Tuy nhiên chính điều này cũng dẫn đến các hệ lụy về an ninh, trật tự, bảo vệ môi trường và gây khó khăn cho các cơ quan chức năng trong việc quản lý, xử lý các nhà nuôi chim yến ngoài vùng quy hoạch. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), tính đến ngày 15-1-2018, trên địa bàn tỉnh có 184 nhà nuôi chim yến nhưng chỉ có 14 nhà có giấy phép xây dựng trong vùng quy hoạch, còn lại 170 nhà nuôi chim yến đều xây dựng ngoài vùng quy hoạch. Cụ thể lấy mốc trước ngày 30-10-2017, ngoài vùng quy hoạch nuôi chim yến có 68 nhà có giấy phép xây dựng nhưng tự ý cải tạo, thay đổi công năng thành nhà nuôi chim yến; 16 nhà không có giấy phép xây dựng và 82 nhà xây dựng trên đất nông nghiệp. Cơ quan chức năng đã xử lý hành chính 25 nhà nhưng chưa khắc phục hậu quả, phá dỡ công trình vi phạm. Sau mốc thời gian trên, ngoài vùng quy hoạch nuôi chim yến có thêm 4 nhà xây dựng, bao gồm 2 nhà có giấy phép xây dựng nhưng tự ý cải tạo, thay đổi công năng thành nhà nuôi chim yến và 2 nhà xây dựng trên đất nông nghiệp. Tất cả đã bị xử lý hành chính nhưng vẫn chưa khắc phục hậu quả, phá dỡ công trình vi phạm. Không chỉ xây dựng ngoài vùng quy hoạch nuôi chim yến, một số hộ gia đình, cá nhân tự ý xây nhà nuôi chim yến trong khu dân cư không có giấy phép xây dựng, hoặc có giấy phép xây dựng nhưng tự ý cải tạo, thay đổi công năng nhà ở thành nhà nuôi chim yến gây bức xúc cho người dân chung quanh.
Nhà nuôi chim yến ở khu vực phía tây cầu Đạo Long 1 thuộc xã An Hải (Ninh Phước).
Theo Quyết định số 358/QĐ-UBND ngày 17-2-2014 của UBND tỉnh về phê duyệt Quy hoạch vùng nuôi chim yến tỉnh Ninh Thuận đến năm 2020, vùng nuôi chim yến được quy hoạch thành 9 khu vực, với 3 mức độ ưu tiên. Cụ thể mức độ ưu tiên 1 có khu vực dọc Tỉnh lộ 710 thuộc xã An Hải (Ninh Phước); mức độ ưu tiên 2 có khu vực gần cầu Móng, gần HTX Nông nghiệp Nhơn Hội thuộc phường Đô Vinh (Tp. Phan Rang-Tháp Chàm), khu vực phía tây và phía đông cầu Đạo Long 1 thuộc phường Đạo Long (Tp. Phan Rang-Tháp Chàm); mức độ ưu tiên 3 có khu vực dọc Tỉnh lộ 708 thuộc xã Phước Thuận và thị trấn Phước Dân, khu vực xã Phước Sơn (Ninh Phước), khu vực xã Mỹ Sơn (Ninh Sơn). Tuy nhiên, trong thực tế các nhà nuôi chim yến được xây dựng chỉ chú ý đến địa điểm thuận lợi dẫn dụ chim yến về làm tổ, các địa điểm này thường không nằm trong vùng quy hoạch nuôi chim yến mà lại nằm gần hoặc ngay khu dân cư. Tìm hiểu tại một số nơi có nhà nuôi chim yến, chúng tôi được biết người dân đang có nhiều phàn nàn vì tiếng ồn. Ông Trần Văn Nhành, khu phố 2 (phường Tấn Tài, Tp. Phan Rang-Tháp Chàm), sống cạnh nhà nuôi chim yến, chia sẻ: “Có người không chịu được tiếng ríu rít của chim yến nên không ngủ nghỉ được”.
Ông Đặng Kim Cương, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết: Hầu hết các nhà nuôi chim yến không đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường, thực hiện chưa đúng quy định về bảo vệ môi trường, gây mùi hôi. Việc sử dụng âm thanh dẫn dụ chim yến cũng chưa đúng quy định, gây tiếng ồn trong khu dân cư, ảnh hưởng đến sinh hoạt của người dân xung quanh. Nguyên nhân được cho là do công tác tuyên truyền, phổ biến, niêm yết công khai vùng quy hoạch nuôi chim yến chưa được thực hiện tốt; tại một số địa phương còn buông lỏng quản lý, dẫn đến tình trạng xây nhà nuôi chim yến ngoài quy hoạch rất nhiều. Để khắc phục, Sở NN&PTNT đề xuất biện pháp xử lý các hộ gia đình, cá nhân vi phạm về trật tự xây dựng, bảo vệ môi trường, phòng chống dịch bệnh, quy hoạch vùng nuôi chim yến. Cụ thể xử lý vi phạm hành chính 16 nhà vi phạm về trật tự xây dựng, 68 nhà tự ý cải tạo, thay đổi công năng thành nhà nuôi chim yến, 82 nhà nuôi chim yến xây dựng ngoài vùng quy hoạch, trên đất nông nghiệp và 29 nhà vi phạm trật tự xây dựng, đã xử lý hành chính nhưng chưa khắc phục hậu quả, phá dỡ công trình vi phạm.
Trước tình trạng phát triển nghề nuôi chim yến tràn lan không theo quy hoạch, UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương và sở, ngành liên quan cần tập trung tuyên truyền, đồng thời căn cứ vào các quy định của pháp luật về các lĩnh vực, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Trước mắt kiểm tra, giám sát toàn bộ nhà nuôi chim yến, kể cả trong quy hoạch, tiến hành khoanh lại, không cho xây dựng thêm và tổ chức cho các hộ nuôi cam kết không mở rộng nhà nuôi, đồng thời tự giác tháo dỡ, di dời khi Nhà nước giải tỏa dành đất xây dựng các công trình, dự án.
Bạch Thương