Những ngày đầu năm mới, về làng gốm Bàu Trúc, thị trấn Phước Dân (Ninh Phước), chúng tôi được nghe anh Phú Hữu Minh Thuần, Giám đốc Hợp tác xã Gốm Chăm Bàu Trúc (HTX) chia sẻ về nghề gốm nơi đây.
Dấu ấn quan trọng của gốm Bàu Trúc đó là vào năm 2018 khi Công ty Cổ phần Đầu tư và Du lịch Eurowindow Nha Trang - Công ty thành viên của Eurowindow Holding đến đặt vấn đề tham quan, tìm hiểu cách làm gốm và năng lực sản xuất tại làng nghề để hợp tác sản xuất một số sản phẩm gốm trang trí tại khu du lịch nghỉ dưỡng mang chuẩn 5 sao quốc tế Movenpick Resort Cam Ranh và Radisson Blu Resort Cam Ranh, lô hàng trị giá hơn 1,8 tỷ đồng. Sau nhiều lần gặp gỡ, trao đổi, cuối cùng, phía đối tác quyết định ký kết hợp đồng với HTX. Với anh Thuần lúc ấy, niềm vui, nỗi lo lẫn lộn. Vui vì HTX chưa từng nhận được đơn hàng lớn như thế. Lớn không chỉ vì giá trị hợp đồng mà còn vì tầm cỡ của dự án nơi mà các sản phẩm làm ra sẽ được trang trí tại đây. Điều này cũng đặt ra cho anh nhiều áp lực về chất lượng sản phẩm cũng như tiến độ giao hàng. Đặc biệt, mẫu mã sản phẩm hoàn toàn do đối tác thiết kế nên không phải bất cứ thợ gốm nào cũng làm được.
Thợ làm gốm Bàu Trúc say sưa với tác phẩm của mình.
Gần 1 năm rưỡi dồn tâm lực, giữa năm 2019, toàn bộ lô hàng hoàn thành đúng thời gian và được phía đối tác đánh giá rất cao. Phải đến lúc này, khi nhìn thấy những “đứa con tinh thần” của mình được đặt trong khu du lịch đẳng cấp, anh Thuần mới thật sự cảm nhận rõ niềm hạnh phúc. Anh hiểu rằng, gốm Bàu Trúc nay đã thật sự đổi phận. Không còn là những chiếc lu, chiếc thạp gắn với đời sống bình dị của người dân thôn quê hay là những sản phẩm gốm đơn điệu thường thấy, gốm Bàu Trúc nay là những sản phẩm mỹ nghệ đẹp mê đắm lòng người.
Sự hiện diện của gốm Bàu Trúc tại Movenpick Resort Cam Ranh và Radisson Blu Resort Cam Ranh mở ra câu chuyện về hành trình đổi phận của nó. Theo như anh Thuần chia sẻ: Có thể nói rằng, gốm Bàu Trúc hiện nay đang ở giai đoạn thăng hoa nhất khi các sản phẩm liên tục có mặt tại các khu biệt thự, khu nghỉ dưỡng, khu du lịch sang chảnh 4 sao, 5 sao mang đẳng cấp trong nước và quốc tế tại hầu khắp các tỉnh, thành phố trong cả nước. Năm 2020, mặc dù chịu ảnh hưởng của dịch COVID-19, nhưng các thợ làm gốm của làng Bàu Trúc luôn tất bật, không có ngày nghỉ vì tấp nập đơn hàng. Thậm chí, do lo ngại không đảm bảo tiến độ giao hàng nên HTX phải từ chối nhiều đơn hàng.
Tại thị trường quốc tế, hiện gốm Bàu Trúc đã có mặt ở Nga, Mỹ, Ý và Nhật Bản. Điều đáng mừng hơn nữa là, ngoài việc xuất bán qua các trung gian phân phối, đến thời điểm này, HTX đã có những lô hàng được ký kết và xuất khẩu thông qua hợp tác trực tiếp. Trong đó, đã xuất khẩu thành công lô hàng đầu tiên sang thị trường Nga. Lô hàng thứ hai đã hoàn thành nhưng chưa thể xuất đi do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Còn đối với đơn hàng từ phía đối tác Mỹ hiện vẫn đang trong quá trình sản xuất.
Khẳng định được thương hiệu, phát triển được thị trường, với bất cứ ngành nghề kinh doanh nào cũng là thành công lớn. Với gốm Bàu Trúc, điều đó càng có ý nghĩa hơn khi mà ngoài giá trị thương mại còn chứa đựng giá trị văn hóa tinh thần của cộng đồng Chăm. Ở bất cứ nơi đâu, khi nhìn thấy một sản phẩm gốm Bàu Trúc, người Chăm nói riêng và người Việt nói chung tự hào về một di sản văn hóa quốc gia còn được lưu giữ, tồn tại và phát triển. Đó là niềm vui lớn của cả cộng đồng, dân tộc.
Ngọc Diệp