Chủ động ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước cục bộ, xâm nhập mặn

Theo nhận định của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, mùa khô năm 2023-2024 tại khu vực miền Trung và Tây Nguyên có thể xảy ra hạn hán, thiếu nước ngọt cục bộ, ảnh hưởng đến sản xuất, sinh hoạt của nhân dân trong mùa khô năm 2024. Để chủ động ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước cục bộ, xâm nhập mặn theo Công điện số 04/CĐ-TTg ngày 15/1/2024 của Thủ tướng Chính phủ. Ngày 19/1/2024, UBND tỉnh ban hành Công văn số 315/UBND-KTTH yêu cầu giám đốc các sở, ban, ngành, Chủ tịch UBND các huyện, thành phố, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị liên quan tập trung triển khai các nhiệm vụ, giải pháp để chủ động ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh.

Công văn của UBND tỉnh giao Đài Khí tượng thủy văn tỉnh theo dõi sát diễn biến thời tiết, tăng cường dự báo, cảnh báo, nhận định về tình hình khí tượng thủy văn. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo Chi cục Thủy lợi, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi phối hợp với UBND các huyện, thành phố theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết để tổ chức tích nước hợp lý các hồ chứa, bảo đảm tích được lượng nước tối đa theo công trình. Chủ trì, cùng với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi làm việc với Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim- Hàm Thuận - Đa Mi thống nhất kế hoạch điều tiết nước hồ Đơn Dương vừa đảm bảo phục vụ phát điện và bổ sung nước cho hạ du, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh trên địa bàn tỉnh.

Chỉ đạo Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn khẩn trương rà soát, đánh giá hiện trạng công trình cấp nước sạch nông thôn, đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động và đảm bảo cấp nước cho nhân dân, nhất là khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng có nguy cơ thiếu nước sinh hoạt trên địa bàn tỉnh; thực hiện các biện pháp bảo vệ công trình cấp nước nông thôn tập trung; kịp thời khắc phục, sửa chữa các công trình bị ảnh hưởng do mưa, lũ, giảm tối thiểu việc gián đoạn hoạt động cấp nước; xây dựng phương án cấp nước cho các điểm di dời tập trung và hỗ trợ, hướng dẫn người dân các giải pháp trữ nước, sử dụng hóa chất xử lý nước an toàn cho hộ gia đình.

Chỉ đạo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phối hợp với các đơn vị, địa phương, căn cứ tình hình cụ thể về nguồn nước và khả năng cấp nước, điều chỉnh mùa vụ, cơ cấu cây trồng phù hợp, chuyển đổi diện tích trồng lúa ở vùng hạn hán, chưa bảo đảm cấp nước sang cây trồng cạn. Bố trí cơ cấu sản xuất nông nghiệp phù hợp với khả năng nguồn nước, những diện tích có nguy cơ nguồn nước không đủ cung cấp cho cả vụ cần phải điều chỉnh lịch xuống giống để tránh thời điểm hạn hán, xâm nhập mặn gay gắt trùng thời gian sinh trưởng nhạy cảm của cây trồng; đối với cây trồng dài ngày, có giá trị kinh tế cao cần tăng cường áp dụng các kỹ thuật canh tác nông nghiệp tiên tiến, sử dụng giống mới có khả năng kháng sâu bệnh, thích nghi với điều kiện hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; bố trí vùng sản xuất cho cây trồng cùng khả năng chịu hạn, mặn và nhu cầu dùng nước để thuận tiện cho việc phân phối, điều tiết nước.

Chỉ đạo Trung tâm Khuyến nông phối hợp với các đơn vị, địa phương tăng cường chuyển đổi mạnh cơ cấu cây trồng từ lúa sang cây trồng cần ít nước tưới hơn và phù hợp với nhu cầu của thị trường, chuyển từ phát triển theo số lượng sang chất lượng. Chỉ đạo Chi cục Chăn nuôi và Thú y phối hợp với các đơn vị, địa phương hướng dẫn người chăn nuôi tận thu các nguồn thức ăn để chế biến, dự trữ trong mùa khô, hạn; không chăn thả gia súc ngoài trời khi nắng nóng, nuôi nhốt gia súc tại chuồng hoặc cố định gia súc ở những nơi có cây xanh bóng mát; giảm mật độ nuôi nhốt đối với gia súc, gia cầm.

Các đơn vị: Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Y tế, Sở Xây dựng căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ động chỉ đạo, triển khai quyết liệt các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, hướng dẫn người dân các kỹ năng để bảo vệ sức khỏe khi nắng nóng gay gắt kéo dài, không để thiếu nước cho sinh hoạt và ảnh hưởng tới sản xuất, nhất là đối với các lĩnh vực trọng yếu trên địa bàn, lĩnh vực đơn vị mình quản lý. Sở Thông tin và Truyền thông, Đài Phát thanh và Truyền hình Ninh Thuận, Báo Ninh Thuận và các cơ quan truyền thông địa phương tiếp tục thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp, ngành, tổ chức, đơn vị và người dân để thay đổi nhận thức, chủ động sử dụng tiết kiệm điện, nước, chủ động ứng phó với tình trạng hạn hán, thiếu nước.

Giao Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi, theo dõi tình hình khí hậu, thời tiết, thủy văn, lượng mưa trong thời gian tới. Phối hợp với các địa phương tổ chức hướng dẫn người dân sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, ưu tiên bảo đảm cấp nước sinh hoạt cho người dân, các cơ sở y tế, giáo dục và các nhu cầu thiết yếu khác, kiên quyết không để người dân thiếu nước sinh hoạt. Chủ động thực hiện điều tiết nước hợp lý, tiết kiệm, phù hợp với lịch sản xuất, cụ thể đến từng khu vực, xứ đồng; tăng cường công tác nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy, đảm bảo điều tiết nước nhanh và kịp thời cho sản xuất, tránh lãng phí nguồn nước. Tăng cường việc nạo các cửa lấy nước, hệ thống kênh mương, đắp đập tạm ngăn mặn, trữ nước ngọt trong hệ thống kênh mương, đào ao trữ nước, khoan giếng, lắp đặt và vận hành các trạm bơm dã chiến để tận dụng tối đa nguồn nước từ hệ thống sông, suối, dung tích chết hồ chứa và nguồn nước hồi quy trong nội đồng.

Đối với UBND các huyện, thành phố chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn tăng cường tổ chức thực hiện các giải pháp tưới tiên tiến, tiết kiệm nước cho lúa và cây trồng cạn (nông - lộ - phơi, ướt khô xen kẽ, phun mưa, nhỏ giọt,...), ưu tiên đáp ứng nhu cầu nước tối thiểu vào các thời kỳ nhạy cảm về nước của cây trồng, đặc biệt với cây ăn quả, cây trồng có giá trị kinh tế cao. Hướng dẫn người chăn nuôi tận thu các nguồn thức ăn để chế biến, dự trữ trong mùa khô, hạn; không chăn thả gia súc ngoài trời khi nắng nóng, nuôi nhốt gia súc tại chuồng hoặc cố định gia súc ở những nơi có cây xanh bóng mát; giảm mật độ nuôi nhốt đối với gia súc, gia cầm.

Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh thường xuyên theo dõi tình hình thời tiết, thủy văn để chủ động tham mưu xây dựng phương án ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh, chủ động tham mưu báo cáo UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh chỉ đạo kịp thời.

Linh Giang