Bằng mắt thường, người tiêu dùng không thể phân biệt thịt "bẩn"
khi đã được tẩm hóa chất (ảnh nhỏ).
Bột săm pết có thể... chết người!
Mục tiêu đầu tiên của nhóm PVĐT báo SK&ĐS là phải lùng mua được thứ bột tẩm ướp có khả năng biến thịt thối thành thịt tươi mà những kẻ buôn bán thứ thịt này vẫn đồn đại. Rất thận trọng, chúng tôi nhập vai là chủ một quán cơm bình dân xâm nhập vào gian hàng các hộ KD mặt hàng đồ khô tại chợ Đồng Xuân hỏi mua bột làm tươi thịt. Thật bất ngờ khi hỏi mua loại bột này phóng viên đã được chủ gian hàng đưa ra bán rất công khai và chỉ mất 40.000 đồng là có thể sở hữu 1kg bột này. Trong lúc chờ lấy hàng, bà chủ gian hàng này còn dặn dò rất kỹ: “Lần sau nếu cần mua cứ đến chỗ chị, bao nhiêu cũng có. Mà sau nếu có hỏi mua thì nói là bột săm pết nhé, đừng nói là bột làm tươi thịt nghe sợ lắm!?”.
Thịt lợn vụn không nguồn gốc bày bán trên nền đất ở chợ Vồ.
Bà chủ còn chu đáo dặn: “Em nhớ khi khuấy bột phải cẩn thận đeo găng tay vào nhé, không thì hại lắm. Và không nên để ở nơi có nhiệt độ cao, rất dễ cháy”. Theo quan sát của chúng tôi, thứ bột làm tươi thịt được giới buôn bán gọi với cái tên rất mĩ miều “bột săm pết”này có màu trắng mịn, không mùi, dễ tan trong nước. Chúng được đóng trong các túi nilon với trọng lượng 1kg. Những người bán loại bột này không bao giờ bán dưới 1kg vì theo họ, giá thành chẳng đáng là bao nên đóng trọn gói 1kg.
Để kiểm chứng thực hư sự “thần kỳ” của loại bột này, phóng viên báo SK&ĐS đã mua 4 lạng thịt chân giò lợn để trong túi nilon treo dưới trời nồm suốt 3 ngày để thịt ôi, xám đen và bốc mùi hôi thối rồi tiến hành thực nghiệm với loại bột làm tươi thịt này.
Theo đúng chỉ dẫn cách làm từ phía người bán hàng, phóng viên pha một thìa chất bột trắng nói trên, quấy tan trong nước rồi ngâm thịt vào. Khoảng 15 phút sau, miếng thịt khi được lấy ra đã trở nên hồng, tươi như lúc mới mua, hoàn toàn không còn mùi hôi.
Nhìn bề ngoài không thể biết đây là thịt thối đã được “mông” lại bằng thứ hóa chất độc hại kia. Tất cả chúng tôi đều rùng mình khi nghĩ đến những loại thực phẩm này nếu sử dụng sẽ như thế nào?!
Nơi PV mua được bột làm “tươi thịt” trước mặt lực lượng quản lý chợ Đồng Xuân.
Không thể không sợ
Có thể khẳng định thực tế trên thị trường tồn tại thứ bột có khả năng biến thịt ôi, thiu trở thành thịt tươi. Người tiêu dùng bằng mắt thường không thể phân biệt được khi những loại thịt bẩn này mang ra các chợ tiêu thụ. Đáng báo động ở chỗ thứ hóa chất độc này lại được bày bán công khai với giá rất rẻ. Hầu như ai có nhu cầu đều có thể mua chúng. Với thực trạng các loại hóa chất phù phép cho thực phẩm được mua bán rất dễ dàng như đã nêu trên, chúng tôi tiếp tục tìm hiểu tại một số địa điểm KD thực phẩm có nguy cơ cao. Tại chợ Vồ - Hà Đông, lượng thịt ế thường được tập trung vào khoảng giữa trưa đến chiều, giá cả các loại thịt được bày bán rẻ hơn gần một nửa so với giá thông thường. Một số người dân cho biết, phần lớn người mua thịt tại đây là các chủ hàng cơm bình dân, còn người dân ở đây không ai ăn các loại thịt này.
Qua quan sát, có thể thấy rằng, chưa nói gì đến chất lượng thịt như thế nào nhưng chỉ riêng việc thịt được bày trên bao tải, bàn gỗ mủn nát hay để ngay dưới đất để bán đã rất mất vệ sinh. Tiếp tục hành trình lần theo đường đi của các loại thực phẩm bẩn, tham khảo một người bạn KD cơm bình dân tại khu vực Hà Đông, quán của anh chủ yếu bán cho người lao động quanh khu vực này. Anh cho biết: “Nếu lấy đồ tươi thì phải bán giá cao, nhưng giá cao thì khách lại không đến quán của mình, cho nên mình cũng phải theo xu thế chung, với lại đồ ăn của quán cơm bình dân đều đã được nấu chín nên chắc cũng không ảnh hưởng gì lớn (?!).
