựng đề án NTM. Theo lãnh đạo Sở Xây dựng, cuối năm ngoái, Thông tư liên tịch quy định việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xã xây dựng NTM đã có hiệu lực thi hành nên vấn đề tiến độ quy hoạch nhanh hay chậm hiện nay là phụ thuộc vào quy trình thực hiện của xã, trong đó đáng chú ý nhất là bước tổ chức họp tham khảo ý kiến và sự đồng thuận của người dân. Đồng chí Lê Kim Hiếu, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, kiêm Phó Thường trực Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng NTM tỉnh lo lắng: “ Đáng nói là mặt hạn chế trong công tác tuyên truyền, phần đông cán bộ và nhân dân còn chưa hiểu đầy đủ về xây dựng NTM, chưa hiểu nhà nước chỉ định hướng và hỗ trợ một phần kinh phí, còn việc huy động nguồn lực là do chính quyền cơ sở và người dân chính là chủ thể quyết định trong xây dựng NTM”.

Để hoàn thành những mục tiêu cơ bản về xây dựng NTM trong năm nay, Ban chỉ đạo tỉnh xác định trước hết tập trung hoàn thành công tác lập đồ án quy hoạch và đề án xây dựng xã NTM trong quý 2, lựa chọn tiêu chí cần ưu tiên thực hiện trước theo nội dung đề án. Nhưng theo chúng tôi, điều cần quan tâm nhất là phải nâng cao nhận thức của cán bộ và nhân dân về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.