Mùa xuân ở Vườn quốc gia Núi Chúa

Chạy dọc tuyến đường ven biển đẹp như dải lụa, qua những khúc cua, dốc mềm mại, ngắm nhìn khung cảnh nguyên sơ xanh mát của rừng, của biển, chúng tôi mới hiểu vì sao VQG Núi Chúa lại được ví như là “lá phổi xanh”. Điểm độc đáo là nơi đây hội tụ đủ các điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, địa hình tạo nên hệ sinh thái khô hạn đặc trưng không chỉ ở Việt Nam mà cả vùng Đông Nam Á. VQG Núi Chúa nổi lên như một “viên ngọc” giữa lòng sa mạc với biển xanh, cát trắng, san hô đầy màu sắc cùng với những hang động kỳ vĩ.

Với diện tích tự nhiên khoảng 30.000 ha, VQG Núi Chúa là nơi giao hòa của cả ba không gian: rừng, biển và bán sa mạc với hệ sinh thái rất phong phú, đa dạng với nhiều loài động, thực vật quý hiếm, có tầm quan trọng quốc tế như: Voọc chà vá chân đen, cheo cheo lưng bạc, với các dải san hô và là nơi rùa biển hàng năm về đẻ trứng. Hệ thực vật rừng bao gồm 1.514 loài, trong đó có 54 loài thực vật được xếp hạng bị đe dọa trong Danh lục đỏ thế giới và Sách đỏ Việt Nam. Khu hệ động vật VQG Núi Chúa có 766 loài, trong đó 353 loài động vật có xương sống và 413 loài côn trùng. Có 60 loài động vật quý hiếm, trong đó có 48 loài động vật đang nằm trong nguy cơ tuyệt chủng theo Sách đỏ Việt Nam và 34 loài có nguy cơ tuyệt chủng toàn cầu. Hệ sinh thái biển đặc trưng là các hệ sinh thái rạn san hô, thảm cỏ biển, vùng triều và rừng ngập mặn. Đặc biệt, có sự hiện diện và phân bố rộng của các rạn san hô rất phong phú và đa dạng về hình thái và cấu trúc trên khoảng 2.300 ha với 310 loài san hô, có nhiều loài lần đầu tiên được ghi nhận ở Việt Nam...

Về cảnh quan, điểm thú vị nhất ở VQG Núi Chúa có lẽ là “hồ treo” trên vách núi đá, quanh năm có nước trong xanh và nhiều động, thực vật sinh sống. Vào mùa mưa, khi màu xanh của thảm thực vật bao trùm, những vỉa đá nổi lên trên mặt nước như những hòn non bộ. Công viên đá của VQG Núi Chúa là nơi giao hòa giữa biển, núi, đất, trời; là bức tranh thiên nhiên hùng vĩ với hàng nghìn tảng đá xếp chồng lên nhau, thách thức thời gian. Dưới chân núi, bãi Thịt là nơi duy nhất ở đất liền của Việt Nam có các loài rùa biển tìm đến đẻ trứng như rùa xanh, đồi mồi, đồi mồi dứa.

Nằm trong khu vực VQG Núi Chúa, biển Bình Tiên, vịnh Vĩnh Hy tựa như viên ngọc quý với làn nước xanh trong. Đi trên cung đường ven biển, phóng tầm mắt có thể chiêm ngưỡng toàn cảnh biển trời trong lòng những dãy núi. Khu bảo tồn biển Vĩnh Hy là nơi có rạn san hô đẹp và đa dạng nhất Việt Nam với trên 300 loài phong phú về hình dáng, màu sắc. Một sắc thái khác của san hô cũng có thể được tìm thấy ở Hang Rái. Nơi đây được ví là thác trên biển duy nhất ở du lịch Việt Nam. Vào lúc bình minh, dòng nước biển đổi màu một cách diệu kỳ theo ánh mặt trời, bên những vách núi cheo leo nổi bật giữa nền trời xanh ngắt…

Ông Nguyễn Tường Giao, Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý VQG Núi Chúa cho biết, để phát huy các giá trị tài nguyên đa dạng sinh học và cảnh quan thiên nhiên, VQG Núi Chúa đang xây dựng, tổ chức nhiều loại hình du lịch sinh thái như các tour du lịch biển, du lịch rừng, tour khám phá bí ẩn của hệ sinh thái khô hạn độc đáo nhất ở Việt Nam. Du lịch sinh thái phát triển tạo thêm nguồn thu phục vụ cho công tác bảo tồn đa dạng sinh học. Bên cạnh những sản phẩm du lịch tham quan, VQG Núi Chúa tiếp tục đổi mới các hoạt động du lịch sinh thái như xây dựng các tour, tuyến mới trong rừng và trên biển để tạo điểm nhấn như tour lặn biển ngắm san hô, tour tham quan bãi rùa đẻ, liên kết các điểm công viên đá - Hang Rái - vịnh Vĩnh Hy thành một tour khép kín. Việc xây dựng các tuyến, điểm du lịch sinh thái, đảm bảo phát triển bền vững đa dạng sinh học của Núi Chúa. Vườn chú trọng tuyên truyền, tập huấn về du lịch sinh thái cho nhân viên, khách du lịch, cộng đồng địa phương để nâng cao ý thức bảo vệ môi trường. Tập trung bảo tồn các hệ sinh thái rừng tự nhiên và rừng trồng, phòng chống cháy rừng, bảo tồn đa dạng sinh học biển; đẩy mạnh nghiên cứu, nhân giống một số loài cây đặc hữu, quý hiếm để phục vụ cho vườn ươm cây bản địa, nghiên cứu bảo tồn và phát triển tài nguyên cây dược liệu và các loài lan rừng quý hiếm; xây dựng khu bảo tồn biển cứu hộ các loài động vật biển quý hiếm; hỗ trợ phát triển mô hình sinh kế bền vững cho cộng đồng dân cư vùng đệm thôn Cầu Gãy, xã Vĩnh Hải tham gia các hoạt động du lịch, tham gia hướng dẫn viên tour du lịch rừng, thành lập tổ múa Mã La phục vụ du khách, tổ thủ công mỹ nghệ làm vòng, chuỗi từ hạt cây rừng, giữ xe, bán hàng…

Mỗi bước khám phá Núi Chúa lại là những cảm giác mới đầy lý thú khi được cảm nhận và trải nghiệm nét độc đáo của núi rừng khi mùa xuân đến. Hy vọng, với sự quan tâm của các cấp, các ngành, trong thời gian tới khi VQG Núi Chúa được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới, việc bảo tồn, gắn với sinh kế và phát triển du lịch ở đây sẽ phát huy hơn nữa, góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy du lịch của tỉnh phát triển; đồng thời tạo việc làm, thu nhập, nâng cao mức sống cho người dân địa phương.

Mai Phương