Sau 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương (khóa XI) về xây dựng và phát triển văn hóa (VH), con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, được sự lãnh đạo, chỉ đạo định hướng kịp thời của trung ương; sự nỗ lực, quyết tâm của các cấp ủy, chính quyền và cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân trong tỉnh, nên đã thu được những kết quả ấn tượng tạo tiền đề, sức mạnh cho sự phát triển mọi mặt trong đời sống xã hội của tỉnh.
Ngay sau Nghị quyết số 33-NQ/TW được ban hành, công tác triển khai việc nghiên cứu, học tập và quán triệt nghị quyết được các cấp ủy, tổ chức đảng triển khai nghiêm túc, đạt kết quả. Tỉnh ủy ban hành Chương trình hành động số 282-CTHĐ/TU ngày 16/9/2014 thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW; chỉ đạo các huyện, thành ủy, đảng ủy trực thuộc, các sở, ban, ngành, Mặt trận và đoàn thể tỉnh xây dựng chương trình hành động thực hiện nghị quyết phù hợp với điều kiện và tình hình thực tiễn của từng địa phương, đơn vị, tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức của cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của VH đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các cấp ủy đảng, chính quyền đã bám sát Chương trình hành động của Tỉnh ủy để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai kế thừa, phát huy những giá trị VH truyền thống tốt đẹp của dân tộc, của quê hương, xây dựng con người Ninh Thuận có tinh thần khát vọng, ý thức tự trọng, tự chủ, sống và làm việc theo Hiến pháp, pháp luật, có tinh thần trách nhiệm đối với bản thân, gia đình và xã hội; thực hiện tốt mục tiêu xây dựng con người ngày càng phát triển toàn diện, hướng tới chân - thiện - mỹ; góp phần quan trọng trong xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) của tỉnh.
Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống VH”, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” tiếp tục đạt được những kết quả quan trọng, chất lượng ngày càng được nâng lên. Kết quả của các phòng trào, cuộc vận động đã phát huy sức mạnh trong các tầng lớp nhân dân thực hiện tốt các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển KT-XH, giữ vững quốc phòng, ổn định an ninh trật tự, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân. Toàn tỉnh phát động, xây dựng 395/397 thôn, khu phố VH (99,5%); xây dựng 2 huyện đạt chuẩn nông thôn mới; 33/47 xã VH nông thôn mới, trong đó có 12 xã đạt nông thôn mới nâng cao (68,1%); 12/18 (66,7%) phường, thị trấn đạt văn minh đô thị; 553/571 (96,8%) cơ quan, đơn vị đạt chuẩn về VH; 94,2% hộ được công nhận gia đình VH. Việc xây dựng gia đình, tộc họ, thôn, cơ quan, đơn vị, trường học VH đã có tác động tích cực đến đời sống VH ở cơ sở, cổ vũ các phong trào thi đua yêu nước trên tất cả các lĩnh vực KT-XH trên địa bàn. Các loại hình nghệ thuật quần chúng được các cấp quan tâm, tạo điều kiện thực hiện; hằng năm, tổ chức hàng trăm buổi diễn, liên hoan, hội thi, hội diễn nghệ thuật quần chúng, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt VH tinh thần của các tầng lớp nhân dân trong tỉnh.
Đồng bào Raglai ở thôn Cầu Gãy và thôn Đá Hang (Ninh Hải) biểu diễn nhạc cụ Mã la truyền thống. Ảnh: V.Nỷ
Công tác bảo tồn và phát huy giá trị các di sản VH, lịch sử trên địa bàn tỉnh được quan tâm và đạt được những kết quả quan trọng, nhất là phục vụ cho công tác phát triển du lịch, dịch vụ, giáo dục truyền thống lịch sử, VH cho thế hệ trẻ. Tính đến cuối năm 2023, trên địa bàn tỉnh có 239 di sản VH, di tích lịch sử, thắng cảnh được công nhận và xếp hạng; trong đó có 2 di tích quốc gia đặc biệt: Tháp Hòa Lai và tháp Pô Klong Garai; UNESCO đã công nhận Núi Chúa là Khu dự trữ sinh quyển thế giới và ghi danh “Nghệ thuật làm gốm của người Chăm vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp”; vịnh Vĩnh Hy được xếp hạng Di tích quốc gia danh lam thắng cảnh.. Hoạt động hội nhập, hợp tác quốc tế về VH từng bước được thực hiện. Quan tâm xây dựng lịch sử, địa chí của địa phương, sản phẩm đề tài “Địa chí Ninh Thuận” sẽ được in ấn, xuất bản và được xem là một trong những công trình chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025-2030.
Để thực hiện tốt các quan điểm, chủ trương về xây dựng và phát triển VH, con người Việt Nam trong Đại hội lần thứ XIII của Đảng và các chỉ thị, nghị quyết, kết luận... của trung ương về VH; đồng thời khắc phục hạn chế, giải quyết tốt các vấn đề đang đặt ra đối với sự nghiệp phát triển VH trên địa bàn tỉnh, Tỉnh ủy tiếp tục chỉ đạo tăng cường quán triệt, tuyên truyền, thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW, Kết luận số 76-KL/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, bài phát biểu chỉ đạo của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị VH toàn quốc, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng về phát triển VH, con người trong các cấp ủy đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể, cán bộ, đảng viên và nhân dân, qua đó nâng cao nhận thức, khơi dậy lòng yêu nước, ý chí tự cường, tinh thần đoàn kết, khát vọng xây dựng quê hương, đất nước phồn vinh, hạnh phúc của toàn Đảng bộ, toàn dân và toàn quân trong tỉnh.
Tăng cường đổi mới phương thức, nâng cao vai trò lãnh đạo của các cấp ủy đảng, sự quản lý của các cấp chính quyền trong xây dựng và phát triển VH, con người; gắn thực hiện Nghị quyết số 33-NQ/TW với Nghị quyết Trung ương 4 khóa XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ và Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh một cách hiệu quả, thiết thực. Thực hiện nghiêm các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, của Tỉnh ủy, UBND tỉnh về xây dựng VH, con người Ninh Thuận. Xây dựng và phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực VH, môi trường VH, thiết chế VH, đời sống VH. Bảo tồn, phát huy các giá trị VH truyền thống tốt đẹp; đấu tranh với cái xấu, cái ác, phi VH, phản VH. Nâng cao đời sống VH tinh thần của nhân dân; khắc phục chênh lệch về trình độ phát triển và hưởng thụ VH giữa các vùng, địa phương trên địa bàn. Thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước đối với VH; tập trung đầu tư xây dựng các thiết chế VH, nhất là cấp huyện, cấp xã, địa bàn dân cư. Đẩy mạnh xã hội hóa VH, nghệ thuật; khuyến khích quần chúng tham gia bảo tồn và phát huy các giá trị VH, văn nghệ truyền thống; mở rộng giao lưu VH; phát động các cuộc thi sáng tác tác phẩm văn học, nghệ thuật trên tất cả các lĩnh vực... Khai thác và phát huy giá trị sản phẩm đề tài “Địa chí Ninh Thuận” sau khi được xuất bản.
Xuân Bính