Đẩy mạnh chuyển đổi cây trồng theo hướng bền vững

Nhìn lại công tác chuyển đổi cây trồng năm 2018 có nhiều chuyển biến tích cực hơn những năm trước. Trong đó, đáng biểu dương là có sự vào cuộc đồng bộ của ngành chức năng, các địa phương và đông đảo nông dân tham gia, tạo khí thế thi đua lao động sản xuất sôi nổi. Phát huy vai trò cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện chương trình, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc như Trung tâm Khuyến nông, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi trực tiếp làm việc với từng huyện rà soát, xác định quy mô, địa điểm và đối tượng cây trồng để triển khai kế hoạch chuyển đổi. Chính từ những động thái tích cực này, công tác chuyển đổi cây trồng gặt hái được nhiều kết quả. Nếu như những mùa vụ trong năm 2017, nông dân do dự chưa mạnh dạn đưa các loại giống cây trồng mới vào sản xuất, thì năm nay tình hình được cải thiện nhờ ngành chức năng tăng cường hỗ trợ kỹ thuật canh tác, tháo gỡ khó khăn về đầu ra sản phẩm thông qua đẩy mạnh liên kết sản xuất với các doanh nghiệp. Chỉ tính riêng vụ đông - xuân 2017-2018, Trung tâm Khuyến nông đã huy động đội ngũ cán bộ kỹ thuật tổ chức 15 lớp tập huấn các biện pháp chăm sóc cây trồng cạn; trực tiếp bám sát đồng ruộng hướng dẫn kỹ thuật cho bà con. Kết quả của việc chú trọng chuyển giao khoa học-công nghệ vào đồng ruộng đã giúp nông dân tự tin đầu tư mua sắm các loại nông cụ hiện đại như máy vun luống măng tây xanh, máy cày, máy gieo hạt phục vụ sản xuất, giảm được nhiều chi phí nhân công.

Đối với hoạt động liên kết sản xuất, ghi nhận trong năm 2018 có bước phát triển lên tầm cao hơn, sự đầu tư toàn diện của doanh nghiệp sản xuất theo chuỗi giá trị. Thông qua thực hiện mô hình cánh đồng lớn, Công ty TNHH Linh Đan Ninh Thuận, Công ty Cổ phần Đường Biên Hòa - Phan Rang, Công ty Cổ phần Giống cây trồng Nha Hố cung ứng giống, vật tư nông nghiệp, hỗ trợ kỹ thuật trong quá trình sản xuất và thu mua toàn bộ sản phẩm cho nông dân. Với phương thức liên kết chặt chẽ đã khuyến khích nông dân đầu tư mở rộng sản xuất theo quy mô hàng hóa, cho thu nhập cao. Theo báo cáo, các mô hình cánh đồng lớn sản xuất bắp, măng tây xanh, mía, nho, hiệu quả kinh tế cao gấp 1,5 lần so với sản xuất nhỏ lẻ trước đây. Kết cấu hạ tầng tại các khu vực thực hiện mô hình cánh đồng lớn được cải tạo, nâng cấp, thuận lợi đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng.

Đồng chí Phan Quang Thựu, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết: Đạt được kết quả trên, đó là nhờ có sự chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh về thực hiện chương trình. Từ đầu năm đến nay, tỉnh đã thành lập đoàn công tác, tổ chức nhiều đợt về cơ sở kiểm tra tình hình triển khai cánh đồng lớn, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, kịp thời khen thưởng các địa phương có cách làm hay, sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tế ở từng khu vực. Tuy vậy, công tác chuyển đổi cây trồng cạn vẫn còn bộc lộ một số hạn chế như việc nhân rộng mô hình sản xuất có hiệu quả còn chậm, nguyên nhân chính được xác định là do một bộ phận nông dân chưa thay đổi tập quán sản xuất trước đây. Chính sách đầu tư của doanh nghiệp thiếu nhất quán, các tiêu chí về sản phẩm không được công bố cụ thể gây khó khăn cho nông dân trong kiểm soát chất lượng, dẫn đến tình trạng các bên không thực hiện đúng các nội dung trong hợp đồng được ký kết từ đầu vụ cũng là hạn chế cần sớm được khắc phục.

Thông tin của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, hiện tượng ENSO dự báo sẽ chuyển sang trạng thái El Nino với xác suất trong khoảng 60-70% từ tháng 11- 2018 đến những tháng đầu năm 2019. Theo đó, lượng mưa phổ biến trên toàn quốc thấp hơn trung bình nhiều năm từ 10-30%, lượng dòng chảy sông suối khu vực Nam Trung Bộ thấp hơn từ 30-60%. Để ứng phó với hạn hán, tỉnh đề ra giải pháp tiếp tục chuyển đổi cây trồng cạn đối với những diện tích thiếu nước; tăng cường sử dụng các loại giống cây thích ứng với điều kiện khô hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn ở vụ đông - xuân 2018-2019. Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh, đến thời điểm hiện nay, bên cạnh hỗ trợ nông dân chăm sóc cây trồng vụ mùa, ngành chức năng, các địa phương đang phối hợp tiến hành rà soát, xác định vùng, quy mô, đối tượng cây trồng chuyển đổi trong vụ tới; tổ chức phổ biến, triển khai chính sách hỗ trợ sản xuất theo Quyết định số 65/2017/QĐ-UBND ngày 15-8-2017 của UBND tỉnh để tạo sự đồng thuận cao trong nông dân thực hiện chương trình.

Anh Tùng