Theo điều tra tình hình sử dụng TL trong học sinh (HS) từ 13-15 tuổi vào năm 2014, tỷ lệ hút TL trong HS nam là 4,9% và HS nữ là 0,2%. Tỷ lệ hút thuốc này tuy có giảm (khoảng 1%) so với điều tra năm 2007. Tuy nhiên vẫn còn 47,7% HS thường xuyên hút thuốc thụ động tại nhà; 66,5% HS phơi nhiễm với khói thuốc tại các địa điểm công cộng trong nhà. Ngoài tác hại đến sức khỏe của việc hút thuốc, việc hút thuốc thụ động cũng là một nguyên nhân khiến HS trở thành người hút thuốc. Khi bắt đầu hút thuốc, các em chưa nhận thức đầy đủ tính chất gây nghiện và các nguy cơ mắc bệnh do việc hút thuốc. Hút thuốc càng sớm, bệnh xuất hiện sớm hơn và hậu quả cũng nặng nề hơn. Bên cạnh đó, hút thuốc trong HS còn là một trong những nguyên nhân làm tăng khả năng nhiễm các tệ nạn xã hội khác như nghiện ma túy, rượu...
Việt Nam là nước có số dân trẻ, việc phòng, chống tác hại TL trong trường học sẽ giúp ngăn ngừa các em không trở thành người hút thuốc, góp phần bảo vệ sức khỏe của các thế hệ tương lai của đất nước, giảm tỷ lệ hút thuốc trong cộng đồng, giảm các gánh nặng bệnh tật và kinh tế cho mỗi cá nhân, gia đình và toàn xã hội.
Ảnh minh họa.
Thực hiện trường học không khói thuốc giúp cho các em HS, các thầy, cô giáo đảm bảo quyền được hít thở bầu không khí trong lành, tránh khỏi các tác hại nguy hiểm của khói thuốc, đó là một biện pháp hữu hiệu trong việc ngăn chặn hành vi thử hút TL của các em HS, giảm tỷ lệ thanh thiếu niên hút thuốc, hỗ trợ tích cực những người hút thuốc giảm số lượng điếu hút và tăng thêm quyết tâm bỏ thuốc. Bên cạnh đó, việc thực hiện trường học không khói thuốc góp phần xây dựng nếp sống văn minh, lịch sự trong trường học, hạn chế được các nguy cơ cháy, nổ từ tàn thuốc, diêm, bật lửa... giảm chi phí vệ sinh môi trường.
Trong những năm qua, ngành Giáo dục đã tích cực triển khai nhiều hoạt động về công tác giáo dục sức khỏe, xây dựng môi trường lành mạnh, xanh - sạch - đẹp, đảm bảo sức khỏe cho cán bộ quản lý giáo dục, nhà giáo và HS, sinh viên trong nhà trường, đặc biệt là các hoạt động nhằm ngăn chặn, phòng ngừa các yếu tố nguy cơ và có ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe trong đó có TL và lạm dụng rượu bia, đồ uống có cồn. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã có yêu cầu các đơn vị trong toàn ngành triển khai thực hiện tốt các nội dung tăng cường các biện pháp phòng, chống tác hại của TL như:
Tổ chức tuyên truyền, phổ biến về tác hại của TL, các quy định của Luật Phòng, chống tác hại của TL cho toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động, người học tại cơ quan, đơn vị, trường học. Nội dung tuyên truyền tập trung vào việc thực hiện môi trường không khói TL tại cơ sở giáo dục, nơi làm việc, quyền của người không hút TL, trách nhiệm của người hút TL. Tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc các Quy định tại Chỉ thị số 56/2007/CT-BGDĐT ngày 2/10/2007 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo về tăng cường công tác phòng, chống tác hại của TL trong ngành Giáo dục; Thực hiện nghiêm quy định cấm hút TL hoàn toàn trong nhà tại các đại học, học viện, trường đại học, cao đẳng, cơ quan quản lý giáo dục; cấm hút TL hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, các trường trung cấp chuyên nghiệp, trung tâm tin học, ngoại ngữ, trung tâm giáo dục thường xuyên, học tập cộng đồng; đưa nội dung phòng, chống tác hại của TL vào kế hoạch hoạt động hằng năm, đưa quy định cấm hút TL tại nơi làm việc vào quy chế nội bộ, tiêu chuẩn xét danh hiệu thi đua, khen thưởng của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của cơ quan, đơn vị, trường học; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; nghiêm cấm việc mua, bán, quảng cáo, tiếp thị các sản phẩm, hình ảnh liên quan đến TL tại các cơ quan, đơn vị, trường học, trong các hoạt động giáo dục trong và ngoài nhà trường. Phối hợp với chính quyền địa phương thực hiện nghiêm quy định cấm bán TL phía ngoài cổng cơ quan, đơn vị và trường học. Phối hợp với cơ sở y tế tại địa phương để hỗ trợ, tư vấn và cai nghiện TL cho người hút thuốc.
Việc xây dựng trường học không khói TL không chỉ đem lại một môi trường học đường trong lành an toàn, bảo vệ sức khỏe cho mọi người mà còn hướng đến một nếp sống văn minh cho thế hệ tương lai. Trường học không chỉ chuyển tải kiến thức mà còn giáo dục, hình thành nhân cách HS, góp phần xây dựng môi trường phát triển lành mạnh, ngăn chặn tệ nạn xã hội xâm nhập. Hút TL tại trường học tác động xấu tới môi trường giáo dục và gây ô nhiễm khói thuốc thụ động. Bên cạnh đó, ảnh hưởng đến việc giáo dục, rèn luyện nhân cách và tác động xấu đến sức khỏe HS, song song với việc đưa công tác phòng, chống tác hại TL vào trường học, giáo viên cần đưa ra những nội dung linh hoạt vào giờ giảng một cách sinh động, phù hợp; vận động các em nói không với TL; coi trọng các hình thức trực quan, các hoạt động ngoại khóa, sân khấu hóa tuyên truyền phổ biến pháp luật về phòng, chống tác hại của TL; tổ chức các đợt sinh hoạt chuyên đề, diễn đàn, tọa đàm có chủ đề về tác hại của TL đối với sức khỏe của con người; sinh hoạt dưới cờ hằng tuần đều có tuyên truyền và đã cam kết không tàng trữ, không hút, không sử dụng các chất gây nghiện, trang bị cho HS các kỹ năng từ chối lời mời hút thuốc từ bạn bè. Các trường cần đẩy mạnh và làm phong phú các hoạt động xã hội, trong đó có các hoạt động lối sống, giáo dục kỹ năng sống cho HS; gắn biển phòng, chống tác hại của TL tại cổng trường; đồng thời thường xuyên tổ chức các hoạt động ngoại khóa cho HS.
Bên cạnh đó, chú trọng công tác phối hợp giữa gia đình và nhà trường về giám sát HS tại nơi cư trú; tổ chức cho HS ký cam kết không hút TL; phối hợp với chính quyền địa phương tăng cường công tác kiểm tra, nghiêm cấm việc mua bán, quảng cáo, tiếp thị các sản phẩm có hình ảnh liên quan đến TL tại trường học. Việc phòng, chống tác hại TL trong trường học giúp các em HS không hút thuốc, góp phần quan trọng bảo vệ sức khỏe của các thế hệ tương lai của đất nước.
Nhật Nam