Nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới

Toàn tỉnh có 2/6 huyện (huyện Ninh Phước và Ninh Hải) đạt chuẩn NTM; 32/47 xã đạt chuẩn NTM và 12 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Các huyện đã công nhận 82 thôn đạt chuẩn NTM và 7 thôn đạt NTM kiểu mẫu. Tuy nhiên hiện nay, việc triển khai bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025 tại các địa phương của tỉnh còn nhiều khó khăn, thử thách.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, kết quả thực hiện bộ tiêu chí huyện NTM các huyện, hiện nay toàn tỉnh không có huyện nào đạt đủ 9 tiêu chí NTM cấp huyện theo yêu cầu của bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025. Cụ thể như huyện Ninh Hải và Ninh Phước chỉ duy trì được 7/9 tiêu chí, huyện Ninh Sơn đạt 6/9 tiêu chí; các huyện Thuận Nam, Bác Ái đạt 5/9 tiêu chí và huyện Thuận Bắc đạt 4/9 tiêu chí. Kết quả thực hiện cho thấy các huyện đều đạt tiêu chí số 3 về thủy lợi và phòng, chống thiên tai và chỉ tiêu số 4 về điện. Các tiêu chí còn lại liên quan đến quy hoạch, giao thông, y tế, văn hóa, giáo dục và môi trường có một số huyện chưa đạt. Đáng chú ý, hai huyện Ninh Phước và Ninh Hải đạt chuẩn theo tiêu chí cũ giai đoạn 2016-2020 cần hoàn thiện một số nội dung ở các tiêu chí chưa đạt theo yêu cầu của bộ tiêu chí giai đoạn 2021-2025. Cụ thể ở tiêu chí số 7, về môi trường các nội dung chưa đạt chủ yếu như phải xây dựng mô hình tái chế chất thải hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp quy mô cấp xã trở lên và xây dựng công trình xử lý nước thải sinh hoạt áp dụng biện pháp phù hợp.

Về thực hiện bộ tiêu chí xã NTM, theo kế hoạch năm 2024 các xã Phước Dinh, Phước Hoà, Ma Nới sẽ phấn đấu đạt chuẩn NTM. Tuy nhiên qua kiểm tra, giám sát các xã Ma Nới, Phước Hoà sẽ không đủ điều kiện đạt chuẩn năm 2024 do không hoàn thành đủ 19 tiêu chí, trong đó các tiêu chí thu nhập, nghèo đa chiều mức đạt chuẩn còn thấp so với yêu cầu. Do đó các xã này sẽ phải tiếp tục phấn đấu để hoàn thành mục tiêu vào năm 2025. Riêng xã Phước Dinh về cơ bản đã hoàn thành, đáp ứng các yêu cầu của tiêu chí để đạt xã NTM trong năm 2024. Đối với các xã phấn đấu đạt chuẩn năm 2025 gồm: Phước Đại, Phước Hà, Bắc Sơn hiện mới đạt từ 13-16 tiêu chí. Hiện xã Phước Đại đã đạt 15/19 tiêu chí, xã Phước Hà đạt 13/19 tiêu chí, xã Bắc Sơn đạt 16/19 tiêu chí; còn một số tiêu chí liên quan đến thu nhập, nghèo đa chiều, môi trường và an ninh chưa đáp ứng đủ, do đó các địa phương cần nỗ lực hơn nữa để đạt được mục tiêu NTM vào năm 2025.

Hiện nay, tỉnh đang tập trung triển khai các giải pháp đồng bộ để củng cố, nâng cao chất lượng từng tiêu chí theo bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM, NTM nâng cao và kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025 nhằm đưa Chương trình xây dựng NTM đi vào chiều sâu, thực chất, hiệu quả và bền vững. Tỉnh cũng tăng cường huy động các nguồn lực để thực hiện 11 nội dung thành phần và 6 chương trình chuyên đề trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng đời sống của người dân nông thôn và giải quyết các vấn đề tồn tại trong xây dựng NTM.

Để nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM, các địa phương đang dồn lực phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội để làm nền tảng trong xây dựng NTM. Trong năm 2024, với hơn 65 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Trung ương và gần 49 tỷ đồng ngân sách tỉnh hỗ trợ đối ứng thực hiện, các ngành, các địa phương đã phân bổ, triển khai đầu tư mới 20 công trình với tổng vốn đầu tư hơn 89 tỷ đồng; thực hiện 6 công trình chuyển tiếp với tổng nguồn vốn gần 8,5 tỷ đồng, đồng thời thanh toán 22 công trình đã hoàn thành với tổng nguồn vốn hơn 16 tỷ đồng. Ngoài nguồn vốn Trung ương phân bổ trực tiếp cho chương trình, các địa phương đã lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia, nguồn vốn các chương trình, dự án khác trên địa bàn để hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng nông thôn; huy động người dân đóng góp tiền, ngày công, hiến đất… để xây dựng NTM. Nhờ đó, diện mạo nông thôn trên địa bàn ngày càng thay đổi rõ rệt.

Ông Đặng Kim Cương, Giám đốc Sở Nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết, nhằm nâng cao chất lượng các tiêu chí trong xây dựng NTM, hoàn thành các mục tiêu theo kế hoạch, UBND tỉnh đã đề ra 8 nhóm nhiệm vụ và giải pháp để thực hiện, yêu cầu từng địa phương phải xác định rõ tiêu chí trọng tâm của bộ tiêu chí nông thôn mới các cấp giai đoạn 2021-2025; trong đó, chú trọng đến các tiêu chí liên quan trực tiếp về đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Đồng thời, tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức tuyên truyền tạo sự đồng thuận, khơi dậy sức dân trong xây dựng NTM. Các huyện, thành phố tập trung chỉ đạo và ưu tiên nguồn lực triển khai xây dựng NTM, củng cố, nâng cao chất lượng các tiêu chí trọng tâm như: Thu nhập, hộ nghèo, bảo hiểm y tế, tổ chức sản xuất, môi trường và an toàn thực phẩm, an ninh trật tự; các sở, ngành, hội, đoàn thể được phân công hỗ trợ các xã chủ động phối hợp với các huyện kịp thời hỗ trợ, giúp đỡ các xã tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc; trong đó, tập trung hỗ trợ các tiêu chí chưa đạt để phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ theo kế hoạch đề ra.

Anh Tuấn