Sau 15 phút ngâm trong hóa chất, thịt tươi trở lại.
Thực tế cho thấy, việc xử lý chưa nghiêm các hành vi vi phạm đã khiến cho một số đối tượng vi phạm tỏ ra coi thường pháp luật và khiến số lượng các vụ việc vi phạm ngày một gia tăng với nhiều hình thức tinh vi hơn. Bên cạnh đó, các chế tài xử phạt áp dụng đối với hành vi vi phạm pháp luật an toàn vệ sinh thực phẩm chưa đủ sức răn đe so với mức độ nguy hại mà hành vi này gây ra cho sức khỏe con người, cho môi trường, xã hội nên vi phạm không được ngăn chặn một cách triệt để. Theo thống kê của ngành y tế, hiện việc nhiều bệnh tật gia tăng trong đó có bệnh ung thư có một phần nguyên nhân từ việc người dân sử dụng thực phẩm nhiễm hóa chất, độc tố.
Trước thực tế trên, nhiều người nội trợ, nhiều gia đình rất lo sợ đối với chất lượng của các loại thực phẩm, sức khỏe bị ảnh hưởng trực tiếp qua từng bữa ăn hằng ngày. Thiết nghĩ, trách nhiệm của các cơ quan chức năng và có các chế tài xử lý nghiêm, đủ mạnh đối với những kẻ vô tâm KD thực phẩm độc hại đang là một vấn đề cần phải làm ngay.
Ý kiến chuyên gia và cơ quan chức năng
Sẽ công bố kết quả xét nghiệm
Sau khi mua được loại hóa chất biến thịt thối thành thịt tươi, phóng viên báo SK&ĐS đã cung cấp cho Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) Quốc gia để xét nghiệm và sẽ công bố kết quả xét nghiệm trong thời gian sớm nhất.
Theo TS. Lê Thị Hồng Hảo - Phó Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm ATVSTP Quốc gia: “Phụ gia và các chất được sử dụng trong thực phẩm đã được Bộ Y tế quy định rõ ràng theo danh mục số 3742/2001/QĐ-BYT. Tuy nhiên, hiện nay vì lợi nhuận nhiều người đã sử dụng các loại hóa chất, phụ gia không có trong danh mục, là những chất không được phép sử dụng gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Riêng đối với trường hợp chất làm tươi thịt như báo SK&ĐS phản ánh, chúng tôi sẽ tiến hành lấy mẫu xét nghiệm và khi có kết quả sẽ công bố chất đó ảnh hưởng đến sức khỏe như thế nào”.
Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội sẽ sớm tiến hành kiểm tra, xử lý
PV báo SK&ĐS trao đổi vấn đề này với ông Nguyễn Đắc Lộc - Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội được biết: Chất phụ gia dùng trong chế biến thực phẩm có 2 góc độ. Một là những chất phụ gia dùng trong chế biến thực phẩm có trong danh mục cho phép của Bộ Y tế được phép sử dụng. Những trường hợp còn lại đều vi phạm về ATVSTP, khi bị phát hiện sẽ lập tức tiến hành tịch thu, tiêu hủy. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Đắc Lộc, do chế tài xử phạt những trường hợp vi phạm này còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe nên chúng vẫn tồn tại trên thị trường. Ông Lộc cũng đề nghị báo SK&ĐS cung cấp thứ bột làm tươi thịt như phản ánh về Chi cục Quản lý thị trường Hà Nội để sớm tiến hành kiểm tra, xử lý.
Luật quy định vẫn còn chung chung
Luật sư Nguyễn Đông Khánh - Trưởng Văn phòng Luật sư Việt Quốc, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội cho biết: Điều 244 Bộ luật Hình sự quy định: Tội vi phạm quy định về ATVSTP thì người nào chế biến, cung cấp hoặc bán thực phẩm mà biết rõ là thực phẩm không bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh an toàn, gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người tiêu dùng, thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.
Mặc dù được quy định trong Bộ luật Hình sự nhưng chỉ khi xâm phạm đến tính mạng hoặc xâm phạm nghiêm trọng đến sức khỏe người khác mới bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Hơn nữa, việc quy định là “xâm phạm nghiêm trọng” quy định rất chung chung. Mặt khác, chủ thể của tội phạm là cá nhân nên trong trường hợp tổ chức vi phạm thì việc truy cứu trách nhiệm hình sự người đứng đầu tổ chức hay một cá nhân khác thì chưa được quy định cụ thể và còn nhiều tranh cãi.
Vì vậy, theo LS. Khánh, cần giải thích thế nào là “gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người tiêu dùng” và cơ quan nào sẽ trực tiếp thẩm định và xử lý cũng như kiến nghị các cơ quan tố tụng xử lý đối với hành vi “gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người tiêu dùng”.
Nguồn suckhoedoisong.vn