Còn gọi là vỏ hầu, vỏ hà
Mô tả con vật
Hầu cửa sông là một hầu vỏ to và dày, có nhiều hình dáng, kích thước như tròn, dài, bầu dục.. Mặt ngoài của vỏ màu sẫm. Hầu nhiều tuổi có thớ vỏ xếp chồng lên nhau theo từng lớp, mặt trong của vỏ phần lớn có màu trắng, có vỏ màu vàng tím, óng ánh như xà cừ.
Hầu vĩnh viễn không rời vật bám, vỏ hầu chỉ mở đóng để bắt mồi và thở.
Hầu là loài ăn tạp, ăn cả động vật và thực vật nhỏ lơ lửng trong nước chủ yếu các loại khuê tảo.
Mùa sinh sản từ tháng 7-10, nhiều nhất là tháng 8,9.
Công dụng và liều dùng
Ngoài công dụng của thịt hầu làm thức ăn quý, người ta còn dùng vỏ hầu để nung vôi, làm thức ăn có chất canxi cho gia súc và làm phân bón ruộng.
Trong đông y , mẫu lệ được dùng làm thuốc chữa bệnh đau dạ dày thừa nước chua, bồi bổ cơ thể suy nhược, mồ hôi trộm, băng huyết. Dùng ngoài để chữa mụn nhọt, lở loét.
Theo tài liệu cổ mẫu lệ vị mặn, chát, tính hơi hàn, vào 3 kinh can, đởm và thận. Có tác dụng tư âm tiềm dương, hóa đờm, cố sáp. Dùng chữa cốt nhiệt, di băng đới, mồ hôi trộm. Những người hư mà hàn, thận hư vô hỏa, tinh lạnh tự xuất thì không dùng được.
Ngày dùng 3 đến 6g dưới dạng thuốc sắc, thuốc bột hay thuốc viên.
Đơn thuốc có mẫu lệ trong đông y
Thuốc bổ, chữa bệnh có nhiều mồ hôi: Mẫu lệ 10g, hoàng kỳ 4g, ma hoàng căn 4g, cám 10g, nước 600ml, sắc còn 200ml, chia làm nhiều lần uống trong ngày.
Thuốc chữa khí hư, bạch đới: Hoa hòe 40g, mẫu lệ (nung rồi tán nhỏ) 40g, hai vị cùng sấy khô, tán bột. Ngày uống 12g bột.
Chữa mụn nhọt mới sưng, chưa thành mủ: Dùng phấn mẫu lệ hòa nước mà bôi, khô lại bôi.
Đức Doãn (Theo Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam).