(NTO) Trong cuộc thi chung kết năm Olympia lần thứ 11 do Đài truyền hình Việt Nam tổ chức vừa diễn ra sáng ngày 19-6-2011, ở phần thi Tăng tốc có một câu hỏi “Đây là gì?”. Các dữ kiện được đưa ra liên tục từ khó đến dễ cho đến khi hết thời gian của câu hỏi. Huy, Nhật, Lộc trả lời là “muối” còn Oanh trả lời là “muối ăn”. MC Tùng Chi cho đáp án của Oanh là sai nhưng sau đó hỏi ý kiến của Ban cố vấn chương trình. Sau một hồi giải thích, Ban cố vấn chương trình cho rằng câu trả lời của Oanh là chấp nhận được và cho đúng. Như vậy một câu hỏi mà có đến hai đáp án. Vậy muối và muối ăn là một? Muối có vô số loại muối (ngay cả muối ăn cũng có một số loại). Và muối ăn là một loại của muối. Có thể nói như thế này: muối ăn là muối nhưng muối đâu chỉ có muối ăn! ...
Trong các dữ kiện gợi ý câu trả lời có một dữ kiện: Tên một tác phẩm của Nguyễn Huy Thiệp “….của rừng”. Trong sự nghiệp cầm bút, cho đến thời điểm này, Nguyễn Huy Thiệp không có tác phẩm nào mang tên “Muối ăn của rừng” cả. Việc cho rằng hai đáp án đều đúng của Ban cố vấn chương trình lại hóa ra thừa nhận sự mâu thuẫn của các dữ kiện gợi ý trả lời. Trong khi yêu cầu của việc ra một câu hỏi thì các dữ kiện phải thống nhất và đồng bộ.
Câu hỏi được xây dựng bởi một Ban cố vấn của chương trình giàu kinh nghiệm, được sử dụng trong một cuộc thi đặc biệt quan trọng là trận chung kết năm Olympia. Tuy nhiên với câu hỏi ấy, người xem không khỏi băn khoăn, nghi ngờ về tính khoa học của nó.
Đặng Quang Sơn (THPT chuyên Lê Quý Đôn)