Mô tả cây
Ba kích còn có tên là cây ruột gà. Cây loại thảo, sống lâu năm, thân leo, lá mọc đối, cứng nhọn, dài 6-14cm, rộng 2,5-6cm, hình mác, non có màu xanh, về già có màu trắng mốc. Hoa lúc đầu trắng, au vàng, 2-10 cánh hoa, 4 nhị. Quả hình cầu, khi chín màu đỏ.
Người ta thường dùng rễ phơi hay sấy khô của cây ba kích.
Công dụng và liều dùng
Tính vị theo tài liệu cổ: Ba kích có vị cay ngọt, tính hơi ôn. Vào thận kinh. Có tác dụng ôn thận trợ dương, mạnh gân cốt, khử phong thấp. Dùng chữa dương uỷ, phong thấp cước khí, gân cốt yếu, mềm, lưng gối mỏi đau. Người âm hư, hoả thịnh, đại tiện táo bón cấm dùng.
Trong nhân dân, ba kích là một vị thuốc bổ trí não và tinh khí, dùng trong các bệnh liệt dương, sớm xuất tinh, di mộng tinh, phụ nữ kinh nguyệt không đều. Còn dùng chữa bệnh phong thấp, mạnh gân cốt.
Ngày dùng 4-10g dưới dạng thuốc sắc hay cao lỏng.
Đơn thuốc khác có ba kích
Ba kích nhục 10g, thục địa 10g, nhân sâm hoặc đảng sâm 4g, thỏ ty tử 6g, bổ cốt toái 5g, tiểu hồi hương 2g, nước 600ml. Sắc còn 200ml chia 3 lần uống trong ngày. Dùng chữa những người già yếu chân gối tê mỏi.
Đức Doãn (Theo Những Cây thuốc và Vị thuốc Việt Nam)