Hút thuốc lá và sức khỏe sinh sản

Khói thuốc lá (TL) làm tăng nguy cơ trẻ sinh nhẹ cân (dưới 2.500 g), dị tật, đẻ non, thai chết lưu; hút thuốc thụ động gây viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, làm nặng thêm các triệu chứng hen và gây đột tử ở trẻ sơ sinh. Nguy cơ sảy thai ở phụ nữ hút thuốc cao gấp 3 lần so với phụ nữ không hút thuốc.

Hút thuốc lá gây ra nhiều tác hại đối với sức khỏe sinh sản của phụ nữ

Hút thuốc không chỉ gây ra ung thư phổi mà còn có thể dẫn đến những loại ung thư khác như ung thư miệng, môi, yết hầu, bàng quang, thận, dạ dày, gan, vú và cổ tử cung. Mức độ tăng nguy cơ phụ thuộc vào tuổi bắt đầu hút, hút thuốc càng sớm thì nguy cơ càng cao, số lượng thuốc hút trung bình với đơn vị là bao/năm tính bằng cách lấy số bao thuốc hút trung bình hằng ngày nhân với số năm hút, số lượng thuốc hút bao/năm càng lớn thì nguy cơ càng cao và thời gian hút càng dài thì nguy cơ cũng càng lớn. Đặc biệt hút TL có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe sinh sản của phụ nữ, nhất là giai đoạn mang thai.

Bên cạnh đó, tần suất chửa ngoài tử cung ở những người hút thuốc cao gấp 2,2-4 lần so với người không hút thuốc. Hút thuốc còn làm giảm tình trạng miễn dịch dẫn đến nhiễm trùng ở vòi trứng nhiều, gây nên vô sinh cao hơn ở người hút thuốc; gây sảy thai tự phát và nguy cơ sảy thai cao gấp 1,5-3,2 lần so với những người không hút thuốc.

TL làm hạn chế hiệu quả điều trị vô sinh. Những phụ nữ hút thuốc, ngoài tỉ lệ vô sinh nhiều hơn mà còn kém hiệu quả trong điều trị vô sinh, thụ tinh trong ống nghiệm ít thành công hơn và nếu có thai bằng thụ tinh trong ống nghiệm thì hay bị sảy thai hơn. Bản thân nhau thai cũng bị ảnh hưởng xấu bởi TL. Những phụ nữ hút TL hay bị bong rau non và hay bị rau tiền đạo gây chảy máu đe dọa tính mạng của thai phụ và thai nhi...

TL gây đẻ non, theo Hội Sản phụ khoa Mỹ ở những thai phụ hút 1 bao/ngày, tỷ lệ đẻ non cao hơn 20% so với phụ nữ không hút thuốc. Những trẻ đẻ quá sớm (dưới 37 tuần) thường hay gặp những biến chứng nguy hiểm có thể gây tử vong. Trẻ em sinh ra từ những bà mẹ sống với người hút thuốc thường có trọng lượng thấp hơn khi sinh. Hút thuốc thụ động làm giảm lượng oxy và chất dinh dưỡng đến với em bé qua nhau thai. Điều này cản trở sự phát triển của em bé bên trong tử cung, dẫn đến cân nặng khi sinh thấp.

Tỷ lệ sinh đẻ ở phụ nữ hút thuốc thấp hơn khoảng 30% so với phụ nữ không hút thuốc, những phụ nữ hút thuốc nguy cơ sảy thai cao gấp 1,5 lần so với những người không hút. Hút thuốc cũng làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung, gây mãn kinh sớm: Lý do chính dẫn đến mãn kinh sớm là do hút thuốc làm giảm nồng độ estrogen trong cơ thể người phụ nữ. Tất cả các phụ nữ từ sau 40 tuổi thì estrogen giảm dần từ từ, sau đó giảm nhanh chóng ở thời kỳ mãn kinh. Hết kinh khi người phụ nữ không sản xuất đủ hormon để duy trì chu kỳ kinh nguyệt. Theo một số nghiên cứu thì phụ nữ hút TL mãn kinh sớm hơn phụ nữ không hút thuốc trung bình là 1,74 năm.

Ngoài ra, tình trạng hút TL thường vẫn là thói quen của nam giới, chính vì vậy, phụ nữ và trẻ em trong mỗi gia đình phần lớn đều trở thành người bị hút TL thụ động. Thực tế cho thấy, trên thế giới có khoảng 1/3 số người trưởng thành vẫn đang thường xuyên phải tiếp xúc với khói TL thụ động mỗi khi ở nhà hoặc tại nơi công cộng, nơi làm việc có người hút thuốc.

Công tác phòng, chống TL mặc dù đã được hiện thực hóa thành luật nhưng để triển khai được luật trong đời sống vẫn còn nhiều bất cập. Cụ thể như: Việc vi phạm hút TL tại nơi công cộng vẫn rất phổ biến do việc làm này chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và bất chợt; người có thẩm quyền xử phạt ít, trong khi người vi phạm lại đông, diễn ra trên địa bàn rộng, tại Việt Nam được dự đoán vào khoảng 17-18 triệu người trước năm 2025. Trong khi đó, Quyết định số 1092/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ trong Chương trình sức khỏe Việt Nam có nêu rõ việc đặt mục tiêu giảm thiểu 37% tỷ lệ hút thuốc ở nam giới trưởng thành, đồng thời, giảm tỷ lệ hút thuốc thụ động của người dân tại nhà là 50% và tại nơi làm việc 35% vào năm 2025. Nhiều chuyên gia cũng đặt ra giả thiết nên chăng đây chính là thời điểm nghĩ đến việc "giảm thiểu tác hại" cho những người đang hút TL bên cạnh công tác tuyên truyền bỏ thuốc.

Thông điệp

Thuốc lá là kẻ thù nguy hiểm giết người dưới mọi hình thức (trực tiếp hay gián tiếp). Người hút thuốc chủ động, hút thuốc thụ động đều bị ảnh hưởng bệnh tật lên toàn bộ cơ thể. Tránh xa thuốc lá: Cai thuốc càng sớm càng tốt vì sức khỏe của bản thân và cộng đồng (trước 40 tuổi: giảm 90% tỷ lệ TV. Dừng hút thuốc trước khi quá muộn.